Pilotki lepiej niż piloci reagują pod presją. Zdradziły to ich oczy
Pilotki radzą sobie lepiej do mężczyzn sterujących latającymi maszynami – dowodzą najnowsze badania amerykańskich naukowców. Tak oto upada mit o predysponowaniu do tego wymagającego zawodu panów.
Spis treści:
Gdy myślimy o osobach sterujących samolotami, przed oczami najczęściej staje nam mężczyzna w średnim wieku. I faktycznie, szacuje się, że kobiety stanowią zaledwie 4–6% pilotów pracujących w liniach lotniczych.
Tymczasem nowe badania podważają uprzedzenia płciowe w lotnictwie. Okazuje się, że panie pod pewnymi względami są lepszymi pilotami od mężczyzn.
Przyglądając się oczom
Według nowego badania przeprowadzonego przez naukowców z Uniwersytetu w Waterloo w USA kobiety za sterami mogą osiągać lepsze wyniki niż mężczyźni w sytuacjach wymagających znoszenia dużej presji.
Naukowcy wykorzystali wysokiej jakości symulator lotu do badania 20 doświadczonych pilotów lotnictwa ogólnego – 10 kobiet i 10 mężczyzn – podczas lotów w typowych i awaryjnych sytuacjach. W każdym scenariuszu zespół rejestrował, gdzie piloci patrzyli i jak reagowali.
Wszyscy piloci nosili okulary śledzące ruchy gałek ocznych i wykonywali standardowe zadania lotnicze. Eye-tracking stosowany jest też m.in. w badaniach archeologicznych. Wśród zadań dla pilotów były działania w sytuacji nieoczekiwanej awarii silników i trudne lądowania, mające na celu sprawdzenie reakcji pod presją. Pozwoliło to badaczom zebrać dane dotyczące zarówno uwagi wzrokowej, jak i precyzji działania.
Kobieta pod presją radzi sobie lepiej
Badania wykazały, że pomimo niemal identycznych wzorców koncentracji uwagi wzrokowej i doświadczenia w lotnictwie wśród pilotów płci męskiej i żeńskiej, kobiety rzadziej popełniają błędy w sterowaniu lotem w warunkach rosnącego stresu.
Oznacza to, że chociaż obie płcie zwracały uwagę na te same informacje podczas lotu, kobiety reagowały na nie bardziej konsekwentnie i precyzyjnie.
– Zrozumienie, jak różni ludzie radzą sobie z działaniem pod presją, pomaga nam tworzyć lepsze programy szkoleniowe dla wszystkich, bezpieczniejsze kokpity i bardziej inkluzywne systemy lotnicze – powiedziała współautorka artykułu, prof. Suzanne Kearns z Waterloo Institute for Sustainable Aeronautics.
Zespół ma nadzieję, że wyniki jego pracy pomogą ukształtować przyszłe standardy szkolenia i oceny pilotów poprzez rozpoznanie szerszego zakresu mocnych stron i umiejętności.
– Te odkrycia są ekscytujące, ponieważ skłaniają nas do ponownego przemyślenia sposobu oceny pilotów – dodała Naila Ayala, główna autorka badania i adiunktka w Laboratorium Badań Mózgu i Poznania Wielozmysłowego Uniwersytetu Waterloo.
Nowe badanie pokazuje, że kobiety mogą lepiej niż mężczyźni panować nad sytuacją i podejmować trafniejsze decyzje w stresujących sytuacjach lotniczych.
– W czasach, gdy branża zmaga się z niedoborem pilotów, wykorzystanie pełnego potencjału wszystkich pilotów, niezależnie od płci, jest ważniejsze niż kiedykolwiek – podkreśla prof. Kearns. Czy to badanie otworzy szerzej drzwi dla kobiet za sterami samolotów i ich widok w kokpitach nie będzie już czymś zaskakującym? Pokażą to kolejne lata.
Źródło: Proceedings of the 2025 Symposium on Eye Tracking Research and Applications
Nasz autor
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.