Już ponad 1200 lat temu w Brazylii hucznie obchodzono „karnawał”. Naukowcy mają dowody
Już mieszkańcy prekolonialnej Brazylii mieli swój karnawał. Nawet 2 tysiące lat temu hucznie bawili się obok świętych kopców. Raczyli się świeżymi rybami i alkoholem – takie wnioski płyną z analizy naczyń ceramicznych.
Spis treści:
Ostatnie lata przyniosły prawdziwą rewolucję w badaniach archeologicznych. Przez wiele dekad naukowcy tylko przypuszczali, do czego służyły odkrywane przez nich w czasie wykopalisk naczynia ceramiczne.
Zwracano uwagę na formę i surowiec, z którego wykonano naczynia i na tej podstawie gdybano, co w nich przechowywano lub szykowano. Teraz archeolodzy korzystają coraz częściej z możliwości badań osadów organicznych wnętrza naczyń. W ten sposób wykrywane są na przykład tłuszcze, proteiny czy alkaloidy. Dzięki takim analizom wiemy na przykład, że tysiące lat temu na terenie Kujaw wykonywano sery – z pomocą specjalnych naczyń sitowatych.
Imprezka w Brazylii
W nurt takich badań wpisuje się publikacja przygotowana przez międzynarodowy zespół w „PLOS One”. Byli to naukowcy z University of York w Wielkiej Brytanii, Universitat Autònoma de Barcelona w Hiszpanii i Universidade Federal de Pelotas w Brazylii.
Badacze przeanalizowali kilkadziesiąt skorup ceramicznych odkrytych na dwóch stanowiskach archeologicznych wokół laguny Patos w Brazylii. To tam znajdują się kopce ziemne określane jako Cerritos.
Wzniosła je ludność Ameryki Południowej jeszcze przed przybyciem na kontynent Europejczyków. Byli to przodkowie rdzennych grup ludzi Pampean zwanych Charrua i Minuano.
We wnioskach z analiz fragmentów naczyń ceramicznych naukowcy stwierdzili, że prekolonialni mieszkańcy Brazylii mogli zbierać się obok kopców w miesiącach letnich, aby ucztować. Skąd to wiadomo?
Informacje zaklęte w ceramice
To, że mieszkańcy obecnej Brazylii już setki lat temu chętnie się bawili, wiemy dzięki temu, że nie szorowali porządnie naczyń. Dzięki temu badacze pobrali próbki z ich szczelin. I już wiedzą do czego służyły. Przeanalizowano fragmenty ceramiki sprzed 2300-1200 lat, zatem wtedy miało dojść do uczt.
Naukowcy wstępnie zidentyfikowali jedne z najwcześniejszych dowodów produkcji napojów alkoholowych w tym regionie. Alkohol mógł być wytwarzany z różnych roślin, w tym kukurydzy cukrowej, bulw i palmy. Z danych etnograficznych wynika, że faktycznie z nich wytwarzano alkohol w okresach historycznych.
Aby wspomóc proces fermentacji, napój ten zapewne podgrzewano – tak się działo w przypadku fermentacji trunków szykowanych na bazie manioku i kukurydzy. Inne fragmenty ceramiki zawierają dowody na przetwarzanie w ich wnętrzu ryb.
Brazylijski karnawał sprzed tysiąca lat
Najnowsza analiza stanowi kolejny dowód potwierdzający przekonanie badaczy, że ludzie w okresie przedkolonialnym mogli gromadzić się wokół kopców i przy nich świętować. Te kurhany miały symboliczne znaczenie. Raczej nie były to monumentalne grobowce, ale markery terytorium danej społeczności. W ważnych momentach w roku świętowano przy tych budowlach. W ten sposób celebrowano udany sezon połowu ryb.
Główna autorka badania, dr Marjolein Admiraal, która przeprowadziła badania w Laboratorium Bioarcheologii na Uniwersytecie w Yorku, sugeruje, że sezonowe spotkania przy kopcach były ważnymi wydarzeniami kulturalnymi. Przyciągały do obszaru laguny społeczności żyjące w rozproszeniu. Być może połowy były tak duże, że uczestniczyli ono w przetwórstwie tego urobku.
– Znamy przykłady takich praktyk na całym świecie, często związanych z sezonową obfitością gatunków wędrownych. Wydarzenia te stanowią doskonałą okazję do działań społecznych, takich jak pogrzeby i małżeństwa, i mają ogromne znaczenie kulturowe – dodaje ekspertka.
W jej ocenie najnowsze analizy dostarczają przekonujących dowodów na stosowanie napojów fermentowanych w tych starożytnych społecznościach i pokazują, że ceramika odgrywała kluczową rolę w ucztowaniu i społecznych interakcjach.
Źródło: PLOS One
Nasz autor
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.