Naukowcy z Instytutu Archeologii Chińskiej Akademii Nauk Społecznych prowadzili badania w ruinach pałacu dynastii Han w mieście Yueyang. Podczas wykopalisk w jednej części budynku archeolodzy dokonali intrygującego odkrycia. W pierwszej chwili nie wierzyli w to, co widzą. Kierownik wykopalisk stwierdził nawet, że badacze „wybuchli śmiechem”, gdy zobaczyli przedmiot, który przypominał współczesną muszlę klozetową.

Naukowcy twierdzą, że odkryli pierwszą w historii Chin, starożytną toaletę

– Kiedy bliżej przyjrzeliśmy się toalecie, byliśmy pod wrażeniem tej konstrukcji. Urządzenie wyglądało na niezwykle innowacyjne, jak na tamte czasy, ze względu na system odprowadzania wody z wnętrza – mówi w rozmowie z chińską gazetą Global Times, Fan Mingyang, historyk i ekspert w dziedzinie starożytnych innowacji. Naukowcy stwierdzili, że muszla klozetowa ma ok. 2200–2400 lat.

Oznacza to, że została zaprojektowana w tzw. Okresie Walczących Królestw. To epoka w historii Chin, która trwała od 480 do 221 r. p.n.e. Był to czas konfliktów i wojen kilku królestw i dynastii, które władały różnymi regionami ówczesnego Państwa Środka. Średnie i małe państwa, takie jak Qin, Han, Zhao, Yan i Qi, rywalizowały ze sobą o kontrolę nad terytoriami i walczyły o większe wpływy.

Wynalazek ma ponad 2200 lat

Okres Walczących Królestw doprowadził do wzrostu militarnej potęgi niektórych krajów oraz do rozwoju w dziedzinie wojskowości. Jednym z największych wygranych było Qin, które doprowadziło do zjednoczenia Chin i powstania Cesarstwa Chińskiego w 221 r. p.n.e., a pierwszym cesarzem państwa został Qin Shi Huangdi. Władcy zawdzięcza się zunifikowanie pisma, miary, wagi, administracji, gospodarki i armii.

Naukowcy potwierdzili, że na pozostałości toalety składają się: muszla, kilka połamanych części oraz rura, która miała odprowadzać zanieczyszczenia do specjalnego dołu znajdującego się na zewnątrz urządzenia. – Naszym zdaniem był to luksusowy przedmiot, z którego korzystała wyłączenie elita, która mieszkała w pałacu – mówi Fan Mingyang.

– Jest to pierwsza i jedyna toaleta, którą odnaleziono w Chinach. Znalezisko jest niezwykle wyjątkowe, ponieważ dotychczas wynalezienie podobnych muszli klozetowych przypisywano Anglikom z czasów wiktoriańskich – twierdzi Liu Rui, członek zespołu archeologicznego, który prowadził wykopaliska.

Kto wynalazł muszlę klozetową?

Badacze zastanawiają się, jak dokładnie mogło działać to urządzenie. Jednak wszystko wskazuje na to, że konstrukcja była relatywnie prosta. – Po każdym użyciu prawdopodobnie wlewano wodę, aby „przepłukać” wnętrze toalety. Na pewno nie robiła tego osoba, która z niej korzystała. Naszym zdaniem za każdym razem przychodził służący z wiadrem lub miską z wodą i wlewał ją do środka – sugeruje Liu Rui.

Na razie warto się wstrzymać z jednoznacznym stwierdzeniem, że to przełomowe odkrycie. Kolejne badania mogą rozstrzygnąć, czy urządzenie w rzeczywistości było jedną z pierwszych toalet w historii.

Pierwsza udokumentowana i potwierdzona muszla klozetowa została wynaleziona w Wielkiej Brytanii w XVII wieku. W roku 1596 John Harington opisał i opatentował wynalazek, który nazwał wówczas „Ajax”. Toaletę zainstalował w swoim domu w Kelston, a następnie zaprezentował ją swojemu kuzynowi, królowi Anglii, Jakubowi I Stuartowi.

Urządzenie nie było jeszcze w pełni funkcjonalne, a patent nie zyskał popularności. W XVIII wieku Alexander Cummings ulepszył toaletę Haringtona, dodając do niej zapachowy słoik, który miał zapobiegać nieprzyjemnym zapachom. Z kolei w XIX wieku, Thomas Crapper, brytyjski hydraulik i przedsiębiorca, dokonał wielu ulepszeń muszli klozetowej, m.in. ulepszony system spłukiwania, co przyczyniło się do spopularyzowania urządzenia na całym świecie.

Źródło: Chińska Akademia Nauk Społecznych