Erytrytol może być poważnym zagrożeniem dla mózgu? Nowe badania nad słodzikiem
Popularny słodzik może uszkadzać komórki wyściełające naczynia krwionośne, a przez to zwiększać ryzyko udaru mózgu – wynika z najnowszych badań. Naukowcy nie mają jednak pewności, jak dużym zagrożeniem jest erytrytol. Co udało im się odkryć?
Spis treści:
Chociaż erytrytol jest uważany za bezpieczny dla zdrowia przez organy regulacyjne – zarówno te z UE, jak i ze Stanów Zjednoczonych – w ostatnich latach ukazują się badania, które zdają się przeczyć tej tezie. Naukowcy pochylają się nad popularnym w Polsce słodzikiem, by zbadać jego wpływ na naczynia krwionośne. Dzięki temu uzyskują coraz więcej danych.
Nowe badania nad słodzikiem
W „Journal of Applied Physiology” ukazało się badanie, które zgłębiło kwestię zagrożeń dla zdrowia niesionych przez erytrytol. Wyhodowali oni w laboratorium ludzkie komórki śródbłonka wyściełające naczynia krwionośne mózgu, a następnie poddali je działaniu erytrytolu przez trzy godziny.
Wykorzystali dawkę 30 gramów, czyli mniej więcej tyle, ile znajdziemy w półlitrowym opakowaniu lodów bez cukru.
Wyniki? Po wyznaczonym czasie w komórkach zaobserwowano więcej oznak stresu: wolnych rodników, które postarzają komórki. Zaobserwowano także spadek poziomu tlenku azotu, które rozszerza naczynia krwionośne i wzrost endoteliny-1, która je zwęża. Stężenie innych enzymów również mogło wskazywać na zwiększone ryzyko udaru.
Kontrowersyjne wyniki i kłótnia naukowców
Nie wszyscy badacze są zgodni. Niektórzy zwracają uwagę na to, że eksperyment został przeprowadzony w kontrolowanym środowisku na izolowanych komórkach, a jego wyniki w przypadku żywego ludzkiego organizmu mogą być inne. Wpływ fizjologiczny na zdrowie człowieka spożywającego erytrytol wciąż nie jest do końca znany.
Według autorów badania ich odkrycia dostarczają dodatkowych informacji na temat tego, jak podwyższony poziom erytrytolu może przyczyniać się do ryzyka udaru i pomagają w ujawnieniu związanych z tym mechanizmów.
Coś już jednak wiadomo. W 2023 roku w prestiżowym czasopiśmie „Nature Medicine” ukazało się badanie, w którym wzięło udział 4000 osób ze Stanów Zjednoczonych i Europy. Udało się dzięki niemu powiązać wysoki poziom erytrytolu z ryzykiem zakrzepów krwi, udaru mózgu i zawału serca.
Już wtedy Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) odradzała stosowania takiego słodzika, sugerując zwiększające się dzięki niemu ryzyko cukrzycy typu 2 czy chorób układu krążenia.
Czym jest erytrytol?
Erytrytol to organiczny związek chemiczny, bardzo popularny – również w Polsce –zamiennik cukru. Nie wszyscy wiedzą, że w odróżnieniu od syntetycznego aspartamu, który może wpływać na łaknienie, produkuje się go z… fermentowanej kukurydzy. W niewielkich ilościach wytwarza go nawet sam ludzki organizm.
To popularny wybór u osób dbających o spożycie cukru i linię: erytrytol jest słodki, ale nie zawiera kalorii i ma znikomy wpływ na indeks glikemiczny. Warto jednak pamiętać, że według najnowszych badań jego nadmierne spożycie może mieć negatywne skutki dla zdrowia.
Źródła: Journal of Applied Physiology; Live Science; Nature Medicine
Nasz autor
Jonasz Przybył
Redaktor i dziennikarz związany wcześniej m.in. z przyrodniczą gałęzią Wydawnictwa Naukowego PWN, autor wielu tekstów publicystycznych i specjalistycznych. W National Geographic skupia się głównie na tematach dotyczących środowiska naturalnego, historycznych i kulturowych. Prywatnie muzyk: gra na perkusji i na handpanie. Interesuje go historia średniowiecza oraz socjologia, szczególnie zagadnienia dotyczące funkcjonowania społeczeństw i wyzwań, jakie stawia przed nimi XXI wiek.