Czym zajadał się Mieszko I – archeolodzy odtworzyli posiłki pierwszych Piastów

Spis treści:

1. Królewska wieprzowina
2. Ryby i świt chrześcijaństwa
3. Nietypowe frykasy pierwszych Piastów

Prof. Daniel Makowiecki Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu przebadał dziesiątki tysięcy odpadków po spożytym mięsie w miejscach kluczowych dla państwa pierwszych Piastów: na Ostrowie Tumskim w Poznaniu i Ostrowie Lednickim.

– Pół żartem, pół serio mogę powiedzieć dotykałem najprawdopodobniej kości obgryzanych i przez Mieszka I i przez Bolesława Chrobrego – powiedział prof. Makowiecki w wywiadzie dla „Academii” – magazynu Polskiej Akademii Nauk.

Królewska wieprzowina

Z badań prof. Makowieckiego wynika, że w Wielkopolsce w czasach pierwszych Piastów dominowała wieprzowina. „I to niezależnie od stanu: jedli ją władcy, dworzanie, duchowni, wojowie, służba i kmiecie. Już w czasach plemiennych świnie dominowały na tamtych terenach, Mieszko niczego nie zmieniał, przyjął ten model i go kontynuował” – zauważył naukowiec.

Skąd takie powodzenie wieprzowiny? Prof. Makowiecki zwraca uwagę na to, że locha w jednym miocie ma od kilku do kilkunastu prosiąt. A mięso świń jest soczyste i delikatne.

Świnia nie ma wysokich wymagań jeśli chodzi o hodowlę – mogła być wypasana nawet w lasach, gdzie żywiła się sama na przykład żołędziami. Natomiast w innych częściach Polski hodowano przede wszystkim bydło.

Ryby i świt chrześcijaństwa

A co jeśli chodzi o ryby? Z pewnością nie konsumowano karpia, bo nie widać jego obecności w odkrywanych szczątkach kostnych na stanowiskach archeologicznych. W Gnieźnie archeolodzy odkryli tylko jedną kość karpia z tego okresu, a we Wrocławiu – tylko nieliczne.

„Mamy bardzo solidne podstawy, by stwierdzić, że to Krzyżacy upowszechnili karpia, przynosząc z sobą technologię, doświadczenie i zwyczaj jego hodowli w fosach zamkowych, w sztucznie przygotowywanych stawach albo uzdatnianych małych zbiornikach wodnych” – wskazuje prof. Makowiecki.

Zatem jakie ryby spożywano? Naukowiec wskazuje na szczupaka. „To ryba bardzo atrakcyjna pod względem konsumpcyjnym. Jest duża, ma mniej tłuszczu niż np. śledź, suszyło się ją na wietrze i w takiej postaci handlowano nią w Europie. W materiałach wykopaliskowych jest bardzo dużo szczupaka. Analizy szczątków pokazują, że w grodach wielkopolskich jedzono sztuki o 10 cm dłuższe niż w osadach czy podgrodziach” – opowiada archeozoolog. Oznacza to, że szczupaka spożywano powszechnie

Nietypowe frykasy pierwszych Piastów

W grodach piastowskich raczono się też zaskakującymi specjałami. Na przykład niedźwiedzimi łapami, o czym świadczą odkrywane przez archeologów ich kości na osadach. „Ich obecność nie powinna dziwić, jeśli zajrzymy do przepisów kulinarnych z czasów szlacheckich. Według nich łapy niedźwiedzie, przyrządzane w miodzie, były cenionym frykasem obok chrap łosia” – wskazuje prof. Makowiecki.

Konsumowano też bobry, które jako zwierzęta pływające traktowano jako pożywienie postne. Jak wskazuje naukowiec z jego ogona przyrządzano zupy, a wydzielinę z gruczołów płciowych stosowano w celach leczniczych.

Konie co prawda szanowano, ale też je jadano. „Spożywanie koniny w czasach piastowskich było na porządku dziennym. W swoich badaniach wielokrotnie natrafiłem na kości konia noszące ślady narzędzi rzeźniczych, powstałych po porcjowaniu tuszy na drobne części” – podkreśla naukowiec.

Źródło: Academia

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.