Zmiany klimatu to jedno z największych wyzwań współczesnej cywilizacji. Naukowcy i klimatolodzy są zgodni, że postępujące globalne ocieplenie to w dużej mierze zasługa działań człowieka. Sama „nazwa globalne ocieplenie” może być jednak myląca. Nie wszędzie klimat zmienia się tak samo.
Za wyznacznik przyjęło się traktować topniejące lodowce. Jednak w niektórych miejscach coraz częstsze są inne anomalie pogodowe. Są to na przykład niespotykane dotąd opady, prowadzące do powodzi czy burze i huragany.
Zmiany klimatu a zmiana koloru Ziemi
Mimo to nadal nie brakuje osób, które sceptycznie traktują zmiany klimatu. Niektórzy nawet je wypierają. Autorzy badań opublikowanych na łamach czasopisma naukowanego „Geophysical Research Letters” udowadniają wszystkim, że zmiany widać gołym okiem. Nasza planeta zmienia kolor.
Patrząc na globus czy mapę świata, od razu widać, jak wielką powierzchnię Ziemi zajmują wody. Naukowcy wykazali, że globalne ocieplenie zmienia kolor niebieskich jezior na mętny zielono-brązowy. Na odcień wody w jeziorze wpływa wiele czynników. Najważniejsze to obecność glonów i osadów. Badacze zwrócili dodatkowo uwagę na rolę temperatury powietrza, opadów oraz głębokości akwenu. Jeziora o błękitnym kolorze są zazwyczaj głębsze. Najczęściej też występują w chłodniejszych regionach z dużymi opadami. Z kolei zielono-brązowe jeziora są zwykle położone bardziej suchych okolicach.
Naukowcy z University of North Carolina w Chapel Hill przeanalizowali ponad 5 milionów zdjęć satelitarnych przedstawiających 85 360 jezior i zbiorników wodnych z całego świata. Zdjęcia zostały wykonane w latach 2013–2020. Zmiany kolorów widać na przygotowanej przez nich interaktywnej mapie.
Niebieskie jeziora mogą zniknąć
Analiza wykazała, że niebieskich jezior jest coraz mniej. Badacze tłumaczą, że jest to spowodowane rozwojem glonów związanym ze zmianami klimatu.
– Cieplejsza woda, która powoduje więcej zakwitów glonów, będzie miała tendencję do zmiany koloru jezior na zielony – wyjaśnia w oświadczeniu Catherine O’Reilly, ekolożka wodna z Illinois State University i autorka nowego badania. Jak dodaje, może mieć to wpływ na wykorzystanie akwenów. – Nikt nie chce pływać w zielonej wodzie. Jeziora, o których zawsze myśleliśmy jako o schronieniu, mogą znikać wraz ze zmianą koloru.
Oczywiście nie chodzi tu tylko o rekreację. Zmiana koloru wskazuje też, jak drastycznie zmieniają wodne ekosystemy, od których zależni są nie tylko ludzie, ale też dzika przyroda. Uzdatnianie wody z takich akwenów do podlewania czy picia będzie droższe.
– Może być też tak, że woda przestanie nadawać się do użytku, a wiele gatunków ryb wyginie – podsumowuje O’Reilly.
Najczystsze kąpieliska w Europie
Każdego roku Agencja Unii Europejskiej ocenia kąpieliska w Europie z uwzględnieniem aspektów ochrony środowiska. Badanie wykazuje miejsca, w których można pływać bez zagrożenia dla zdrowia. W 2022 r. pierwsze miejsce zajęła Austria. Dalej na podium znalazły się kolejno Malta i Grecja. Polska znalazła się na szarym końcu. Tylko 44,5% spośród 672 kąpielisk w kraju oceniono jako „doskonałe”. Niewiele lepiej jest w Słowacji – 50%.
Z całego raportu wynika jednak, że jakość wody w naturalnych kąpieliskach w UE jest dość wysoka. Od czasu przyjęcia dyrektywy w sprawie wody w kąpieliskach w 2006 r. liczba „doskonałych miejsc” stale rośnie. W 2021 r. było ich już ponad 84%. Biorąc pod uwagę wpływ zmian klimatu na kolor wody w jeziorach, ta tendencja może się nie utrzymać.
Źródło: „Geophysical Research Letters”.
