Kolumb jest postacią znaną każdemu. Kojarzony jest jako wielki i odważny żeglarz, który odkrył Amerykę. Kim był i jak doszło do tego kluczowego momentu w dziejach Europy? Krzysztof Kolumb – ciekawostki na jego temat, poznajcie je.

Skąd pochodził Krzysztof Kolumb?

Krzysztof Kolumb pochodził z Genui we Włoszech. Nie jest znana dokładna data jego urodzin. Przyszedł na świat między 26 sierpnia a 31 października 1451 r. Zmarł 20 maja 1506 r. w Valladolid w Hiszpanii.

Trwa dyskusja, czy aby na pewno pochodził z Włoch. Badacze mają rozbieżne opinie. Wskazuje się też Katalonię lub Galicję w Hiszpanii, a nawet Korsykę lub Portugalię.

Z kolei w 2010 roku Manuel da Silva Rosa ogłosił, że słynny żeglarz był potomkiem króla Władysława III z dynastii Jagiellonów, który przetrwał bitwę pod Warną w 1444 roku.

Kropkę nad i w kwestii pochodzenia Kolumba mają postawić trwające analizy DNA krewnych żeglarza.

Co ciekawe, nie jest to końca jasne, gdzie znajdują się szczątki żeglarza. Przyznaje się do ich posiadania hiszpańska Sewilla, ale także Republika Dominikany.

Kiedy Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę?

Kolumb kierował kilkoma wyprawami morskimi. Transatlantyckie podróże odbył w latach 1492-93, 1493-96, 1498-1500 i 1502-04. Uznaje się, że w 1492 roku odkrył Amerykę, chociaż początkowo wylądował na Karaibach: Bahamach, Kubie, Santo Domingo i Jamajce. 

Dopiero podczas dwóch ostatnich rejsów Kolumb dobił do wybrzeży wschodniej Ameryki Środkowej i północnej części Ameryki Południowej. Nie trafił do Ameryki Północnej. W pierwszej wyprawie wzięły udział trzy statki: „Santa María”, „Niña” i „Pinta” pod flagą Kastylii. Jednostki nie były duże. Miały od 15 do 36 metrów długości. Było na nich około 90 osób.

Replika okrętu Santa Maria w porcie Funchal w Portugalii / Fot. Dietrich Bartel/CC BY-SA 2.0/Wikimedia Commons

Pokutuje przekonanie, że Kolumb „odkrył Amerykę”. Nie jest to do końca prawda. Wiadomo, że już wikingowie w okresie średniowiecza dobijali swoimi łodziami do wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Wśród nich był na przykład Leif Eriksson.

Obie Ameryki były zamieszkane na długo przed przybyciem Kolumba. Istniały tam potężne królestwa, niektóre z wielkimi miastami, których liczba mieszkańców nie ustępowała miastom europejskim. Europejczycy przyczynili się do ich zniszczenia.

W jakim celu Krzysztof Kolumb rozpoczął swoją wyprawę?

Wyprawa Kolumba związana była z handlem. W XV i XVI wieku Europejczycy poszukiwali nowych szlaków morskich na Daleki Wschód. Kolumb poszukiwał dróg do Indii, Chin, Japonii i Wysp Korzennych. Do końca XV w. statki opływały Afrykę, aby dotrzeć do tych krain.

Żeglarz zdawał sobie sprawę z tego, że świat jest kulisty. Stwierdził, że jeśli będzie płynął na zachód z Hiszpanii, to w końcu dotrze do Azji. Pomylił się jednak w kalkulacjach i nie zdawał sobie sprawy z tego, że pomiędzy znajduje się nieznanych Europejczykom kontynent. Liczył, że przywiezie z Indii do Europy jedwab i przyprawy.

Pierwsza wyprawa Kolumba była kosztowna. Złożyło się na nią konsorcjum składające się głównie z genueńskich i florenckich bankierów w Sewilli. Wsparła ją też królowa Kastylii i Leónu w latach 1474–1504, Izabela I Katolicka. Mitem jest to, że w tym celu zastawiła swoje klejnoty.

Przebieg pierwszej wyprawy Kolumba w 1492 roku

3 sierpnia 1492 roku statki: „Santa María”, „Niña” i „Pinta” wyruszyły z portu Palos w hiszpańskiej Andaluzji. Po postoju na Wyspach Kanaryjskich marynarze dostrzegli ląd dopiero 12 października. 

Zapewne pierwszym miejscem zejścia na ląd była wyspa Guanahani – w archipelagu Bahamów. Pewności jednak nie ma. Trwają co do tego spory. Następne Kolumb obrał nowy kurs na południowy zachód. 28 października odkrył Kubę, a 6 grudnia Haiti (Hispaniolę). Wyprawa była pełna niebezpieczeństw. W Boże Narodzenie 1492 r. Santa Maria roztrzaskała się o skały i utonęła. 

Mapa z XVI wieku, jej autorstwo czasem przypisywane jest Kolumbowi / Zbiory Biblioteki Narodowej Francji/domena publiczna

Kolumb przeniósł się na statek Nina i pozostawił 39 członków załogi Santa Marii na wyspie Hispaniola. Chciał, aby założyli oni nową osadę. Bez nich Kolumb wrócił do Hiszpanii w marcu 1493 roku. Wcześniej, w lutym załoga zmagała się ze sztormem, w jego konsekwencji wylądował na Azorach, gdzie Portugalczycy chwilowo uwięzili go wraz z marynarzami.

W końcu dotarł portu w Palos. Stamtąd w triumfalnym pochodzie udał się na dwór królewski do Barcelony. Otrzymał liczne nagrody i tytuł admirała.

Dziedzictwo Kolumba

Najkrócej rzecz ujmująć: jest niejednoznaczne. Wraz z odkryciem Nowego Świata Europejczycy rozpoczęli na przełomie XV i XVI wieku liczne wyprawy. W ich wyniku wymordowano liczne lokalne ludy. Rozpoczęła się rabunkowa gospodarka i przymusowa chrystianizacja. Wówczas zniszczono też wiele cennych zabytków.

Mimo że Kolumb dokonał ważnego odkrycia, to jego życie nie było usłane różami. Liczne zarzuty kierowane pod jego kierunkiem kumulowały się latami. Niezadowoleni byli m.in. europejscy koloniści. Skarżyli się na kiepskie warunki życia. Nowy Świat nie był krainą mlekiem i miodem płynącą, dlatego szlachta hiszpańska, która powróciła z niczym z odkrytych przez Kolumba terenów, publicznie go oskarżała.

Na Hispanioli, gdzie admirał miał swoją siedzibę, uknuto spisek przeciwko odkrywcy Ameryki. Wtrącono go nawet do więzienia. Po dwóch miesiącach odesłano do kraju i pozbawiono praw i tytułów. Kolumb zmarł w zapomnieniu w 1506 roku.

Sarkofag Krzysztofa Kolumba w hiszpańskiej Sewilli / Fot. Miguel Ángel/CC BY-SA 3.0 DEED/Wikimedia Commons

Krzysztof Kolumb – ciekawostki

  • W 1476 roku Krzysztof Kolumb przeżył katastrofę statku u wybrzeży przylądka Saint Vincent w południowo-zachodniej części Portugalii.
  • Ląd w czasie wyprawy w 1492 roku dostrzegł jako pierwszy żeglarz Rodrigo Bernajo. Sam Kolumb przypisał sobie tę zasługę.
  • Wszystkie napotkane ludy Kolumb określał mianem „Indian”, ponieważ był pewien, że dotarł do Indii. 
  • Gdy Kolumb umierał w 1506 roku, nadal był przekonany, że odkrył nową drogę do wschodnich Indii. 

Źródła: