María Branyas Morera żyła 117 lat. Naukowcy odkryli tajemnicę jej długowieczności

María Branyas Morera od stycznia 2023 do sierpnia 2024 roku była oficjalnie najstarszą osobą na świecie. Przez całe życie prawie nie chorowała, a infekcja koronawirusem w wieku 113 lat zakończyła się pełnym wyzdrowieniem. Gdy Morera miała 116 lat, pobrano od niej próbki krwi, śliny i kału. Analiza wykazała, że superstulatka miała kilka wyjątkowych cech, związanych z mikrobiomem jelitowym, metabolizmem tłuszczów i genami.

Geny chroniły ją przed nowotworami i Alzheimerem

Analizy ujawniły, że jej w genomie występowały różne warianty genów powiązane z długowiecznością, wcześniej obserwowane u innych gatunków, jak psy, nicienie czy muchy. Nie miała natomiast wariantów genów zwiększających ryzyko nowotworów, choroby Alzheimera i zaburzeń metabolicznych.

Posiadała wyjątkowo korzystny zestaw wariantów chroniących przed podwyższonym poziomem lipidów we krwi. Dlatego bardzo długo cieszyła się dobrą kondycją układu krążenia i mózgu.

Wyjątkowy metabolizm tłuszczów i śródziemnomorska dieta

Metabolizm tłuszczów w jej organizmie był wyjątkowo sprawny – jej profil lipidowy należał do najlepszych, jakie kiedykolwiek opisano. Cechował się niezwykle niskim poziomem cholesterolu, co naukowcy wiązali z genetyką, ale też dietą.

Morera przestrzegała diety śródziemnomorskiej. Spożywała dużo warzyw, owoców, roślin strączkowych i oliwy z oliwek. Każdego dnia jadła trzy porcje naturalnego jogurtu bez cukru. Nie paliła i nie piła alkoholu.

„Młody” mikrobiom jelitowy – sekret odporności?

Bardzo ciekawe były też wyniki badań mikrobiomu jelitowego. Przypominał on profil osoby znacznie młodszej. Szczególnie wysoki był poziom bakterii z grupy Actinobacteriota, w tym probiotycznych Bifidobacterium. Zwykle ich ilość spada wraz z wiekiem, ale u stulatków i superstulatków utrzymuje się na wysokim poziomie.

Te bakterie uważa się za ważny czynnik łagodzący, a wręcz spowalniający starzenie, bo pomagają kontrolować stany zapalne. Badacze podejrzewają, że nawyk regularnego spożywania jogurtu sprzyjał u Marii utrzymaniu zdrowej populacji tych bakterii do końca życia.

Wiek biologiczny o 23 lata niższy niż metrykalny

Kolejnym odkryciem było to, że jej wiek biologiczny znacząco odbiegał od chronologicznego. Na podstawie analizy metylacji DNA (procesu regulującego aktywność genów) stwierdzono, że jej organizm był średnio o 23 lata „młodszy” niż wskazywała metryka.

Badacze twierdzą, że imponująca długowieczność Marii Branyas Morery wynika z wielu czynników: sprzyjającego genomu, „młodego mikrobiomu”, wydajnego układu odpornościowego, spowolnionego starzenia epigenetycznego oraz zdrowego stylu życia. Jednocześnie przypominają, że analiza dotyczy jednej osoby i nie można z niej wysnuwać zbyt ogólnych wniosków.

Profesor Richard Faragher z Uniwersytetu w Brighton ostrzega, że pojedyncze, nietypowe warianty genów łatwo można nadinterpretować. Wskazuje, że obok wyjątkowych cech biologicznych, w grę może wchodzić także zwykły „łut szczęścia”. Aby wykluczyć przypadkowość, należałoby wykonać badania także w rodzinie Morery, czego w tym przypadku nie zrobiono.

Źródło: New Scientist

Nasza autorka

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.