„Polak, Węgier, dwa bratanki, i do szabli, i do szklanki” – brzmi słynne porzekadło, które od pokoleń wybrzmiewa zarówno w polskich, jak i węgierskich domach. Choć stosunki między oboma krajami zmieniły się od czasów, gdy nad Wisłą i nad Dunajem rządziła dynastia Andegawenów, to stan relacji między Warszawą a Budapesztem jest wciąż bardzo dobry. 

Z czego znane są Węgry? Jak Węgrzy mówią na Polaków? Co wynaleźli nasi bratankowie? Na te i wiele więcej pytań odpowiadamy w dalszej części artykułu, gdzie znajdziesz także mało znane ciekawostki o Węgrzech

Informacje o Węgrzech 

  1. Węgry leżą w środkowej Europie i pod względem powierzchni (93 tys. km kw.) zajmują 19. miejsce na Starym Kontynencie. Graniczą z siedmioma państwami: Słowacją, Słowenią, Austrią, Chorwacją, Serbią, Rumunią i Ukrainą. Największym miastem, a zarazem stolicą kraju, jest Budapeszt, który co roku przyciąga tłumy turystów z całego świata. Inne duże węgierskie miasta to Debreczyn, Segedyn, Miszkolc i Pecz. 
  2. Ile osób mieszka na Węgrzech? Według danych z 2022 roku, Węgry zamieszkiwało 9,6 mln ludzi, czyli o trzy miliony mniej niż dekadę wcześniej. Prognozy na najbliższe lata nie są jednak optymistyczne. W 2023 populacja zmniejszy się o ok. 40 tysięcy osób. 
  3. Językiem urzędowym na Węgrzech jest węgierski, którym posługują się także mieszkańcy niektórych regionów w Austrii, Słowenii, Ukrainie, Serbii, Rumunii i Słowacji. Obok chińskiego, islandzkiego i greckiego, węgierski jest uznawany za jeden z najtrudniejszych języków na świecie. Alfabet węgierski składa się z 40 liter. 
  4. Walutą obowiązującą na Węgrzech jest forint. Węgry są jednym z sześciu krajów (Polska, Rumunia, Bułgaria, Szwecja, Czechy), które nie należą do strefy euro, mimo przynależności do Unii Europejskiej. Przypomnijmy, że Węgrzy wstąpili w unijne struktury w 2004 roku, tym samym, co Polska. 
  5. Węgrzy mają jedną z najmłodszych konstytucji na świecie. W 2012 roku ówczesny prezydent Pal Schmitt podpisał nową ustawę zasadniczą, która m.in. zmieniła nazwę kraju z Republika Węgierska na Węgry. 
  6. Głową państwa jest prezydent, wybierany na pięcioletnią kadencję przez węgierski, jednoizbowy parlament (Országgyűlés). Od 2022 r. najważniejszy urząd w państwie sprawuje Katalin Novák – pierwsza w historii kraju kobieta sprawująca ten urząd. Natomiast na czele rządu od ponad dekady stoi Viktor Orban, lider partii Fidesz. 

Ciekawostki o Węgrzech 

  1. Pierwszym koronowanym władcą węgierskim był Stefan I Święty z dynastii Arpadów. Złoty wiek Węgier przypada na rządy Ludwika Andegaweńskiego, późniejszego króla Polski. Za jego panowania terytorium kraju sięgało od Adriatyku po Morze Czarne. 
  2. Metro w Budapeszcie należy do najstarszych na świecie. Podziemna kolej w stolicy Węgier uruchomiona została w 1896 roku. Czyli tylko ponad trzy dekady po tym, jak otwarte zostało londyńskie metro. 
  3. Węgierski parlament jest trzecim co do wielkości tego typu obiektem na świecie, a zaraz największym budynkiem Węgier. W jego wnętrzach przechowywana jest największa relikwia narodu węgierskiego, czyli korona świętego Stefana, która została skradziona przez Niemców w czasie wojny. Po latach odnaleziono ją w Stanach Zjednoczonych i zwrócono Węgrom w 1978 roku. 
  4. Wielka Synagoga w Budapeszcie jest największą synagogą na Starym Kontynencie i trzecią co do wielkości na świecie. 
  5. Flaga Węgier składa się z trzech poziomych pasów w kolorach czerwonym, białym i zielonym. Oznaczają one odpowiednio siłę, wiarę i nadzieję. 
  6. Narodowym tańcem Węgier jest czardasz, którego początki sięgają XVIII wieku. 
  7. Węgry nie mają dostępu do morza. 
  8. Na Węgrzech zlokalizowane jest największe jezioro Europy Środkowej – Balaton.
  9. Węgrzy są jedną z najbardziej utytułowanych nacji na letnich igrzyskach olimpijskich. W klasyfikacji wszech czasów plasują się na początku drugiej dziesiątki, wyprzedzając między innymi Polskę. Największe sukcesy węgierscy sportowcy odnoszą w sportach wodnych – pływaniu, kajakarstwie i water polo. 
  10. 23 maja 1954 roku piłkarska reprezentacja Węgier pokonał przed własną publicznością zespół Anglii 7:1. Do dzisiaj jest to najbardziej dotkliwa porażka Anglików w historii. W przeszłości węgierscy piłkarze dwukrotnie zajmowali drugie miejsce na mistrzostwach świata (1938, 1954). A także trzykrotnie stawali na podium olimpijskim, w tym raz na jego najwyższym stopniu. 
  11. „Polak, Węgier dwa bratanki i do konia i do szklanki” to po węgiersku „Lengyel, magyar – két jó barát, együtt harcol, s issza borát”. 
  12. „Węgier, Polak dwa bratanki i do konia i do szklanki. Oba zuchy, oba żwawi, niech im Pan Bóg błogosławi” – tak brzmi pierwotna wersja słynnego porzekadła. 
  13. Węgrzy nazywają Polskę „Lengyelorszag”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Państwo Panów Aniołów”
  14. Tanie linie lotnicze Wizz Air wywodzą się z Węgier. Popularny w Polsce przewoźnik rozpoczął swoją działalność w 2003 roku. Wówczas do dyspozycji miał zaledwie sześć samolotów, a w 2020 r. już 150. Dziś stanowi największą konkurencję dla innych niskobudżetowych linii lotniczych, czyli Ryanair. 
  15. Narodowym daniem Węgier jest składający się z mięsa, papryki i cebuli gulasz (pörkölt). 
  16. Węgrom zawdzięczamy powstanie długopisu, syfonu oraz kostki Rubika. 
  17. Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się osiem obiektów z Węgier. 
  18. Węgrzy zwyczaj jako pierwsze zapisują nazwisko, a dopiero potem imię.