Biblia to najważniejsza księga dla ponad miliarda chrześcijan na całym świecie. Nowy Testament w dużej części jest poświęcony życiu Jezusa Chrystusa – to z niego dowiadujemy się, że Zbawiciel urodził się w Betlejem, następnie czynił cuda, a w wieku 33 lat został ukrzyżowany na Golgocie. Wiele miejsc opisywanych w Piśmie Świętym istnieje do dziś, na przykład Nazaret czy Jerozolima. O niektórych, tak jak o Betsaidzie, słuch zaginął. Archeolodzy wciąż spierają się, gdzie leży miasto, w którym Jezus miał rozmnożyć chleb i ryby oraz uzdrowić niewidomego.
Betsaida. Gdzie leży biblijne miasto?
Betsaida, obok Jerozolimy i Kafarnaum, jest jednym z najczęściej wymienianych miast w Biblii. To właśnie tam Jezus nauczał i czynił cuda. Niedziwne więc, że wierni chcieliby wiedzieć, gdzie dokładnie znajduje się to miejsce. Lokalizacja Betsaidy od wieków pozostaje jednak kwestią sporną. Obecnie za najbardziej prawdopodobne uważa się dwa stanowiska archeologiczne w At-Tall i Al-Aradż – oddalone od siebie o około 2 kilometry.
Wykopaliska w At-Tall są prowadzone przez Ramiego Arava, profesora religioznawstwa na University of Nebraska at Omaha od 1987 r. Zespół naukowców jest przekonany, że to właśnie w tym miejscu leżała Betsaida. Wieloletnie prace i kolejne odkrycia przekonały rząd Izraela do tego stopnia, że w latach 90. głowy państwa uznały At-Tall za pozostałości po biblijnym mieście. Kluczowe dla podjęcia decyzji były lokalizacja oraz wielkość badanego obszaru. W ostatnich latach więcej dowodów znaleziono jednak w Al-Aradż, toteż izraelski rząd wycofał się ze swojego poparcia dla At-Tall. W ramach kompromisu uznano, że biblijne miasto leżało na terenie obejmującym oba stanowiska archeologiczne, w Rezerwacie Przyrody Doliny Betsaidy.
Wątpliwości archeologów wzbudziły między innymi rozmiary At-Tall. Z badań wynika, że w czasach Jezusa, na miejscu nie znajdowało się duże miasto, a według Biblii i innych przekazów Betsaida była całkiem spora. Jodi Magness, profesor na Wydziale Studiów Religijnych na University of North Carolina Chapel Hill wskazuje, że znaleziska z wczesnego okresu rzymskiego, kiedy żył Jezus, są „stosunkowo skąpe”, co sugeruje, że Betsaida (o ile leżała na terenie dzisiejszego At-Tall) była wówczas małą osadą.
Podobne argumenty dotyczą Al-Aradż. Według Johna Shrodera emerytowanego profesora geografii i geologii na University of Nebraska at Omaha osada „nie była wystarczająco dużym ani wystarczająco stabilnym miejscem na brzegu wody, aby pomieścić więcej niż kilka struktur”.
Tu nauczał Jezus
O ile oszacowanie rozmiarów miasta sprzed ponad 2 tysięcy lat może być mało precyzyjne, o tyle wykopanie w Al-Aradż ruin bizantyńskiej budowli zidentyfikowanej jako kościół chrześcijański rzuciło zupełnie nowe światło na lokalizację biblijnego miasta. Według naukowców odnaleziona świątynia mogła być kościołem Apostołów, o którym pisali średniowieczni podróżnicy.
Prawdziwe położenie biblijnego miasta wzbudza kontrowersje również w gronie naukowców niezwiązanych z wykopaliskami.
– Wierzę, że At-Tall to Betsaida i że port miasta znajdował się w Al-Aradż – komentuje David Graves, doktor archeologii na Uniwersytecie Aberdeen w Wielkiej Brytanii w rozmowie z serwisem Live Science.
Większość badaczy wstrzymuje się jednak przed obraniem jednoznacznego stanowiska. Jak tłumaczą, obecny stan wiedzy nie pozwala im na rozstrzygnięcie sporu.
Naukowcy od lata weryfikują wiele miejsc i wydarzeń opisanych w Biblii. Wiele kontrowersji wzbudza, chociażby data narodzin Jezusa. Badacze są przekonani, że Chrystus wcale nie przyszedł na świat 25 grudnia.
Źródło: Live Science
