Archeolodzy pracujący przy odbudowie Świątyni Allat w Iraku znaleźli dowody na to, że już w starożytności hybrydyzowano tam wielbłądy. Powstanie budowli datuje się na II wiek naszej ery. To jeden z najcenniejszych zabytków z zachowanych ruin historycznego miasta Hatra. W latach 2015-2017 pozostałości po metropolii zostały zniszczone przez ISIS. Wcześniej świątynia była zaniedbywana przez dziesięciolecia.

Starożytne hybrydy wielbłądów

Podczas renowacji badacze zaobserwowali ciekawy szczegół na fryzie nad drzwiami do Świątyni Allat – kamienną płaskorzeźbę przedstawiającą hybrydy wielbłądów będące efektem skrzyżowania dwóch różnych ras. To odkrycie pozwoliło naukowcom lepiej zrozumieć zwyczaje panujące w Hatrze.

– Dzieło wydaje się wyrażać konkretne przesłanie – król był bezpośrednio zaangażowany w praktyki związane z hodowlą, zarządzaniem i hybrydyzacją wielbłądów – komentuje Massimo Vidale, profesor nadzwyczajny na Università degli Studi di Padova we Włoszech.

Według archeologów płaskorzeźba pojawiła się w świątyni w 168 r. za czasów panowania króla Sanatruqa.

Wejście do Świątyni Allat / fot. Aliph-ISMEO

Początkowo badacze uznali, że frez przedstawia osiem dromaderów i dwa wielbłądy dwugarbne. Po powtórnej analizie profesor Vidale i jego koledzy z zespołu zauważyli, że wielbłądy dwugarbne wyglądają tak, jakby zostały skrzyżowane z dromaderami. Wskazują na to kształty ich głów oraz niewielkie wcięcie zamiast przestrzeni między garbami – to cecha charakterystyczna dla hybryd.

Dla porządku: dromadery mają jeden garb i najczęściej są używane do jazdy, a nawet wyścigów. Wielbłądy dwugarbne są z kolei bardzo wytrzymałymi zwierzętami jucznymi. Potrafią przetrwać zarówno w niskich temperaturach, jak i w czasie suszy.

Święte zwierzęta

Praktyka krzyżowania ras wielbłądów jest znana od tysiącleci. Hybrydy są w stanie przenosić ciężar dwa razy większy niż dromadery. Niewielkie Królestwo Hatry było położone między Cesarstwem Rzymskim i Królestwem Partów. Władcom trudno było konkurować z potężnymi sąsiadami, a mimo to podkreślali swoją siłę i pozycję, właśnie hybrydyzując wielbłądy. To nie było proste i oczywiste – w pierwszej kolejności hodowcy z Hatry importować wielbłądy dwugarbne ze stepów Azji Środkowej.

Prawdopodobnie wielbłądy były wówczas uważane za święte zwierzęta. Inne płaskorzeźby ze Świątyni Allat przedstawiały boginię na dromaderach i dwugarbnych. Posiadanie najlepszych, bo skrzyżowanych, wielbłądów było więc nie tylko politycznym posunięciem, ale też podkreślało związek władcy z sacrum.

Źródło: Antiquity