Polski nastolatek, który zbudował prototyp telewizora. Podziwiał go Einstein

Spis treści:

1. Wczesne lata i edukacja
2. Kariera naukowa i odkrycia
3. Życie prywatne i działalność społeczna
4. Dziedzictwo i wpływ na naukę

Urodzony w 1883 roku w Łasku Mieczysław Wolfke już jako dziecko wykazywał niezwykłe zainteresowanie nauką. W wieku 12 lat napisał rozprawę na temat podróży międzyplanetarnych, a kilka lat później opatentował urządzenie do bezprzewodowego przesyłania obrazu – prototyp telewizji. Kariera naukowa badacza rozwijała się w Polsce i za granicą, gdzie współpracował z wybitnymi uczonymi, takimi jak Albert Einstein. W czasach, gdy wiele jego koncepcji wyprzedzało możliwości technologiczne, Wolfke nie ustawał w dążeniu do popularyzacji nauki.

Wczesne lata i edukacja

Dzieciństwo pełne eksperymentów

Mieczysław Wolfke przyszedł na świat 29 maja 1883 roku w Łasku na Ziemi Łódzkiej. Od najmłodszych lat interesował się techniką i nauką, przeprowadzając samodzielne eksperymenty w domu. Talent młodego Mietka dostrzegli nauczyciele, którzy zachęcali chłopca do dalszego rozwijania pasji. Już jako dziecko zbudował prosty aparat rentgenowski oraz pisał eseje na temat podróży kosmicznych, co w XIX wieku było wyjątkowe.

Studia i pierwsze wynalazki

W 1898 roku, będąc jeszcze uczniem gimnazjum, opracował i opatentował kompletny system telewizji bezprzewodowej, w którym zaproponował wykorzystanie fal elektromagnetycznych do przesyłania sygnałów telewizyjnych. Był to projekt telektroskopu bez drutów– urządzenia do przesyłania obrazów na odległość, które w istocie było prototypem dzisiejszej telewizji. Wynalazek Wolfkego był udoskonaleniem prac innego polskiego inżyniera Jana Szczepanika.

Po ukończeniu szkoły średniej w Warszawie wyjechał na studia do Szwajcarii, gdzie uczęszczał do Politechniki w Zurychu (ETH Zürich), jednej z najlepszych uczelni technicznych świata. W 1909 roku obronił doktorat na temat promieniowania ciał stałych. Już wtedy jego badania spotkały się z zainteresowaniem takich autorytetów jak Max Planck.

Kariera naukowa i odkrycia

Prace nad holografią

W 1920 roku Wolfke ogłosił teorię widzenia przestrzennego obrazów, która po latach została uznana za pierwszą koncepcję holografii. Choć wówczas technologia laserowa nie istniała, jego podejście oparte na interferencji fal świetlnych stało się podstawą późniejszych badań. Współczesne systemy holograficzne, wykorzystywane m.in. w diagnostyce medycznej i rzeczywistości rozszerzonej, są rozwinięciem jego myśli naukowej. Pośrednio między badaniom Mieczysława Wolfke możemy dzisiaj mówić o najmocniejszych laserach na świecie.

Badania w dziedzinie niskich temperatur

Wolfke przez wiele lat pracował w Instytucie Fizycznym Uniwersytetu Technicznego w Delft oraz na Politechnice Warszawskiej, gdzie prowadził badania z zakresu kriogeniki. Wspólnie z Kamerlingh-Onnesem badał zjawiska nadprzewodnictwa i nadciekłości. Był jednym z pierwszych naukowców, który przewidział możliwość istnienia fazy ciekłego helu II, mającej niezwykłe właściwości, jak brak lepkości. Jego prace wpłynęły na dalszy rozwój fizyki niskotemperaturowej i zastosowanie tych zjawisk w technologii, jak choćby w medycynie czy lotnictwie.

Życie prywatne i działalność społeczna

Rodzina i związki

Mieczysław Wolfke był człowiekiem rodzinnym, choć jego życie zawodowe często dominowało nad prywatnym. Był żonaty, miał córkę, a jego wnuki do dziś dbają o popularyzację jego dorobku. Znany był z dużego zaangażowania w życie uczelni i organizowanie wydarzeń naukowych, także dla dzieci i młodzieży. Mimo pracy za granicą, zawsze czuł silny związek z Polską.

Zaangażowanie w działalność masońską

Wolfke był członkiem loży masońskiej „Kopernik” w Warszawie działającej na rzecz pokoju i wolności słowa. W trudnych politycznie czasach międzywojnia i wojny, angażował się w edukację młodzieży i obronę wolności nauki. Podczas II wojny światowej był prześladowany przez Niemców, a jego laboratorium zostało zniszczone. Nigdy jednak nie zrezygnował z pracy naukowej, nawet w trudnych warunkach konspiracyjnych.

Dziedzictwo i wpływ na naukę

Wpływ na współczesną technologię

Wolfke pozostawił po sobie ponad 100 prac naukowych, z których wiele do dziś cytowanych jest w prestiżowych czasopismach. Jego wizjonerskie podejście do fizyki i technologii sprawiło, że był pionierem w wielu dziedzinach: od obrazowania przestrzennego po technologie kriogeniczne. Wielu badaczy uważa go za jednego z „ojców” nowoczesnej telewizji i holografii.

Upamiętnienie i uznanie pośmiertne

Mieczysław Wolfke zmarł 4 maja 1947 roku w Gliwicach. Jego grób znajduje się na cmentarzu w Zabrzu. Po latach zapomnienia, jego nazwisko coraz częściej pojawia się w kontekście wybitnych polskich uczonych. Został patronem szkół, ulic oraz sal wykładowych. W 2023 roku Polskie Towarzystwo Fizyczne zorganizowało konferencję upamiętniającą jego życie i dokonania, podkreślając jego wpływ na rozwój światowej nauki.

Źródło: National Geographic Polska