Sztuczna inteligencja wkracza do archeologii. Sprawdź z nami, czy będziesz potrafić ją rozpoznać!

Świat mediów nieustannie przyspiesza. Każdego roku generowanych jest coraz więcej treści i obrazów. Sporo zamieszania w tej kwestii poczyniła sztuczna inteligencja (SI), która ma ułatwiać pracę, ale związane są z nią liczne problemy.

Wizualizacje w archeologii

Zespół redaktorów portalu Archeowiesci.pl z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, który zajmuje się popularyzacją nauki, postanowił wykonać interesujące badanie. Cel? Sprawdzenie, jak realistyczne i szybko powstające wizualizacje, które tworzy SI, wpływają na to, jak ludzie wyobrażają sobie przeszłość i jak odbierają informacje naukowe.

Redaktorzy postanowili ustalić, czy wygenerowane obrazy są wiarygodną rekonstrukcją, a gdzie kończą się fakty naukowe, a zaczyna kreatywna wizja SI oraz odpowiedzieć na pytanie, jak uniknąć wprowadzania odbiorców w błąd. To tym bardziej ważne, bo z archeologią związanych jest wiele pseudonaukowcyh koncepcji.

Obejrzyj wizualizacje i dokonaj oceny – czy wykonała je SI?

Aby uzyskać odpowiedzi na powyższe pytania redaktorzy Archeowieści przygotowali ankietę, która ma na celu zebranie informacji, co czytelnicy myślą o wizualizacjach stworzonych przez SI. Czy są one zdaniem czytelników przyciągające, wiarygodne i jakie reakcje wywołują?

Zebrane opinie pozwolą badaczom opracować zestaw dobrych praktyk korzystania z SI, tak by technologia ta była uczciwym i wartościowym wsparciem dla archeologii, a nie „deformowała” obraz przeszłości.

Na SI nie można się obrażać

Chcąc nie chcąc sztuczna inteligencja wchodzi w każdy aspekt naszego życia. Zespół Archeowieści liczy, że dzięki projektowi „Interpretacja treści wizualnych generowanych przez sztuczną inteligencję w komunikacji naukowej archeologii: perspektywa autorów i odbiorców” umożliwi przyjrzenie się temu, jak obrazy syntetyczne – tworzone przy pomocy najnowocześniejszych technologii SI – kształtują nasze wyobrażenia o przeszłości.

– Nie unikniemy SI – i dobrze. Przyspiesza analizę i edukację, ale obrazy przeszłości, której nie było łatwo uwodzą. Naszą odpowiedzialnością jest transparentność, weryfikacja i jasne granice między rekonstrukcją, hipotezą a fikcją – mówi redaktorka naczelna Archeowieści, dr Julia Chyla, ekspertka w zakresie cyfrowej archeologii.

Według niej sztuczna inteligencja otwiera w archeologii ogromne możliwości – od porządkowania danych po nowe formy wizualizacji. – Nie wolno jej jednak mylić z rekonstrukcją pewnej przeszłości: każda grafika i model to interpretacja. I tak powinna być traktowana – dodaje archeolożka.

Redakcja Archeowieści ma dwuletnie doświadczenie w działaniach redaktorskich z okładkami tworzonymi przy pomocy SI. Eksperymentuje z różnymi narzędziami generatywnej SI (generatory obrazu).

National Geographic Polska jest patronem medialnym projektu „Interpretacja treści wizualnych generowanych przez sztuczną inteligencję w komunikacji naukowej archeologii: perspektywa autorów i odbiorców”. Zachęcamy do wypełnienia ankiety do 30 października.

Źródło: National Geographic Polska

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.