Niewielka rybka z czasów dinozaurów to przodek karpia. Odkrycie sprzed milionów lat
Zwykle, kiedy myślimy o czasach T. rexa, stają nam przed oczami gigantyczne dinozaury. Ale najnowsze odkrycie naukowców z tego okresu to malutka, 4-centymetrowa rybka. Stanowi klucz do poznania pochodzenia większości znanych dziś ryb słodkowodnych, w tym karpi i sumów.
– Dinozaury są dość ekscytujące, więc poświęcono im dużo czasu i wysiłku. Dzięki temu wiemy wiele o tym, jak wyglądały, ale zaledwie liznęliśmy temat, jeśli chodzi o zrozumienie różnorodności prehistorycznych ryb słodkowodnych – mówi dr Don Brinkman, który analizował nowo opisaną skamieniałość.
Wygląda na to, że teraz paleontolodzy poczynili ważny krok w tym kierunku. Odkryli nieznany gatunek ryby słodkowodnej, która była praprzodkiem m.in. dzisiejszego karpia.
Maleńka ryba z czasów dinozaurów
Skamieniałość odkryta w kanadyjskiej Albercie jest niewielka. Ryba miała zaledwie 4 cm długości. Nazwano ją Acronichthys maccagnoi. Opisano ją właśnie na łamach prestiżowego czasopisma „Science”.
Szczątki tej ryby dostarczają nowych informacji na temat pochodzenia i ewolucji ryb otwartopęcherzowych, do których należą obecnie dwie trzecie wszystkich gatunków słodkowodnych, w tym sumy czy karpie. Okaz pochodzi z późnej kredy, około 100,5–66 milionów lat temu, czyli z czasów, w których żyły dinozaury, w tym na przykład słynny tyranozaur.
Znaczenie odkrycia
To znalezisko jest ważne z kilku powodów. Po pierwsze – to nieznany nauce gatunek. Po drugie, znalezisko to sugeruje, że transformacja gatunków morskich do słodkowodnych nastąpiło co najmniej dwukrotnie w trakcie ewolucji ryb otwartopęcherzowych.
– Acronichthys jest tak ekscytujący, ponieważ wypełnia lukę w naszej historii nadrzędu ryb otwartopęcherzowych. Jest najstarszym północnoamerykańskim przedstawicielem tej grupy. Dostarcza niesamowitych danych, które pomagają udokumentować pochodzenie i wczesną ewolucję tak wielu żyjących obecnie ryb słodkowodnych – wyjaśnia współautor artykułu, prof. Neil Banerjee.
Zagadka rozprzestrzenia ryb słodkowodnych
To, jak zbudowana była ta niewielka ryba umożliwiło zobrazowanie wykonane z pomocą mikrotomografu komputerowego. Dostrzeżono pierwsze cztery kręgi zmodyfikowane w taki sposób, aby przekazywać drgania z pęcherza pławnego do „ucha”. Pęcherz pławny to organ wypełniony gazem, który pozwala rybom utrzymać pozycję w wodzie bez wydatkowania znacznej ilości energii.
Naukowcy stwierdzili, że moment, w którym ta grupa zwierząt przystosowała się do warunków słodkowodnych nastąpił około 154 miliony lat temu, po tym, jak superkontynent Pangea zaczęła się rozpadać około 200 milionów lat temu. Nie jest jednak jasne, jak ta ryba przemieściła się na inne kontynenty poprzez słone oceany, których nie mogła przepłynąć.
Źródło: Science
Nasz autor
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.