Tajemniczy „hełm” na Marsie. Co odkrył łazik Perseverance?

Perseverance odkrył tę przedziwną formację skalną 5 sierpnia 2025 r., za pomocą instrumentu Mastcam-Z. Skałę nazwano „Horneflya”. Ma charakterystyczną, chropowatą powierzchnię, która przykuła uwagę naukowców równie mocno co sam kształt.

Dlaczego skała wygląda jak hełm?

Za teksturę odpowiadają tzw. sferule – kuliste struktury mineralne, które mogą powstawać na wiele sposobów, m.in. w wyniku wietrzenia chemicznego, procesów wulkanicznych lub wytrącania się minerałów. Podobne skały łazik zauważył już wcześniej, m.in. w marcu 2025 r.

Jak wyjaśnia David Agle z Jet Proppulsion Laboratory w NASA, nietypowy „kapeluszowy” kształt nie jest aż tak zaskakujący, ponieważ piramidalne formy często powstają na Marsie z powodu erozji wiatrowej. To, co czyni Horneflyę wyjątkową, to fakt, że jest niemal całkowicie złożona ze sferuli, co pozwala wyciągać wnioski o dawnych procesach geologicznych na planecie.

Co jeszcze widział Perseverance?

Mastcam-Z, czyli zestaw dwóch kamer z możliwością powiększania, umożliwia wykonywanie zdjęć stereo w wysokiej rozdzielczości i pozwala naukowcom dostrzegać obiekty z dużej odległości. Perseverance dzięki niemu ma na koncie już całą galerię skał o dziwnych kształtach, m.in. kamienie przypominające pączki czy awokado oraz niewyjaśnione „zielone plamy”.

Pareidolia – jak mózg płata nam figle

Tego typu odkrycia wiążą się z dobrze znanym zjawiskiem psychologicznym – pareidolią. To skłonność ludzkiego mózgu do rozpoznawania znajomych kształtów w przypadkowych formach, np. dostrzeżenia słynnej twarzy na Marsie czy powierzchni Księżyca.

Dla naukowców skała-hełm to ważne źródło informacji o przeszłości Czerwonej Planety. Analiza takich struktur pomaga odtwarzać historię klimatu i środowiska Marsa, pokazując rolę wiatru, wody i procesów w skorupie marsjańskiej w kształtowaniu jego powierzchni przez miliardy lat.

Obecnie Perseverance bada północną krawędź krateru Jezero, po udanej wspinaczce na grzbiet zwany „Lookout Hill”.

Źródło: Science Alert