Gdzie powstała najstarsza osada w Europie? Odkrycia archeologów wskazują na Bałkany, a konkretnie Jezioro Ochrydzkie. Popularny wśród turystów akwen znajduje się na granicy Albanii i Macedonii Północnej. Badacze znaleźli w nim setki palów z pni drzew. Jak twierdzą, miały być fundamentami historycznej wioski. Jest jeszcze za wcześnie, aby oszacować, jak wielka była osada, ale dziesiątki tysięcy drewnianych kloców sugerują, że mogła być stosunkowo duża.
Najstarsza osada w Europie
Wykopaliskami kierował Albert Hafner, archeolog z Uniwersytetu w Bernie w Szwajcarii. Jak przekazał w rozmowie z serwisem Live Science, kilka tygodni temu nurkowie pobrali próbki drewna z zanurzonych pni drzew i drewnianych kloców w pobliżu albańskiej wioski Lin na zachodnim brzegu Jeziora Ochrydzkiego.
Wyniki badań poznamy dopiero za kilka miesięcy. Archeolodzy podejrzewają jednak, że zatopione drewno może liczyć tyle samo lat, co drewniane fundamenty odkryte na brzegu. A szacuje się, że powstały między 5800 i 5900 rokiem p.n.e. To z kolei oznacza, że odkrycie dotyczy najstarszej osady, jaką kiedykolwiek znaleziono w Europie.
Zespół badawczy wskazuje, że podobna nadwodna konstrukcja na palach znajdowała się na wschodnim brzegu jeziora w pobliżu Ploča Mičov Grad. Drewniane pozostałości znalezione na terenie Macedonii Północnej są jednak o kilkaset lat młodsze.
Tam osiedlali się pierwsi europejscy rolnicy
Hafner od kilku lat bada bałkańskie jeziora w poszukiwaniu osadników z Anatolii. Według historyków to właśnie oni sprowadzili rolnictwo do Europy. Badania nad niektórymi osadami zaczęły się już w latach sześćdziesiątych XX wieku. Wówczas naukowcy dysponowali jednak ograniczonymi możliwościami i wiedzą. W najnowszych wykopaliskach wykorzystano wyspecjalizowane techniki, w tym datowanie radiowęglowe i dendrochronologię. Metoda ta pozwala określić, kiedy ścięto drzewo na podstawie tzw. słojów.
Archeolodzy nie są pewni, czy najstarsza osada w Europie została zbudowana na głębokiej wodzie, czy na podmokłym terenie. Intrygujące jest też to, dlaczego domy stały na palach w wodzie, a nie na lądzie. Według Hafnera taka zabudowa mogła być łatwiejsza w obronie. Co ciekawe, ślady tej praktyki zachowały się na niemal całym kontynencie. Jeziora przyciągały starożytnych ludzi prawdopodobnie ze względu na łatwo dostępną wodę oraz występujące tam zwierzęta i rośliny.
Pierwsi europejscy rolnicy krzyżowali się z łowcami-zbieraczami, którzy pojawili się na Starym Kontynencie już około 45 000 lat temu. Najprawdopodobniej pochodzili z Afryki. Obie to grupy łączyły się następnie z koczowniczymi ludami protoindoeuropejskimi, które przybyły do Europy ze stepu euroazjatyckiego około 5000 lat temu. Według genetyków współcześni Europejczycy w większości mają DNA zawierające cechy wszystkich trzech grup przodków.
Z czego znane jest Jezioro Ochrydzkie?
Położone na granicy Albanii i Macedonii Północnej Jezioro Ochrydzkie jest uważana za najstarsze i jedno z najgłębszych jezior w Europie. Turyści chętnie odwiedzają region nie tylko ze względu na piaszczyste plaże. Popularne są również wycieczki dookoła jeziora. Najważniejszym miastem po drodze jest Ochryda. Na miejscu warto zobaczyć między innymi sobór św. Zofii, fortecę cara Samuela oraz zabudowę starej części miasta.
Na południowy zachód od miasta Ochryda znajduje się jeden z najcenniejszych zabytków Macedonii Północnej. Jest to założony w 905 r. klasztor św. Nauma. W sezonie letnim nie brakuje tam turystów. Miejscowi rybacy szczególnie upodobali sobie z kolei malowniczo położoną wioskę Trpejca. Tam również można spotkać grupy wczasowiczów.
Zarówno Macedonia Północna, jak i Albania nie są jeszcze zalewane letnikami, chociaż w przypadki drugiego kraju zaczyna się to powoli zmieniać. Bardzo możliwe, że odkrycie najstarszej osady w Europie w niedalekiej przyszłości zostanie przekształcone w kolejną atrakcję turystyczną.
