„Ekspozycje będą żywe”. Muzeum Kultur Świata w Poznaniu pyta: czym jest „egzotyka”?

Muzeum Kultur Świata to tak naprawdę odnowione dawne Muzeum Etnograficzne, które należy do Muzeum Narodowego w Poznaniu. Mieści się przy ulicy Mostowej 7. Jest to dawny budynek loży masońskiej.

– Kolekcja muzeum, ukazująca niezwykłe bogactwo i różnorodność kultur oraz wyrażająca szacunek i pokorę wobec ich twórców, stała się impulsem do refleksji nad nazwą instytucji. W rezultacie od 2025 roku nosi ona nazwę Muzeum Kultur Świata, która w pełni oddaje charakter zgromadzonych zbiorów – wyjaśnia kierownik Muzeum Kultur Świata, Aneta Skibińska.

Oficjalne otwarcie placówki w nowej odsłonie miało miejsce pod koniec października. Dlaczego warto tam wpaść?

Co to znaczy „egzotyczne”?

„Muzeum i zgromadzone tu z całego świata kolekcje artefaktów – dzięki nowej koncepcji i aranżacji – czynią to miejsce jednym z najbardziej charakterystycznych i wyjątkowych punktów kulturalnych Poznania” – czytamy w komunikacie placówki.

Na otwarcie placówki przygotowano dwie nowe wystawy stałe: „EXotica?” oraz „Kreacje. Stroje ludowe rysowane na miarę”.

Na pierwszej można zobaczyć około 600 obiektów pozyskanych podczas naukowych wypraw i badań terenowych. Ekspozycja wpisuje się w modny ostatnio trend w muzeach etnologicznych. Chodzi o refleksję nad etyką pozyskiwania obiektów spoza Europy i dawne podejście kolonialne do niektórych społeczności rdzennych.

„Naszym zadaniem jest stworzenie przestrzeni do rozmów, wymiany myśli i wiedzy, dlatego wystawa stanowi nie tylko estetyczną prezentację różnorodnych kolekcji, ale także punkt wyjścia do wielu równoległych opowieści” – wyjaśniają muzealnicy.

Dlatego organizatorzy wystawy stworzyli zaskakujące zestawienia przedmiotów z m.in. Indii, Peru, Amazonii, Tybetu,, Afganistanu czy Maroko z tymi pochodzącymi z Polski. Ma to pozwolić dostrzec podobieństwa tam, gdzie zwykle widzimy różnice. Ta ekspozycja to dowód na poważne zmiany zachodzące w muzeach w ostatnim czasie.

Stroje, których nie ma

Druga wystawa „Kreacje. Stroje ludowe rysowane na miarę” prezentuje po raz pierwszy zbiór 60 kolorowych rysunków ze spuścizny po Wiesławie Cichowicz.

Stroje te zostały zniszczone w czasie II wojny światowej, a pozostała po nich tylko ta dokumentacja z lat 1930–1939.

17 tysięcy artefaktów

Początki kolekcji Muzeum Kultur Świata sięgają 1911 roku. Wówczas w Muzeum im. Mielżyńskich otwarto pierwszą wystawę etnograficzną Towarzystwa Ludoznawczego. Eksponowano na niej prawie blisko tysiąc obiektów, głównie z Wielkopolski.

Dziś cała kolekcja Muzeum Kultur Świata liczy 17 tys. artefaktów z ponad 50 krajów całego świata – Indii, Afganistanu, Peru, Kazachstanu, Maroko, Beninu, Mali, Kamerunu, Amazonii. Oznacza to, że tylko kilka procent z nich jest wystawiona teraz na widok publiczny, ale nowe ekspozycje będą żywe – obiekty na wystawach będą regularnie podmieniane. Obiekty w całej kolekcji są niezwykle urozmaicone. To narzędzia pracy, rzeczy elitarne i popularne, masowe, świadectwa kultur tradycyjnych i współczesnych, ale też przedmioty kultu i odświętne.

Jesienią 2026 r. – po gruntownej konserwacji – w muzeum będzie można podziwiać japoński posąg Buddy. To jeden z naszych najcenniejszych obiektów Muzeum Kultur Świata.

Źródło: Muzeum Narodowe w Poznaniu

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.