Wielkanoc to najważniejsze święto chrześcijańskie. Wierni rozważają wtedy mękę i zmartwychwstanie Chrystusa. W tym czasie jak bumerang wracają też kontrowersyjne pytania. Czy Jezus naprawdę istniał? Gdzie został pochowany? Jakie tajemnice skrywa całun turyński? Nie wszystkie wątpliwości mają prowokacyjny charakter. Wierni także zastanawiają się nad tajemnicą zbawienia i dociekają, gdzie znajduje się grób pański oraz czy gdziekolwiek zachowały się fragmenty krzyża, na którym umarł Zbawiciel.

Dwa tysiące lat później Jezus wzbudza kontrowersje

Krzyż Chrystusa to dziś jeden z głównych symboli chrześcijaństwa. Wierni noszą go na szyi, a podobizny ukrzyżowanego Jezusa można zobaczyć nie tylko na kościołach, ale też np. w przydrożnych kapliczkach. Co stało się z prawdziwym krzyżem, na którym umarł Jezus? To jedna z największych tajemnic chrześcijaństwa. Historia najcenniejszych relikwii jest skomplikowana.

Po śmierci Jezusa władze Jerozolimy postanowiły ukryć krzyż. Obawiano się bowiem, że apostołowie będą chcieli go odzyskać. Trzy krzyże, na których skonali Jezus, dobry i złot łotr, zakopano w ziemi niedaleko Golgoty. Dopiero po 300 latach miała je odnaleźć święta Helena, matka cesarza Konstantyna Wielkiego I. Krzyże były trzy, skąd więc wiedziała, który jest święty? Tu pojawiają się pierwsze rozbieżności. Zidentyfikowanie relikwii mogło być możliwe dzięki tabliczce z imieniem skazańca. Inne źródła mówią o objawieniu lub uzdrowieniu nieuleczalnie chorej kobiety.


Odnalezienie trzech krzyży. / Autorstwa Piero della Francesca - The Yorck Project (2002) 10.000 Meisterwerke der Malerei (DVD-ROM), distributed by DIRECTMEDIA Publishing GmbH. ISBN: 3936122202., Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=156258

Następnie św. Helena miała udać się z fragmentami krzyża Chrystusa do Rzymu. Aby jak najwięcej wiernych mogło obcować ze świętymi relikwiami, przekazano je także Jerozolimie i Konstantynopolowi.

Relikwie zmieniały właścicieli

W kolejnych wiekach krzyż wielokrotnie ginął. W VII w. jego fragment posiadali Persowie. Nie miał on dla nich religijnego znaczenia. Miał za to posłużyć w trakcie negocjacji z Cesarstwem Bizantyńskim. Ówczesny cesarz w bitwie odzyskał jednak krzyż i zwrócił go Jerozolimie. Wydarzenie to jest wspominane w Polsce jako święto Podwyższenia Krzyża Świętego.

Na przełomie X i XI w. chrześcijanie w Jerozolimie zaczęli być prześladowani przez muzułmanów. Wówczas krzyż Chrystusa został schowany. Po wyzwoleniu Ziemi Świętej trafił do Bazyliki Grobu Pańskiego. Nie na długo. Krzyż zniknął bez śladu podczas bitwy pod Hittin. Relikwie miały przynieść szczęście krzyżowcom. Ci jednak przegrali, a Jerozolima znalazła się pod panowaniem sułtana Saladyna.

Gdzie jest przechowywany krzyż Chrystusa?

Pozostałe dwa fragmenty krzyża były bezpieczne. W XII w. święty Ludwik wykupił je razem z rzekomą koroną cierniową Chrystusa i włócznią, którą przebito jego bok. Relikwie ukryto w Paryżu. Po wybuchu rewolucji francuskiej zniknęły. Zostało tylko kilka większych fragmentów. Do dziś są przechowywane w kilku europejskich świątyniach:

  • kościele św. Guduli w Brukseli,
  • bazylice Santa Croce w Rzymie
  • katedrze Notre Dame w Paryżu.

Duże fragmenty krzyża znajdują się w kościele św. Guduli w Brukseli. / fot. Chan Srithaweeporn / Getty Images

To nie jedyne zachowane relikwie. Tylko je uważa się jednak za Lignum Crucis, czyli „drzewo krzyża”. Według tradycji chrześcijańskiej krzyż podzielono tak, aby każdy większy kościół mógł przechowywać, choć najmniejszy fragment. Eksperci przestrzegają jednak, że autentyczność większości z nich jest jest niepewna.