Tu rządzono Europą zza złoconych drzwi – dziś po dawnym najważniejszym pałacu na kontynencie spacerują turyści

Spis treści:

1. Historia pałacu
2. Zachwycająca architektura doceniona przez UNESCO
3. Co oprócz komnat warto zobaczyć w pałacu Schönbrunn?

Najwcześniejsze wzmianki o tych terenach, na których został zbudowany Pałac Schönbrunn, pochodzą z 1311 roku. Funkcjonował tu wówczas klasztor kanoników regularnych w Klosterneuburgu.

Historia pałacu

Dopiero XVI stulecie przyniosło zmianę, kiedy to cesarz Maksymilian II wykupił rozległą posiadłość i przekształcił ją w tereny myśliwskie z ogrodem bażancim, stawami i dworem.

Eleonora Gonzaga i narodziny Schönbrunn

Właściwa historia pałacu zaczęła się jednak wraz z Eleonorą Gonzagą, wdową po Ferdynandzie II. To ona, w latach 1638–1643, poleciła przebudować dawny dwór na okazałą rezydencję i to za jej czasów nazwa „Schönbrunn” po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach. Po zniszczeniach spowodowanych oblężeniem Wiednia w 1683 roku zabudowania nie nadawały się do zamieszkania i wymagały przebudowy.

Wielki projekt Leopolda I i złoty wiek Marii Teresy

Leopold I powierzył w 1687 roku Johannowi Bernhardowi Fischerowi von Erlachowi zaprojektowanie zupełnie nowego kompleksu, który miał być na tyle okazały, by konkurować z Wersalem. Pierwotne założenie okazało się jednak zbyt drogie w realizacji, wskutek czego ostatecznie powstała skromniejsza, ale bardzo harmonijna wersja projektu.

Prawdziwy rozkwit przypadł jednak dopiero na czasy Marii Teresy. To ona przekształciła Schönbrunn w główną letnią rezydencję Habsburgów, nadała mu obecny barokowy charakter, rozbudowała ogrody i zainicjowała zmiany widoczne w pałacowych wnętrzach do dziś.

Schönbrunn na tle wielkiej polityki

W kolejnych stuleciach rezydencja wielokrotnie znajdowała się w centrum europejskich wydarzeń. W 1809 roku podpisano tu pokój pomiędzy Austrią a Francją, a w czasie kongresu wiedeńskiego w Wielkiej Galerii odbywały się uroczyste bale i przyjęcia.

W Pałacu Schönbrunn nastąpił także symboliczny koniec epoki Habsburgów – w 1918 roku, w Błękitnym Salonie Chińskim, cesarz Karol I podpisał zrzeczenie się udziału w rządach, co zdaniem wielu było dokumentem kończącym istnienie monarchii.

Kto mieszkał w pałacu Schönbrunn?

Lista mieszkańców Schönbrunn jest w dużej mierze po prostu listą najważniejszych postaci w dziejach Austrii. W pałacu żyli m.in.:

• Maria Teresa – to ona przekształciła rezydencję w imponujący pałac w stylu barokowym.
• Franciszek Józef – urodził się w Schönbrunn w 1830 roku i spędził tu ostatnie lata życia; jego apartamenty są zaskakująco skromne.
• Elżbieta Bawarska („Sisi”) – pałac był jedną z jej rezydencji, chociaż rzadko w nim przebywała.
• Napoleon Franciszek Bonaparte – wnuk Napoleona I, który po jego upadku mieszkał tu aż do śmierci.

W wielu pomieszczeniach do dziś można zobaczyć ślady tych dawnych mieszkańców – od portretów i gabinetów po sale, w których zapadały decyzje polityczne.

Zachwycająca architektura doceniona przez UNESCO

Pałac Schönbrunn charakteryzuje spójna i harmonijna architektura barokowa. Fasada w charakterystycznym „żółtym kolorze Marii Teresy” stała się jednym z symboli Wiednia. Wnętrza utrzymane są w stylu rokoko: dominują tu białe ściany zdobione złotymi ornamentami, sztukaterie, kryształowe lustra i fajansowe piece.

Cały kompleks, obejmujący pałac i park Schönbrunn, został wpisany na listę UNESCO w 1996 roku. Doceniono przede wszystkim wyjątkowe zachowanie układu przestrzennego, łączącego architekturę rezydencji z rozległymi ogrodami francuskimi, angielskimi i krajobrazowymi.

Pałac Schönbrunn zadziwia liczbą komnat. W całym kompleksie znajduje się ich aż 1441. Do najbardziej znanych wnętrz należą:

• Wielka Galeria – monumentalna sala, w której odbywały się zabawy podczas kongresu wiedeńskiego.
• Sala Lustrzana – miejsce, w którym jako sześcioletni geniusz wystąpił Mozart.
• Pokój Milionowy – słynny gabinet wyłożony drewnem różanym z miniaturami z Indii i Persji, uważany za jedno z najpiękniejszych rokokowych wnętrz na świecie.
• Chińskie gabinety – przeznaczone na tajne narady Marii Teresy.
• Błękitny Salon Chiński – tu w 1918 roku zakończyła się era Habsburgów.

Pałac Schönbrunn ma bogate i reprezentacyjne wnętrze, które jest również zaskakująco funkcjonalne. Komnaty i gabinety Franciszka Józefa są wyjątkowo skromnie, co kontrastuje z przepychem sal reprezentacyjnych.

Co oprócz komnat warto zobaczyć w pałacu Schönbrunn?

Zwiedzanie pałacu Schönbrunn to nie tylko przejście przez 45 udostępnionych dla turystów komnat. To także ogromny teren parkowy pełen atrakcji, a jednym z najbardziej niezwykłych miejsc w ogrodach Schönbrunn jest Palmiarnia. To imponująca konstrukcja z 1882 roku, zbudowana z inicjatywy Franciszka Józefa. Ta jedna z największych palmiarni w Europie ma 113 metrów długości i 28 metrów wysokości. Jej charakterystyczna, stalowo-szklana konstrukcja została podzielona na trzy strefy klimatyczne.

Znajdziesz tu rośliny z trzech kontynentów: od zimnolubnych gatunków okołobiegunowych, przez roślinność strefy umiarkowanej, po tropikalne gatunki z gęstych lasów deszczowych. O wyjątkowości palmiarni świadczy także możliwość zwiedzania nocnego, kiedy to turyści mogą wejść na górną galerię pod dachem, która jest niedostępna w ciągu dnia.

Pozostałe atrakcje pałacowe:

• Glorietta – monumentalny pawilon na wzgórzu z doskonałym widokiem na pałac i Wiedeń.
• Fontanna Neptuna – została zbudowana w 1780 roku na polecenie Marii Teresy.
• Labirynt – pierwszy powstał w latach 1698–1740, a obecny jest repliką zbudowaną w 1998 roku i stanowi jedną z najbardziej lubianych atrakcji dla rodzin.
• Ogród zoologiczny – najstarsze działające zoo na świecie, w którym zamieszkuje obecnie około 600 gatunków zwierząt.

Park jest otwarty dla wszystkich przez cały rok, a wejście do niego jest bezpłatne. Opłaty dotyczą jedynie wybranych atrakcji.

Źródło: Vienninfo; National Geographic Traveler

Nasza autorka

Marzena Wardyn-Kobus

Autorka tekstów z pogranicza przyrody, kultury i podróży. W serwisie tworzy artykuły popularnonaukowe o otaczającym nas świecie, łącząc rzetelną wiedzę z przystępnym językiem i dbałością o szczegóły. Pisze, by zachęcać innych do uważnego kontaktu z przyrodą – nawet tą najbliższą, tuż za domem. Kaszubka mieszkająca na Kujawach, zakochana w górskich szlakach i leśnych bezdrożach. Jej przydomowy ogródek to strefa zrównoważonego eksperymentowania – dąży do tego, by uprawiać rośliny ekologicznie, z szacunkiem dla natury. Wolne chwile spędza z książką, wędrując po lesie lub tworząc makramy.