Kambr to pierwszy okres ery paleozoicznej, który trwał ok. 56 milionów lat, pół miliarda lat temu. To wtedy zachodziły ostatnie procesy górotwórcze orogenezy kadomskiej w Europie. Pod koniec tego okresu doszło do pierwszych faz orogenezy kaledońskiej. W kambrze ruchy górotwórcze podniosły dno morza i doprowadziły do wypiętrzenia dużych terenów ponad poziom wody.

Wyjątkowe odkrycie, które sięga czasów kambru

W okresie kambru na Ziemi pojawiło się wiele pierwotnych form życia. To między innymi trylobity, czyli skorupiaki o charakterystycznym trójłukowym kształcie ciała, a także szkarłupnie, otwornice i gąbki. Licznie występują również ramienionogi, a pewne znaczenie stratygraficzne z mięczaków mają jednotarczowce, hiolity i ślimaki.

Podczas najnowszych badań w północnej Grenlandii naukowcy odkryli bardzo duże drapieżne bezkręgowce, które pochodzą z kambru. Skamieniałości odnaleziono na terenie stanowiska paleontologicznego zwanego Sirius Passet. Badacze twierdzą, że to zupełnie nowa grupa drapieżnych zwierząt z tego okresu Ziemi.

„Olbrzymi” drapieżnik miał ok. 30 cm długości

Nowe skamieniałe stworzenia zostały nazwane Timorebestia koprii. W języku łacińskim oznacza to „bestię strachu”. Stworzenia miały części ciała przypominające płetwy po bokach, wyraźną głowę z długimi czułkami, pokaźne szczękami w pysku (podobne do rodzaju Amiskwia) i osiągały ponad 30 cm długości. Naukowcy uważają, że były to jedne z największych pływających zwierząt we wczesnym kambrze.

– Wcześniej wiedzieliśmy, że prymitywne stawonogi, takie jak dziwnie wyglądające Anomalocaris, były dominującymi drapieżnikami w kambrze. Jednak Timorebestia jest odległym krewnym strzałek morskich, zwanych również szczecioszczękami (Chaetognatha). Obecnie są to znacznie mniejsze drapieżniki oceaniczne, które żywią się maleńkim zooplanktonem – powiedział dr Jakob Vinther z Wydziału Nauk o Ziemi i Nauk Biologicznych na Uniwersytecie w Bristolu, starszy autor badania.

Autorzy badania uważają, że te duże strzałkopodobne bezkręgowce mogą być jednymi z najwcześniejszych zwierząt mięsożernych, które skolonizowały ten region ponad 518 milionów lat temu. – Nasze badania pokazują, że te starożytne ekosystemy oceaniczne były niezwykle złożone, a łańcuch pokarmowy umożliwiał istnienie kilku poziomów drapieżników – napisali naukowcy w badaniu.

Odkrycie rzuca światło na ewolucję strzałek morskich

– Timorebestia była w swoich czasach gigantycznym stworzeniem i znajdowała się blisko szczytu łańcucha pokarmowego. To oznacza, że w kambrze było to stworzenie tak samo groźne, jak niektóre z największych współcześnie żyjących drapieżników, takich jak rekiny – powiedział dr Vinther.

Co ciekawe, naukowcy dokładnie zbadali układ pokarmowy skamieniałości T. Koprii. Badacze odkryli, że znajdowały się w nim szczątki Isoxys. To rodzaj wymarłego stawonoga z kambru. Uważa się, że różne gatunki były pływającymi drapieżnikami. Miały parę dużych, kulistych oczu i dwa duże przednie wyrostki służące do chwytania ofiary.

– Widzimy, że te stawonogi (Isoxys) były źródłem pożywienia dla wielu innych zwierząt, m.in. Tomorebestia koprii polowała na te stworzenia – powiedział Morten Lunde Nielsen, doktorant i student na Uniwersytecie w Bristolu, który również brał udział w badaniu.

– Zarówno strzałkowate, jak i bardziej prymitywne Timorebestia, były pływającymi drapieżnikami. Możemy zatem przypuszczać, że najprawdopodobniej były to drapieżniki, które dominowały w oceanach, zanim ewoluowały stawonogi. Być może żyły ok. 10– 15 milionów lat, zanim zostały zastąpione przez inne, większe zwierzęta – powiedział dr Vinther.

Źródło: Science Advances