Najrzadszy i najpiękniejszy sęp Europy powrócił w Alpy. Przez przesądy wyginął sto lat temu

Spis treści

1. Dlaczego orłosęp zniknął z Alp?
2. Reintrodukcja orłosępa przynosi efekty
3. Niezwykłe fakty o orłosępie brodatym

Po raz pierwszy od wielu dekad Alpy stały się miejscem, gdzie przy dużej dozie szczęścia można zobaczyć jednego z najniezwyklejszych ptaków Europy. Orłosęp brodaty, dzięki programowi reintrodukcji realizowanemu przez szwajcarską organizację Vulture Conservation Foundation, żyje i rozmnaża się, powoli budując stabilną populację.

Dlaczego orłosęp zniknął z Alp?

Jednak sto lat temu tych ptaków już nie można było zobaczyć w Alpach. Lokalna populacja została wytępiona, ponieważ wyznaczano nagrody za ich zabicie — wierzono bowiem, że porywają i zabijają jagnięta, a nawet małe dzieci. Ostatni dziki orłosęp brodaty w Alpach został zastrzelony w 1913 roku w dolinie Aosty we Włoszech.

Orłosęp wymarł nie tylko w Alpach – kiedyś zamieszkiwał m.in. Bałkany, Grecję, Hiszpanię, Korsykę, Sycylię i Sardynię. Jego europejskie populacje przeżyły wyłącznie w Pirenejach i na Krecie. Poza Europą występuje m.in. w Afryce, Turcji, Iranie i Azji Środkowej aż po Mongolię i Chiny.

Reintrodukcja orłosępa przynosi efekty

Dzięki projektowi reintrodukcji, prowadzonemu przez Vulture Conservation Foundation, populacja tych ptaków ponownie pojawiła się w Alpach i rośnie. W 1986 roku VCF rozpoczęła wypuszczanie osobników wychowanych w niewoli. Od tego czasu wypuszczono nad Alpy 264 ptaki. Obecnie ich alpejska populacja utrzymuje się samodzielnie. Od 1997 roku urodziło się 522 młodych osobników na wolności. Ptaki zostały uznane za gatunek chroniony przez Unię Europejską w 2009 roku, a we Francji za ich zabicie grozi kara do 150 000 euro grzywny i trzy lata więzienia.

Obecnie VCF szacuje, że w Alpach żyje 460 orłosępów, a w 2024 roku na wolności urodziło się 61 młodych ptaków. Tam, gdzie kiedyś rolnicy polowali na „gypaète barbu” lub „lammergeiera”, jak nazywa się te ptaki po francusku i niemiecku, dziś ściągają miłośnicy ptaków, licząc na dostrzeżenie pięknego orłosępa, który wrócił znad krawędzi zagłady.

Niezwykłe fakty o orłosępie brodatym

Orłosęp brodaty (Gypaetus barbatus) jest jednym z największych ptaków szponiastych świata – rozpiętość jego skrzydeł dochodzi do 2,8 metra, a masa ciała może przekraczać 7 kg. Charakterystyczną cechą gatunku są czarne pióra tworzące „brodę” pod dziobem, od których pochodzi nazwa ptaka. Jego upierzenie jest biało-rdzawe, z ciemnymi lotkami i ogonem w kształcie klina.

Jest jedynym ptakiem na świecie, którego dieta składa się niemal wyłącznie z kości. Żeruje na padlinie, głównie kozic, koziorożców i owiec. Potrafi zrzucać duże kości z wysokości kilkudziesięciu metrów na skały, by je rozbić i dostać się do bogatego w składniki odżywcze szpiku.

Źródło: CNN

Nasza autorka

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.