Remont ambony ujawnił zamurowane przejście. Znalezisko w XIII-wiecznym kościele w Płocku
Remont w kościele pw. św. Dominika w Płocku przyniósł zaskakujące efekty. Pod współczesnymi warstwami tynku odsłonięto zamurowane przejście oraz symbole na ścianach. Czego jeszcze nie wiemy o tej jednej z najstarszych ceglanych budowli na Mazowszu?
Ta świątynia z pewnością skrywa wiele zagadek. Kościół pw. św. Dominika w Płocku (tzw. kościół „na Górkach”) powstał w XIII wieku. Budynek wzniesiono z cegły. Do naszych czasów zachowały się najstarsze części murów od strony północnej w prezbiterium i w portalu. Być może jest to najstarsza zachowana ceglana budowla na Mazowszu.
Czas na remont!
Zabytkowe budowle podlegają ochronie konserwatorskiej. W ostatnim czasie w kościele pw. św. Dominika prowadzono prace techniczne przy ambonie. Pochodzi ona z późniejszej, bo późnobarokowej fazy istnienia świątyni.
W czasie remontu oczyszczono powierzchnię ambony, uzupełniono ubytki oraz odtworzono brakujące elementy. Jednak nawet przy tak niewielkim zakresie prac w obiektach zabytkowych dochodzi często do ciekawych odkryć. Tak też było i tym razem.
Zamurowane przejście – jedno ze „znalezisk”
„Warto wspomnieć, że w trakcie prowadzonych prac doszło do kilku odkryć. Podczas demontażu współczesnych stopni prowadzących na ambonę odkuto fragmenty tynku, pod którym ukazał się wątek ceglany sugerujący zamurowane przejście na ambonę. Kolejnym odkryciem były znajdujące się na fragmentach pierwotnego tynku znaki wykonane czarnym konturem” – czytamy w mediach społecznościowych Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Ten kościół z pewnością warto odwiedzić. Wewnątrz zobaczymy nie tylko ołtarz i ambonę w stylu rokokowym z połowy XVIII w., ale też krucyfiks z XVIII w. Uwagę zwraca również marmurowa chrzcielnica z 1. połowy XVIII wieku wykonana w stylu barokowym. Z kolei drewniana dzwonnica położona obok kościoła powstała po II wojnie światowej. Za jej wzór posłużyła konstrukcja, która stałą w tym miejscu 200 lat wcześniej.
Do podobnych, zagadkowych odkryć dochodzi często w czasie remontów zabytkowych budowli. Kilka tygodni temu w czasie prac związanych z naprawą zapadającej się posadzi w Kolegiacie Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kłodzku natknięto się na pochówek czeskiego arcybiskupa Arnoszta z Pardubic, który, choć nie został oficjalnie świętym, był wielbiony przez lokalną ludność.
Od Konrada Mazowieckiego po protestantów
Kościół pw. św. Dominika w Płocku powstał dla dominikanów, których sprowadził książę Konrad Mazowiecki, czyli ta sama osoba, która sprowadziła do Polski Krzyżaków. Świątynia była konsekrowana między 1234 a 1237 rokiem. Wzniesiono ją z cegły w stylu romańskim z elementami gotyku. Jednocześnie zbudowano przylegający do kościoła klasztor. W 1243 roku Pomorzanie zaatakowali kompleks i go spalili, ale został szybko odbudowany.
Do dużych zmian doszło pod koniec XVI wieku, kiedy świątynię przebudowano w stylu renesansowym. Wówczas powstała arkadowa fasada oraz kaplica ufundowana przez Zofię ze Szczepańskich Rawską. Następna przebudowa odbyła się w 1. połowie XVIII w. Wtedy wnętrze otrzymało późnobarokowy wystrój.
Od początku XIX wieku do 1945 roku klasztor i kościół pw. św. Dominika w Płocku stał się siedzibą zboru protestanckiego. W 1945 r. kościół trafił w ręce katolików.
Źródła: WUOZ w Warszawie, Zabytek.pl
Nasz autor
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.