Lidar to niezwykle skuteczna metoda badawcza, która służy do różnego rodzaju pomiarów. Wykorzystuje się ją m.in. w meteorologii i geologii. Za pomocą specjalnego czujnika urządzenie jest w stanie zmierzyć odległość od celu poprzez oświetlanie go światłem laserowym.

Mówiąc w uproszczeniu, lidar jest połączeniem lasera z teleskopem, który potrafi wykryć rzeczy niewidoczne gołym okiem. Właśnie dlatego metoda ta znalazła swoje zastosowanie również w archeologii.

Archeolodzy odnaleźli ruiny średniowiecznej fortecy w Hiszpanii

To właśnie z wykorzystaniem lidaru naukowcom udało się dokładnie zbadać obszar w Gwatemali, na którym kilka tysięcy lat temu rozwijała się potężna cywilizacja Majów. Skaning laserowy ujawnił również system kanałów w pobliżu Machu Picchu oraz 478 starożytnych miejsc ceremonialnych w Meksyku.

Kilka lat temu szwedzki archeolog odkrył miejsce pochówku legendarnego wodza wikingów. Okazało się, że jego grobowiec znajdował się niedaleko wyspy Wolin, co potwierdził po kilku latach lidar.

O nieocenionych zaletach lasera przekonali się ostatnio hiszpańscy naukowcy. Grupa archeologów prowadziła poszukiwania pozostałości grodu z epoki żelaza, który miał znajdować się w lesie w północno-zachodniej Hiszpanii. Wyniki pomiarów wykazały, że w miejscu grodziska wybudowano dużych rozmiarów fortecę, którą otaczał mur obronny o długości ok. 1,2 km. Naukowcy twierdzą, że twierdzę wybudowano w V wieku n.e., w miejscu starożytnej celtyckiej osady. Autorzy nazwali ją Castro Valente.

Fortyfikację prawdopodobnie zbudowali Wizygoci na pozostałościach celtyckiego grotu

Fortyfikacja została wzniesiona na wzgórzu ok. 16 km na zachód od miasta Santiago de Compostela. Badacze twierdzą, że została wybudowana po tym, jak Cesarstwo Rzymskie utraciło kontrolę nad Półwyspem Iberyjskim. Prawdopodobnie należała do Wizygotów, którzy od 429 roku przejęli kontrolę nad regionem. Archeolodzy sugerują, że mury miały chronić mieszkańców przed innymi germańskimi najeźdźcami.

Archeolodzy przyznają, że forteca funkcjonowała przez ok. 200 lat, a więc do najazdu Umajjadów. W 711 roku na Półwysep dotarły wojska dynastii kalifów, która panowała nad światem islamu w latach 661–750. Kampania trwała 7 lat, a Arabom udało się podbić prawie całe terytorium dzisiejszej Hiszpanii i Portugalii. Rozpoczął się wówczas okres Maurów i Al-Andalus.

Odkrycie może rzucić światło na migracje ludów celtyckich

Badacze twierdzą, że forteca jest dowodem na to, jak wczesnośredniowieczne plemiona korzystały ze starożytnych umocnień. Według autorów Castro Valente zostało wybudowane już w IX wieku p.n.e. przez Celtów, którzy zamieszkiwali wówczas ten region. Archeolodzy przypominają, że tak samo robili m.in. Rzymianie w okupowanej przez siebie Brytanii. Wykorzystywali osady i fortyfikacje Celtów i Brytów do tworzenia własnych twierdz i umocnień.

Co ciekawe, wiele plemion celtyckich po inwazji Anglosasów uciekało m.in. w regiony francuskiej Bretanii lub hiszpańskiej Galicji. W regionach tych w przeszłości odnajdywano już pozostałości po Brytach. Archeolodzy twierdzą, że ich odkrycie może pomóc zrozumieć migracje tych starożytnych ludów oraz historię ich osadnictwa poza Wielką Brytanią.

Źródło: Cuadernos de Arqueología de la Universidad de Navarra