Lista prezydentów Polski: od odzyskania niepodległości w 1918 roku po czasy obecne

Spis treści:

1. Rola prezydenta w Polsce
2. Lista prezydentów Polski
3. Kolejny prezydent Polski

Urząd prezydenta został wprowadzony w Polsce przez Konstytucję marcową z 1921 roku. Zastąpił on istniejącą od 1918 roku funkcję Naczelnika Państwa. Pierwszym prezydentem II RP był Gabriel Narutowicz, który objął urząd 14 grudnia 1922 roku. Pełnił urząd przez zaledwie pięć dni.

Rola prezydenta w Polsce

Początkowo urząd prezydenta miał charakter parlamentarno-gabinetowy. Zmieniło się to w 1935 roku, po uchwaleniu Konstytucji kwietniowej. Wówczas zyskał charakter autorytarny. Dokument ten pozwolił zachować ciągłość władzy w czasie II wojny światowej. Po internowaniu rządu polskiego w Rumunii w 1939 roku, prezydent Ignacy Mościcki wyznaczył Władysława Raczkiewicza jako swojego następcę, umożliwiając funkcjonowanie władz na uchodźstwie we Francji i Wielkiej Brytanii.

Po II wojnie światowej, w okresie rządów komunistycznych, urząd prezydenta istniał do 1952 roku, kiedy to jego kompetencje przejęła Rada Państwa. Urząd prezydenta przywrócono w 1989 roku w wyniku porozumień Okrągłego Stołu. Wojciech Jaruzelski został wówczas jedynym prezydentem PRL, a po zmianach konstytucyjnych w grudniu 1989 roku pierwszym prezydentem III RP.

Od 1990 roku prezydenta wybiera się w wyborach powszechnych. Lech Wałęsa, wybrany w pierwszych takich wyborach, objął urząd 22 grudnia 1990 roku, a insygnia prezydenckie przekazał mu ostatni prezydent na uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski. Obecnym prezydentem RP, od 6 sierpnia 2015 roku, jest Andrzej Duda.

Lista prezydentów Polski

Oto poczet prezydentów Polski. Nie uwzględniamy w nim rządu RP na uchodźstwie ani okresu PRL w latach 1952–1989.

Gabriel Narutowicz (1922)

Pierwszy prezydent odrodzonej Polski pełnił funkcję zaledwie przez pięć dni, od 11 do 16 grudnia 1922 roku, kiedy to zginął w zamachu. Narutowicz był wybitnym inżynierem i politykiem, znanym z działalności na rzecz budowy infrastruktury hydrotechnicznej w Europie. Był człowiekiem o szerokich horyzontach, ceniącym naukę i kulturę. Jego wybór na prezydenta wywołał kontrowersje, szczególnie w środowiskach narodowych, co przyczyniło się do napiętej atmosfery politycznej i tragicznego zakończenia jego życia.

• Małżonka: w 1901 r. ożenił się z Ewą Krzyżanowską. Mieli dwoje dzieci: Annę i Stanisława, urzędnika MSZ.
• Polityka wewnętrzna: skupiał się na integracji wielokulturowego społeczeństwa Polski.
• Polityka międzynarodowa: promował neutralność Polski na arenie międzynarodowej.

Stanisław Wojciechowski (1922–1926)

Wybrany po tragicznej śmierci Narutowicza, Wojciechowski pełnił funkcję prezydenta do czasu zamachu majowego w 1926 roku. Był jednym z czołowych działaczy ruchu spółdzielczego, zaangażowanym w budowę demokratycznego społeczeństwa. Jego prezydentura przypadła na trudny okres odbudowy kraju po wojnie i kryzysów politycznych.

• Małżonka: Maria Wojciechowska, aktywna działaczka społeczna, znana z pracy na rzecz kobiet i dzieci.
• Polityka wewnętrzna: dążył do stabilizacji politycznej i gospodarczej w trudnych latach po wojnie.
• Polityka międzynarodowa: podtrzymywał sojusze z Francją i Rumunią.

Ignacy Mościcki (1926–1939)

Profesor chemii, wynalazca i prezydent przez rekordowe 13 lat. Mościcki był symbolem stabilizacji w okresie sanacji, choć jego rola była ograniczona przez wpływy Piłsudskiego. Był autorem wielu wynalazków z zakresu chemii technicznej i inżynierii, co przyniosło mu uznanie w środowisku naukowym. Jego prezydentura charakteryzowała się również inwestycjami w przemysł i rozwój infrastruktury.

• Małżonka: Michalina Mościcka, później Maria Mościcka. Obie żony były ważnymi postaciami życia towarzyskiego w II RP, aktywnie uczestnicząc w działalności charytatywnej.
• Polityka wewnętrzna: reprezentował sanację, wspierając rozwój infrastruktury i przemysłu.
• Polityka międzynarodowa: wzmocnił relacje z Francją i Wielką Brytanią, próbując równoważyć wpływy ZSRR i Niemiec.

Bolesław Bierut (1947–1952)

Po wojnie Bierut pełnił funkcję prezydenta w ramach systemu komunistycznego. Był zwolennikiem ZSRR i jednym z architektów PRL. Bierut odgrywał kluczową rolę w umacnianiu władzy komunistycznej w Polsce, w tym wprowadzeniu represyjnych reform i kolektywizacji rolnictwa. Jego rządy były naznaczone brutalnymi represjami wobec opozycji.

• Małżonka: Janina Górska-Bierutowa, postać mniej znana publicznie, która nie odgrywała znaczącej roli publicznej.
• Polityka wewnętrzna: wprowadził reformę rolną i nacjonalizację przemysłu.
• Polityka międzynarodowa: ściśle podporządkowywał Polskę polityce ZSRR.

Wojciech Jaruzelski (1989–1990)

Ostatni przywódca PRL i pierwszy prezydent III RP, który ustąpił miejsca wybranemu w demokratycznych wyborach Lechowi Wałęsie. Jaruzelski był generałem i jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci w historii Polski, znanym z wprowadzenia stanu wojennego. Jego prezydentura była symbolicznym mostem między PRL a III RP.

• Małżonka: Barbara Jaruzelska, znana z taktu i unikania polityki, skupiła się na życiu rodzinnym.
• Polityka wewnętrzna: przyczynił się do transformacji ustrojowej poprzez rozmowy przy Okrągłym Stole.
• Polityka międzynarodowa: zainicjował otwarcie Polski na Zachód.

Lech Wałęsa (1990–1995)

Legendarny lider Solidarności, międzynarodowy symbol walki o demokrację. Prezydentura Wałęsy była burzliwa, pełna konfliktów politycznych i reform. Był laureatem Pokojowej Nagrody Nobla za działalność na rzecz wolności i demokracji. Jego kadencja obejmowała trudne reformy gospodarcze i polityczne, które budowały podstawy nowoczesnej Polski.

• Małżonka: Danuta Wałęsa, autorka wspomnień „Marzenia i tajemnice”, była wsparciem dla męża w trudnych czasach.
• Polityka wewnętrzna: reforma gospodarcza i transformacja ustrojowa.
• Polityka międzynarodowa: wprowadzenie Polski na ścieżkę do NATO i UE.

Aleksander Kwaśniewski (1995–2005)

Prezydent przez dwie kadencje, cieszący się dużą popularnością. Kwaśniewski odegrał kluczową rolę w integracji Polski z Unią Europejską. Był zwolennikiem polityki centrowej, potrafiącym łączyć różne środowiska polityczne. Jego kadencja to okres stabilizacji i dynamicznego rozwoju gospodarczego.

• Małżonka: Jolanta Kwaśniewska, zaangażowana w działalność charytatywną, stała się ikoną elegancji i empatii.
• Polityka wewnętrzna: modernizacja kraju i konsolidacja demokracji.
• Polityka międzynarodowa: wprowadził Polskę do NATO i UE.

Lech Kaczyński (2005–2010)

Znany z silnego przywiązania do tradycji i patriotyzmu. Zginął tragicznie w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem. Jego prezydentura była skupiona na ochronie polskiego dziedzictwa narodowego i umacnianiu pozycji Polski w Europie Środkowo-Wschodniej.

• Małżonka: Maria Kaczyńska, angażująca się w obronę praw kobiet i inicjatywy społeczne.
• Polityka wewnętrzna: walka z korupcją, wzmacnianie roli państwa.
• Polityka międzynarodowa: bliskie relacje z krajami bałtyckimi i Gruzją.

Bronisław Komorowski (2010–2015)

Objął urząd po śmierci Lecha Kaczyńskiego. Skupiał się na dialogu politycznym i stabilizacji. Komorowski był zwolennikiem polityki proeuropejskiej oraz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

• Małżonka: Anna Komorowska, ceniona za swój ciepły i naturalny styl, wspierała inicjatywy edukacyjne.
• Polityka wewnętrzna: kontynuacja polityki proeuropejskiej i wzmocnienie instytucji demokratycznych.
• Polityka międzynarodowa: wzmacnianie pozycji Polski w UE i NATO.

Andrzej Duda (2015–obecnie)

Prezydent wybrany na dwie kadencje, często kojarzony z partią Prawo i Sprawiedliwość. Duda odegrał kluczową rolę w realizacji programów socjalnych oraz w umacnianiu pozycji Polski na arenie międzynarodowej.

• Małżonka: Agata Kornhauser-Duda, nauczycielka i poliglotka.
• Polityka wewnętrzna: wsparcie dla programów socjalnych i wzmacnianie tradycyjnych wartości.
• Polityka międzynarodowa: dążenie do wzmocnienia sojuszu z USA oraz zwiększenie obecności wojsk NATO w Polsce.

Kolejny prezydent Polski

Kolejne wybory prezydenckie odbędą się w Polsce w 2025 roku. Druga kadencja prezydenta Andrzeja Dudy zakończy się 6 sierpnia. Pierwsza tura wyborów odbędzie się 18 maja.

Nasza autorka

Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka

Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.