Krucjaty, czyli wyprawy krzyżowe były organizowane od końca XI wieku. Chrześcijańskie rycerstwo na wezwanie papieża wyruszało w różne regiony świata, aby walczyć nie tylko z muzułmanami na Bliskim Wschodzie, ale także z poganami na wschodzie Europy. Jednak to właśnie wyprawy zbrojne przeciwko wyznawcom islamu przeszły do historii. Głównym celem pierwszych kampanii było bowiem odzyskanie Ziemi Świętej, a zwłaszcza Jerozolimy, miejsca kaźni Jezusa Chrystusa.

Miecz z czasów krucjat

Właśnie dlatego wiele miejsc dawnych bitew przez dziesiątki lat stanowiły miejsca wykopalisk archeologicznych. Badacze próbowali dowiedzieć się więcej o przebiegu walk, a odkrycia odzyskane ze stanowisk rzucały nowe światło na historię krucjat. Jednak potyczki nie odbywały się wyłącznie na lądzie. W XII i XIII wieku dochodziło również do bitew morskich pomiędzy krzyżowcami a muzułmanami.

W 2021 roku u wybrzeży północnego Izraela podwodny archeolog odnalazł miecz wykonany z żelaza. Pokryły go muszle, piasek, mikroorganizmy, które sprawiły, że broń nie uległa degradacji. Jednak warstwa skorupy, choć uchroniła żelazne ostrze przed rozpadem, uniemożliwiała dokładniejsze badania.

Po dwóch latach prac z wykorzystaniem między innymi promieniowania rentgenowskiego naukowcy ustalili, że broń pochodziła sprzed ok. 800 lat i została lekko wygięta, prawdopodobnie podczas zaciekłej walki. Wnioski opublikowano na łamach czasopisma naukowego „Atiqot”.

Broń należała do krzyżowca, który zginął w bitwie morskiej

Archeolodzy stwierdzili, że miecz prawdopodobnie wpadł do wody podczas walki na statku. Świadczą o tym ślady na rękojeści, a także klindze. Uczeni uważają, że przeciwnik mógł wybić broń z ręki nieprzyjaciela.

– Były to niezwykle kosztowne przedmioty, dlatego zazwyczaj znajdowały się w pochwie. W tym przypadku odnaleziono samą broń. Z tego możemy wywnioskować, że wpadł do morza podczas bitwy, prawdopodobnie z jego właścicielem, który obezwładniony mógł zostać wyrzucony przez burtę – mówi dr Joppe Gosker z Israel Antiquities Authority.

Promieniowanie rentgenowskie wykazało, jak wyglądał miecz, który znajdował się pod warstwą morskiej skorupy / fot. Isaac Hershko/Soreq Nuclear Research Center

Badacze w artykule przyznali, że podczas skanowania dna morskiego, nie odnaleźli żadnych dodatkowych pozostałości. Autorzy podejrzewają jednak, że szczątki pokonanego wojownika wciąż mogą leżeć w głębinach. – Być może kiedyś uda się go znaleźć – przyznają archeolodzy.

W artykule czytamy, że odkryty artefakt był klasycznym przykładem XII i XIII-wiecznego europejskiego miecza. – Był długi i prosty i używano go zarówno do kłucia, jak i do cięcia – twierdzą naukowcy. Właśnie dlatego autorzy twierdzą, że broń należała najprawdopodobniej do krzyżowca i to właśnie rycerz z Europy został w tej potyczce pokonany. – Miecze w świecie islamskim w tym okresie miały najczęściej zakrzywione ostrza – podkreślają izraelscy uczeni.

– Miecz najprawdopodobniej był używany przez wojownika krzyżowców, który osiedlił się w kraju po pierwszej krucjacie i założył Królestwo Jerozolimskie w 1099 roku – powiedział cytowany przez The Times of Israel Jacob Sharvit, dyrektor jednostki archeologii morskiej IAA.

W obronie Królestwa Jerozolimskiego

– Biorąc pod uwagę krwawe bitwy, jakie toczyły się w kraju między krzyżowcami a muzułmanami, możemy spodziewać się, że odnajdziemy więcej takich mieczy. W praktyce najczęściej znajdujemy fragmenty, bardzo rzadko udaje się odkryć dobrze zachowany miecz. Do tej pory w Izraelu znaleziono siedem mieczy z tego okresu, a większość z nich znajdowała się w morzu – dodaje Sharvit.

Królestwo Jerozolimskie zostało utworzone przez krzyżowców podczas I krucjaty, gdy Europejczycy zdobyli Jerozolimę. Znajdowało się na terenie Syrii i Palestyny. Stanowiło lenno Stolicy Apostolskiej. Państwo istniało w latach 1099–1291. Autorzy najnowszego odkrycia zwracają uwagę, że dla nowego królestwa niezwykle ważne było utrzymanie kontroli nad portami. Był to kluczowy element przetrwania, ponieważ krzyżowcy byli uzależnieni od dostaw drogą morską z Europy. Miecz prawdopodobnie pochodził z jednej z bitew, gdy muzułmanie zaatakowali jeden z portów.

Źródło: Atiqot, The Times of Israel

Szukasz więcej fascynujących informacji na temat świata roślin i zwierząt, odkryć archeologicznych i nieskończonego Wszechświata? Zaprenumeruj magazyn „National Geographic Polska". Najnowszą ofertę znajdziesz na tej stronie.