Wołga to rzeka zakorzeniona w rosyjskiej historii i kulturze. Jest najdłuższa w Europie
Wołga, rzeka zajmująca pierwsze miejsce na liście najdłuższych w Europie, pojawiała się na kartach powieści, płótnach wielkich i mniej znanych artystów i w ludowych pieśniach. Dla Rosjan była i nadal jest symbolem narodowego ducha i historii kraju. Nieodłącznie związana z tamtejszą kulturą i tożsamością narodową, dziś króluje także w przewodnikach turystycznych.
Spis treści:
Już we wczesnym średniowieczu Wołga była ważnym szlakiem handlowym i komunikacyjnym, łączącym północ z południowym wschodem. Do dziś stanowi najważniejszą śródlądową arterię wodną Rosji. Należy jednak podkreślić, że dla Rosjan jest czymś więcej niż tylko ogromnym ciekiem, łączącym miasta i jednostki geograficzne. Na przestrzeni wieków, była dla nich żywicielką i świadkinią wielu tragicznych wydarzeń.
Caryca europejskich rzek
Rosja ma wiele imponujących rzek, ale w przeduralskiej części kraju niepodzielnie rządzi tylko jedna. Wołga mierzy aż 3531 km długości. To czyni ją nie tylko najdłuższą rzeką w europejskiej części macierzystego kraju, ale także rekordzistką Europy. Drugi na tej liście Dunaj jest krótszy o niemal 650 km. Należy też wspomnieć, że Wołga dzierży jeszcze jeden rekord. Jest największą i najdłuższą rzeką świata uchodzącą do jeziora.
Jej źródła znajdują się na wzgórzach Wałdaj (w pobliżu wsi Wołgowierchowje), na wysokości 229 metrów n.p.m. Stamtąd Wołga płynie na wschód. Jeszcze na obszarze Wyżyny Wałdajskiej przecina wiele niewielkich jezior, w tym Wsieług, Pieno i Wołgo, poniżej którego napotyka wybudowaną w 1843 roku zaporę. Dalej wypływa na Nizinę Środkoworosyjską, skąd wąską doliną płynie na wschód, przecinając dwie wyżyny: Uglicko-Daniłowską i Galicko-Czuchłomską, a dalej – niziny Unżeńską i Bałachnińską, by w okolicy Kazania skręcić na południe i przejąć Kamę, swój największy dopływ.
Poniżej Wołgogradu płynie na południowy wschód. 21 km dalej oddziela się jej odnoga – Achtuba. Miejscem ujścia rzeki jest Morze Kaspijskie. Tworzy tam największą deltę w Europie. Jej powierzchnia wynosi około 19 tys. kilometrów kwadratowych.
Głęboki związek Rosjan z Wołgą
Wołga to jednak nie tylko suche dane. Jako matka, żywicielka i świadkini dziejów, dla Rosjan, jest prawdziwym symbolem Matuszki Rosiji.
Serce i dusza Rosji
Ze swoimi długimi nurtami i żyznymi dolinami, przez wieki była dosłownie żywicielką milionów Rosjan. Dostarczała im wodę, ryby, była szlakiem handlowym i komunikacyjnym, a także czynnikiem, bez którego nie byłaby możliwa uprawa roli.
Łączyła i do dziś łączy różne regiony, a co za tym idzie – także kultury. Wzdłuż jej brzegów rozwijały się ośrodki handlowe, klasztory i miasta, jak Twer, Jarosław, Niżny Nowogród, Kazań, Samara czy Wołgograd.
Wołga natchnieniem artystów
Dla ludzi kultury i sztuki, jest niewyczerpanym źródłem inspiracji. Rzeka jest obecna w ludowych pieśniach, jak „Wołga, Wołga, mat’ rodnaia” czy „Ej, uchniem!”.
Pojawia się w dziełach wielu znakomitych pisarzy. W tym miejscu wypada wskazać na tytuły takie jak „Burza” Aleksandra Ostrowskiego, „Dzieciństwo” Maksima Gorkiego czy „Wołga-Missisipi” Konstantina Fiedina.
Była natchnieniem malarzy. Ilja Riepin na słynnym obrazie „Burłacy na Wołdze” utrwalił trudny los rosyjskiego ludu.
Świadkini dziejów
Można wymienić wiele historycznych wydarzeń, które rozegrały się nad Wołgą. Tym, które na kartach historii zapisało się największymi literami, była bitwa pod Stalingradem, jeden z przełomowych momentów II wojny światowej. Miasto nad Wołgą stało się symbolem bohaterskiego oporu i triumfu nad nazistowskimi Niemcami.
Turystyczne oblicze Wołgi
Dziś Wołga to nie tylko ważny szlak handlowy i arteria komunikacyjna. Rzeka stała się też jednym z kluczowych elementów turystyki w Rosji. Nic dziwnego. Ogromna rzeka przyciąga turystów z taką samą łatwością, z jaką magnes przyciąga opiłki żelaza.
Wołgą pływa wiele statków wycieczkowych, w tym luksusowe jednostki, oferujące wszelkie możliwe udogodnienia. Rzeka jest żeglowna na długości 3500 km. Niektóre wycieczki trwają kilka, a inne kilkanaście dni, zwłaszcza te, które są połączone ze zwiedzaniem miast wzdłuż Wołgi. A jest co zwiedzać. Jarosław, Kostroma, Suzdal, Kazań czy Niżny Nowogród – to tylko niektóre perły. Wiele miast nad Wołgą, zwłaszcza te, w których zachowały się unikatowe zabytki historii i kultury ruskiej, należy do szlaku Złotego Pierścienia Rosji.
Wołga wraz ze swoimi rozległymi terenami zalewowymi jest też prawdziwym rajem dla miłośników przyrody. Rozległe lasy, wspaniałe jeziora i tereny podmokłe stwarzają idealne warunki do długich wędrówek, kajakarstwa czy wędkarstwa. Nie można nie wspomnieć, że wzdłuż rzeki nadal można znaleźć tereny, które są niemal całkowicie dzikie. O takie najłatwiej w obszarze delty.
Dzika delta Wołgi
Może wydawać się to nieprawdopodobne, ale obszar o powierzchni 19 tys. kilometrów kwadratowych w około 90% pozostaje niezamieszkały. To prawdziwie pierwotna kraina, gdzie rządzi nie człowiek, a przyroda. Tysiące rozlewisk, mokradeł i kanałów tworzy idealne warunki dla flory i fauny, czyniąc ten obszar niezwykle różnorodnym.
Nasz autor
Artur Białek
Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.