Niezwykłe odkrycie w Wielkopolsce – „polskie piramidy” starsze od egipskich
Nowe odkrycie na wykopaliskach w Wielkopolsce to kolejny dowód na to, że historia ziem dzisiejszej Polski skrywa niejedną zagadkę. Archeolodzy natrafili na pozostałości monumentalnych grobowców megalitycznych sprzed 5,5 tysiąca lat.
Spis treści
- Historia odkrycia w Wielkopolsce
- Imponujące konstrukcje sprzed 5,5 tysiąca lat
- Jakie funkcje mogły pełnić „łoża olbrzymów”?
W sercu Wielkopolski, na obszarze Parku Krajobrazowego im. generała Dezyderego Chłapowskiego, dokonano niezwykłego odkrycia archeologicznego. Zespół badaczy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego odsłonił pozostałości pięciu monumentalnych grobowców sprzed 5,5 tysiąca lat.
Historia odkrycia w Wielkopolsce
Te neolityczne konstrukcje, wybudowane przez tzw. kulturę pucharów lejkowatych, określane są potocznie mianem „polskich piramid” lub „grobów olbrzymów”. Ich imponujące rozmiary i skomplikowana struktura przywodzą na myśl monumentalne budowle megalityczne znane z Europy Zachodniej.
Jak poinformowali National Geographic odkrywcy i archeolodzy, obiekty te zlokalizowano w zeszłym roku, a teraz w czerwcu i lipcu dokonano sondażowych badań wykopaliskowych. Zostały odkryte przez przez mgr inż. Artura Golisa, głównego specjalistę ds. ochrony przyrody i krajobrazu ZPKWW. Leżą na terenie gmin Kościan i Śrem.
Imponujące konstrukcje sprzed 5,5 tysiąca lat
Zachowane grobowce mają formę długich nasypów ziemnych, sięgających nawet 200 metrów długości. Wznoszono je na planie wydłużonego trójkąta, z szeroką częścią skierowaną ku wschodowi i zwężającą się stopniowo ku zachodowi. Ich boki oraz front okładano głazami o masie dochodzącej do kilku ton. W części frontowej znajdowała się drewniana budowla, jak sądzą badacze pełniąca funkcję świątyni grobowej. Odkryto tam m.in. pozostałości glinianego klepiska i węgle drzewne palenisk.
Pod nasypem, wewnątrz lub za domem grobowym, umieszczano zazwyczaj zwłoki jednej osoby, ułożone z nogami skierowanymi na wschód. Zmarłemu towarzyszyły dary grobowe – ceramika, siekierki krzemienne, kamienne topory, a sporadycznie również miedziane ozdoby, wskazujące na początek epoki miedzi, tzw. chalkolitu.
Jakie funkcje mogły pełnić „łoża olbrzymów”?
Grobowce miały prawdopodobnie też znaczenie społeczne i kultowe. Mogły służyć jako miejsce integracji wspólnoty podczas wspólnego procesu budowy, manifestować potęgę lokalnej grupy w oczach przybyszów z zewnątrz, a także wyznaczać przebieg dawnych szlaków komunikacyjnych.
Archeolodzy sugerują, że każdy taki obiekt był wznoszony przez jedno pokolenie jako mauzoleum dla wybitnej jednostki – przywódcy, kapłana lub szamana. To nie pierwsze takie odkrycie w okolicy – w 2023 roku odkryto podobne cmentarzysko w gminie Szamotuły, a pierwsze grobowce megalityczne w Wielkopolsce znaleziono w 2019 roku. Podobne budowle znane są też na Kujawach, a nazywa się je „kopcami kujawskimi”.
Odkrycie w Wielkopolsce wpisuje się w szerszy kontekst megalitycznej architektury Europy i potwierdza wysoki poziom społeczności neolitycznych z terenów dzisiejszej Polski.
Nasza autorka
Magdalena Rudzka
Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.