„To najdziwniejszy park w Europie” – powstał jako luksusowe osiedle mieszkaniowe

Spis treści:

1. Park Güell – co to za miejsce?
2. Antoni Gaudí i jego wizja natury w architekturze
3. Park Güell w Barcelonie – architektura i symbolika
4. Czas zwiedzania i współczesne znaczenie Parku Güell

Zanim Park Güell stał się ikoną Barcelony, był częścią śmiałej wizji katalońskiego przemysłowca Eusebiego Güella. Na początku XX wieku, zafascynowany ideą angielskich miast-ogrodów, Güell postanowił stworzyć luksusowe osiedle mieszkaniowe z dala od hałasu centrum. Na wzgórzach El Carmel, skąd rozciągał się widok na morze i miasto, planowano wzniesienie 60 domów otoczonych bujną zielenią, z dostępem do ogrodów, alejek spacerowych i wspólnych przestrzeni.

Park Güell – co to za miejsce?

Do realizacji projektu zaproszono Antoniego Gaudíego, architekta już wówczas znanego z niezwykłej wyobraźni i zamiłowania do natury. Gaudí miał przekształcić wzgórze w harmonijny krajobraz, w którym zabudowa współgra z przyrodą.

Projekt jednak nie odniósł sukcesu komercyjnego – wzniesiono zaledwie kilka budynków, a z planowanego osiedla powstał ostatecznie park publiczny. Mimo to przestrzeń ta zyskała nowe życie: stała się jednym z najważniejszych dzieł modernizmu katalońskiego i ulubionym miejscem mieszkańców Barcelony.

Antoni Gaudí i jego wizja natury w architekturze

Twórczość Gaudíego wymyka się prostym definicjom. Jego styl łączył inspiracje gotykiem, przyrodą i wiarą katolicką (jest też twórcą innej ikony Barcelony, kościoła Sagrada Familia). W jego architekturze linie proste ustępowały miejsca krzywiznom, a materia ożywała w dynamicznych kształtach przypominających formy organiczne – muszle, fale, pnie drzew czy kolonie termitów.

W Parku Güell Gaudí w pełni rozwinął swoją filozofię projektowania w zgodzie z naturą. Nie narzucał krajobrazowi sztucznych form, lecz czerpał z jego ukształtowania. Wykorzystał miejscowy kamień, uformował aleje tak, by podkreślały naturalne krzywizny terenu, a kolumny i łuki wtopił w skały i zbocza. Jego celem było stworzenie architektury, która nie rywalizuje z naturą, lecz staje się jej kontynuacją.

Warto zauważyć, że Gaudí przywiązywał ogromną wagę do symboliki. Każdy element parku miał swoje znaczenie – religijne, przyrodnicze lub narodowe. W jego koncepcji natura była dziełem Boga, a architekt – jedynie interpretatorem boskiego porządku. Park Güell można więc odczytywać jako swoistą „Biblię w kamieniu”, gdzie każdy motyw jest częścią większej, duchowej całości. Nic więc dziwnego, że park trafił na naszą listę niezwykłych miejsc Europy.

Park Güell w Barcelonie – architektura i symbolika

Zwiedzanie Parku Güell w Barcelonie przypomina spacer po świecie z pogranicza jawy i snu. Już na wejściu wita turystów monumentalna brama z kutego żelaza z dwiema pawilonami. Tuż za bramą znajdują się szerokie schody prowadzące ku głównej części parku. Ich centralny punkt stanowi słynna salamandra z mozaiki, znana jako El Drac. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Barcelony. Według interpretacji historyków sztuki może ona przedstawiać mitycznego smoka strzegącego wejścia do ogrodów Hesperyd lub symbol odrodzenia natury.

Schody prowadzą do tzw. Sali Stu Kolumn – w rzeczywistości wspiera ją 86 kolumn przypominających pnie drzew. Gaudí zaprojektował ją jako halę targową dla przyszłych mieszkańców osiedla. Jej sufit pokryty jest barwnymi mozaikami z kawałków ceramiki, szkła i porcelany. Technika ta, zwana trencadís, stała się znakiem rozpoznawczym katalońskiego modernizmu.

Z Parku Güell roztacza się panorama Barcelony z widokiem na Morze Śródziemne i wieże Sagrady Famílii. W jego obrębie znajdują się również liczne ścieżki spacerowe, wiadukty i pergole zaprojektowane w taki sposób, by stapiały się z otoczeniem. Każdy z nich ma własny rytm i strukturę przypominającą formy skalne. Gaudí wykorzystywał lokalne materiały, dzięki czemu architektura zdaje się wyrastać z ziemi.

Park Güell jako manifest modernizmu katalońskiego

W szerszym kontekście Park Güell to nie tylko dzieło architekta, lecz także manifest epoki. Kataloński modernizm (Modernisme Català) był ruchem artystycznym łączącym inspirację naturą z potrzebą podkreślenia lokalnej tożsamości. W czasach, gdy Katalonia zabiegała o autonomię kulturową, architektura Gaudíego stała się wyrazem narodowej dumy.

Gaudí nie tylko czerpał z przyrody, ale też z katalońskiego folkloru i tradycji rzemieślniczych. W tym sensie Park Güell w Barcelonie można odczytywać jako opowieść o duchowości i tożsamości narodu – o dążeniu do harmonii między człowiekiem, naturą i Bogiem.

Czas zwiedzania i współczesne znaczenie Parku Güell

Dziś Park Güell w Barcelonie przyciąga kilka milionów turystów rocznie i jest jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków Hiszpanii. Od 1984 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Warto zaplanować wizytę z wyprzedzeniem – bilety do części płatnej najlepiej rezerwować online. Przeciętny czas zwiedzania Parku Güell wynosi około 2 godzin, choć miłośnicy architektury często przebywają tu dłużej. W godzinach porannych park jest spokojniejszy i pozwala w pełni docenić detale mozaik oraz grę światła na kolumnach.

Ciekawostką jest fakt, że w jednym z budynków mieszkał sam Gaudí, zanim przeniósł się bliżej swojej największej budowy – Sagrady Famílii. Dziś mieści się tam Casa Museu Gaudí, prezentująca meble i projekty jego autorstwa.

Park Güell jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale też ważnym miejscem kultury. Odbywają się tu koncerty i wystawy. To także przestrzeń edukacyjna – przykład, jak architektura może inspirować do refleksji nad relacją człowieka z przyrodą.

Patrząc na falujące ławki, ceramiczne smoki i kamienne kolumny, trudno nie ulec wrażeniu, że Park Güell to coś więcej niż park miejski. To dzieło, które łączy architekturę, rzeźbę, urbanistykę i duchowość w jedno. Antoni Gaudí stworzył tu mikrokosmos, w którym każdy detal ma sens, a każdy zakręt ścieżki prowadzi ku nowemu odkryciu.

Nasza autorka

Marzena Wardyn-Kobus

Autorka tekstów z pogranicza przyrody, kultury i podróży. W serwisie tworzy artykuły popularnonaukowe o otaczającym nas świecie, łącząc rzetelną wiedzę z przystępnym językiem i dbałością o szczegóły. Pisze, by zachęcać innych do uważnego kontaktu z przyrodą – nawet tą najbliższą, tuż za domem. Kaszubka mieszkająca na Kujawach, zakochana w górskich szlakach i leśnych bezdrożach. Jej przydomowy ogródek to strefa zrównoważonego eksperymentowania – dąży do tego, by uprawiać rośliny ekologicznie, z szacunkiem dla natury. Wolne chwile spędza z książką, wędrując po lesie lub tworząc makramy.