Jeszcze zanim narodził się pierwszy cesarz Chin, Państwo Środka rozpoczęło proces jednoczenia rozległych ziem. To Qin Shi Huang dopiero przypieczętował ten proces, czego dokonał w szybkim czasie. System, który stworzył, szybko jednak upadł po jego śmierci. Cesarz i jego wojsko stały się później inspiracją do powstania słynnej Terakotowej Armii.
Zhao Zheng – władca Państwa Qin
Oryginalne imię pierwszego cesarza Chin brzmiało Zhao Zheng. Przyszedł na świat w 259 r. p.n.e. jako syn następcy tronu, który akurat był w tamtym momencie zakładnikiem chińskiego państwa Zhao. Stąd też pochodzi pierwszy człon imienia „Zheng z Zhao”. Na tron wstąpił w wieku 13 lat.
Qin było wówczas najpotężniejszym państwem cywilizacji chińskiej. Poprzedni władcy skutecznie pokonywali i wchłaniali kolejnych sąsiadów. W momencie objęcia tronu przez Zhao Zhenga w 246 r. p.n.e. pozostawało już tylko 6 niezależnych państw.
Położone na dalekim zachodzie Państwo Qin było postrzegane jako barbarzyńskie. Przede wszystkim z powodu funkcjonującej tam brutalnej doktryny politycznej – legalizmu. Bezwzględne posłuszeństwo, wysokie podatki oraz brak tolerancji wobec sztuki i artystów napawały sąsiednie państwa przerażeniem.
Jak doszło do zjednoczenia Chin?
W 238 r. p.n.e. Zhao Zheng osiąga już samodzielną władzę. Rozprawia się przy tym brutalnie ze swoją rodziną i opozycją w kraju. W końcu w 235 r. p.n.e. armia państwa Qin udaje się na ostateczny podbój starożytnych Chin. Do tworzonego imperium zostaje wcielonych 6 dotychczas niezależnych ziem:
- państwo Wei,
- państwo Han,
- państwo Yan,
- państwo Chu,
- państwo Zhao,
- państwo Qi.
Wszystkie te regiony walczyły ze sobą od wieków, ignorując rosnącą siłę Państwa Qin. Chwilowe sojusze rozwiązywały się z powodu różnych interesów tych krajów. W okresie kampanii Zhao Zhenga raczej nie spodziewano się nagłego podboju wszystkich państw. Niemniej władcy wiedzieli, że zjednoczenie jest kwestią czasu.
W momencie upadku pierwszego Państwa Zhao w 228 r. p.n.e, które było jedynym mogącym zatrzymać ekspansję Państwa Qin, los Chin wydawał się przesądzony. Najsłabsze Państwo Han już się poddało w 230 r. p.n.e. Podczas przygotowań do inwazji na kolejne Państwo Yan rozpoczęto starania o zawiązanie sojuszu z ocalałymi państwami.
Wysłano zabójcę, aby położyć kres życiu władcy Państwa Qin. Choć zabójca zdołał się zbliżyć do cesarza, misja skończyła się niepowodzeniem. Rozgniewany Zhao Zhang rzucił wszystkie siły na Państwo Yan, które upadło w 226 r. p.n.e.
W tym samym roku rozpoczęto ataki na Państwa Wei i Chu. Pierwsze z nich upadło w następnym roku, natomiast podbój Państwa Chu był już trudniejszy i dokonał się w 223 r. p.n.e. W 221 r. zajęto Państwo Qi i całe Chiny po raz pierwszy znalazły się we władaniu Zhao Zhanga.
Jakiego tytułu używał pierwszy cesarz Chin?
Chiny stały się cesarstwem, a król Zhao Zheng przyjął tytuł Qin Shi Huang, czyli pierwszego cesarza. Jego dynastia chińska miała panować 10 tys. pokoleń. Od razu przystąpiono do centralizacji wszystkich regionów. Dokonano ujednolicenia monet, systemu miar i wag, ale także pisma czy norm dla pojazdów drogowych. Wszystkie fortyfikacje po byłych państwach wyburzono. W każdym regionie stanęła co najmniej jedna forteca z garnizonem pilnującym porządku w imperium.
Znaczącym dokonaniem było wybudowanie dużej liczby dróg, które w niewielkim czasie dorównywały sumie dróg w imperium rzymskim. Budowano również kanały wodne, spośród których kanał Lingqu uznaje się za jedno z największych osiągnięć inżynieryjnych tamtych czasów. To wówczas też miał powstać pierwszy Wielki Mur Chiński.
Terakotowa Armia przedstawia wojska pierwszego cesarza Chin. fot. Marica van der Meer/Arterra/Universal Images Group via Getty Images">Słynna Terakotowa Armia przedstawia wojska pierwszego cesarza Chin. fot. Marica van der Meer/Arterra/Universal Images Group via Getty Images
Qin Shi Huang wraz ze swoimi doradcami dążył do ujednolicenia kulturowego kraju, co dało podstawy pod późniejszą cywilizację Państwa Środka. Dokonano reformy, zgodnie z którą każdy mieszkaniec został przydzielony do rodzinnej komuny wiejskiej lub miejskiej. Zniknąć miały różnice pochodzenia, celem było przezwyciężenie systemu feudalnego.
Jak zmarł pierwszy cesarz Chin?
Pierwszy cesarz Chin często jeździł po kraju i brał udział w ceremoniach lokalnych. Z początku potrafił nawet przyjmować gości. W 218 r. p.n.e. cesarz ledwo przeżył kolejną próbę zamachu. Wówczas zaczął obsesyjnie odseparowywać się od innych. Pomimo kontynuowania objazdów, nie pozwalał nikomu się do siebie zbliżać. Rozpoczął natomiast poszukiwania przepisu na eliksir nieśmiertelności.
Wierząc alchemikom, pił różne trunki myśląc, że mogą one przedłużać życie. Nie był też jedyną osobą, która wierzyła w takie rzeczy. Być może z powodu trujących substancji zawartych w owych trunkach Qin Shi Huang zmarł w 210 r. p.n.e. w wieku 49 lat. Na jego cześć wzniesiono imponujący grobowiec. Wraz ze śmiercią pierwszego cesarza runął zbudowany przez niego system.
Źródła:
- Britannica,
- Julia Lovell, 2006, The Great Wall: China Against the World, 1000 BC-AD 2000, Atlantic Books.
