Antylopy kojarzą się głównie z Afryką, jednak występują także na innych kontynentach. Można je spotkać w Azji, a jeden gatunek, widłoroga, również w Ameryce Północnej.
Nazwą antylopy określa się kilkadziesiąt gatunków ssaków parzystokopytnych. Ich wspólne cechy anatomiczne to kostne rogi, nieraz bardzo fantazyjnych kształtów, krótka sierść, powiększone trzeci i czwarty palec zakończone racicami. Antylopy żyją przede wszystkim na stepach i sawannach i tworzą nieraz ogromne stada. Niektóre gatunki przemieszczają się na ogromne odległości.
Największe antylopy świata
Antylopy bardzo różnią się wielkością. Najmniejsza na świecie antylopa karłowata (Neotragus pygmaeus) ma w kłębie zaledwie 30 cm. Długość jej ciała nie przekracza pół metra, a waga dwóch kilo. Na przeciwnym krańcu znajdują się ogromne i bardzo skoczne zwierzęta. Która antylopa jest największa?
Eland zwyczajny
Te zwierzęta są naprawdę ogromne. Występujące w południowej Afryce elandy zwyczajne (Taurotragus oryx) uznawane są za największe antylopy świata. Mają skręcone rogi, gęstą kępkę włosów na końcu ogona i zwisające podgardle, również ozdobione kępkami włosów. Jak inne antylopy, żyją w stadach. Z wiekiem ich sierść ciemnieje, natomiast charakterystyczny kosmyk występujący na czole samców staje się coraz dłuższy i gęstszy.
Elandy ważą od ok. 500 kg do nawet tony. Samce mają między 2 a 3 metry długości i ok. 1,8 m wysokości w kłębie. Mimo tak potężnych rozmiarów są szybkie. Biegnąc, mogą przekroczyć nawet 70 km/godz. Skacząc z miejsca, potrafią zaś pokonać ogrodzenie mierzące 1,5 m.
Oreas wielki
Oreas wielki / fot. Getty Images
W zestawieniach największych antylop oreas wielki (Taurotragus derbianus) wymieniany jest tuż obok elanda. Rdzawobrązową sierść tych antylop przecinają wyraźnie widoczne cienkie i jasne prążki. Rogi oreasów, skręcone podobnie jak elandów, są jednak znacznie większe. U samców mogą mieć nawet ponad metr długości.
Oreasy żyją w lasach i na sawannach środkowej i zachodniej Afryki. Prowadzą nocny tryb życia. Ważą od 400 do 900 kg, a długość ich ciała dochodzi do trzech metrów.
Kudu wielkie
Kudu wielkie / fot. Getty Images
Na liście największych antylop nie może również zabraknąć kudu wielkiego (Strepsiceros strepsiceros). Skręcone rogi zdobiące głowy samców mogą przekraczać metr. Długość ciała tej antylopy może dochodzić do 2,5 metra, a wysokość w kłębie – do półtora.
Kudu prowadzą nocny tryb życia i trzymają się zawsze blisko wody. Nieduże stada tworzą najczęściej samice z młodymi. Dojrzałe samce zaś prowadzą samotny tryb życia.
Nilgau indyjski
Nilgau indyjski / fot. Getty Images
Ta antylopa przypomina nieco krowę. Wydaje się raczej ciężka i mało ruchliwa, rogi samców są stosunkowo nieduże. Niglau (Boselaphus tragocamelus) łatwo rozpoznać po białych podgardlach. Samice są jasnobrązowe, samce mają umaszczenie szare z domieszką niebieskiego. Dlatego antylopa ta bywa też nazywana niebieską krową – od połączenia słów „nil” i „gai” oznaczających w hindi niebieski i krowa.
Gatunek ten żyje w lasach Indii. Nilgau, jak inne antylopy, są ostrożne i w razie niebezpieczeństwa od razu rzucają się do ucieczki.
Samce dorastają do półtora metra w kłębie, a ich waga nie przekracza 400 kg. Mają ok. 2 metrów długości. Samice – poza tym że inaczej umaszczone – są aż o połowę mniejsze.
Najszybsze zwierzęta Ameryki
Widłoróg amerykański / fot. Getty Images
W Ameryce Północnej nie na szybszego zwierzęcia niż widłoróg amerykański (Antilocapra americana). Ssak ten, zwany dawniej antylopą widłorogą, może rozpędzić się nawet do 95 km/godz. Przeciętnie w biegu osiąga prędkość 40 km/godz. Wigłorogi wykonują też imponujące skoki. Mogą pokonać w powietrzu nawet kilka metrów.
Antylopy te mają czarne, zawinięte do środka rogi, które przypominają czułki chrząszczy. Choć zwierzęta mają płową sierść, nos ubarwiony jest na czarno. Wigłorogom na pierwszy rzut oka brakuje ogonów, ale to złudzenie. Niewielkie ogony tych antylop kryją się w jasnej kępce włosów na zadzie.
Samce widłorogów są większe od samic. Mogą mieć nawet metr wysokości i ważyć do 60 kg.
Antylopa z najdziwniejszym nosem
Antylopy mogą zaskakiwać wyglądem. Gnu, tworzące gigantyczne stada, przypominają konia skrzyżowanego z krową. Oryksy pręgobokie mają rogi proste i długie, a na bokach poziomy pas czarnej sierści. Leśna antylopa bongo ma białe pionowe paski na ciele i poziome na pysku. Jaka antylopa robi największe wrażenie?
Suhak stepowy / fot. Andrey Giljov, Wikimedia Commons, CC-BY-SA-4.0
Suhak stepowy (Saiga tatarica) może nie jest wielką antylopą, ale za to – jeśli chodzi o wygląd – być może najbardziej niezwykłą. To zwierzę ma mocno wydłużone nozdrza, tworzące coś, co przypomina trąbę. Po co suhakom taka ozdoba? Zwierzęta te żyją na stepach Azji Środkowej. Latem wydłużony i wygięty nos oczyszcza powietrze z unoszącego się dookoła kurzu. Zimą zaś ogrzewa je i nawilża.
Suhaki występują m.in. w Kazachstanie, Uzbekistanie, Rosji i Mongolii. Antylopy te są zagrożone wyginięciem. Z jednej strony ich populacje tępią kłusownicy, którzy polują na suhaki dla ich rogów, uznawanych za lekarstwo i afrodyzjak. Zwierzęta też muszą radzić sobie z efektami zmian klimatycznych, takimi jak susze i upały. Stada suhaków, niegdyś liczące tysiące osobników, teraz są znacznie mniejsze.
Suhaki mają ok. 70 cm wysokości i 1,3 m długości. Ich waga nie przekracza 50 kg.
Źródła: awf, a-z-animals.
