Najwolniejsze zwierzęta na świecie przemieszczają się w iście żółwim (o ironio) tempie i zazwyczaj robią to, gdy nie mają innego wyjścia. Nie wynika to z wrodzonego lenistwa. Powolność jest w tym przypadku mechanizmem ewolucyjnym, który służy konkretnym celom. Jakim?

Mogłoby się wydawać, że największe zwierzęta na świecie będą także tymi najwolniejszymi. W królestwie fauny nic jednak nie jest oczywiste. Największe ssaki, gady i płazy potrafią zmusić się do imponującego sprintu, zawsze wtedy, gdy zachodzi taka potrzeba. Najwolniejsze zwierzęta świata są od nich znacznie mniejsze.

Mogłoby się wydawać, że w świecie zwierząt, powolność jest równoznaczna ze śmiercią w paszczy drapieżnika. Tymczasem natura pozwoliła wykształcić tym gatunkom wiele innych mechanizmów obronnych. Czemu służy niespieszne poruszanie? Przede wszystkim, spowolnieniu metabolizmu, a to z kolei przekłada się na długowieczność. Dokładnie tak, najpowolniejsze gatunki, które nie uciekają przed intruzem, zazwyczaj żyją najdłużej. Ciekawy paradoks, prawda? 

Leniwiec

Naszą listę otwiera sympatycznie wyglądający leniwiec. Te niezbyt duże ssaki znaczną część dnia spędzają w koronach drzew. Na ziemię schodzą wyłącznie w celu załatwienia potrzeb fizjologicznych lub by przenieść się na inne drzewo. Poruszają się niezgrabnie, z prędkością 2-4 metrów na minutę. Wynika to ze znacznie spowolnionego metabolizmu. To sprawia, że leniwce zadowalają się skromnymi ilościami pokarmu. Gdy zajmą miejsce na drzewie, praktycznie nie poruszają się. To nie tylko sposób na ograniczenie popytu na energię, ale także mechanizm obronny. Nieruchomy leniwiec pozostaje niemal niewidoczny dla mięsożerców.

Koala

Kolejnym "powolniakiem" na naszej liście jest mały torbacz, zamieszkujący australijskie lasy. Mowa o koali, często nazywanym misiem (podkreślamy, ten ssak nie ma nic wspólnego z rodziną niedźwiedziowatych). Podobnie jak leniwce, koale żyją na drzewach. Śpią do 18 godzin na dobę, a gdy budzą się, zaczynają żerować. Ich pożywieniem są liście eukaliptusa - pokarm o niskiej wartości energetycznej. By mały torbacz mógł przeżyć, nie może doprowadzać do nadmiernego zużycia kalorii. Gdy schodzi z drzewa, robi to niespiesznie. Krótkie łapy nie zachęcają go do pośpiechu. Gdy musi, osiąga prędkość do 9 km/godz., ale takie "szaleństwa" nie leżą w jego naturze. Wypada zaznaczyć, że o ile leniwiec znajduje dwa powody, by zejść na ziemię, koala robi to wyłącznie w sytuacji, gdy braknie mu pożywienia.

Żółw olbrzymi

W zestawieniu najwolniejszych zwierząt na świecie nie może zabraknąć żółwia. Zamieszkujące atol Aldabra żółwie olbrzymie są jednymi z najpowolniejszych przedstawicieli swojego gatunku. Prędkość marszu? Mniejsza niż 2 km/godz. Tak powolne zwierzę nie ma szans na ucieczkę przed drapieżnikiem. Ten kolos nie musi jednak tego robić. Przed atakiem chroni go potężny pancerz, a wypada podkreślić, że agresora odstraszają też rozmiary zwierzęcia. Średnia długość pancerza to 120 cm, a masa ciała tego kolosa dochodzi do 250 kg. Niespieszny tryb życia przekłada się na długowieczność tych gadów. Niektóre osobniki dożywają nawet 200 lat. 

Ślimak bananowy

Ślimak to kolejny symbol powolności i nie bez powodu. W porównaniu do ślimaka bananowego, żółw olbrzymi jest prawdziwym sprinterem. Mięczak, o którym mowa, w ciągu minuty pokonuje zaledwie 15 cm, co czyni go jednym z najwolniejszych zwierząt na świecie. W ciągu dnia, najczęściej kryje się w ziemi. Na powierzchnię wychodzi wyłącznie nocą lub gdy panuje odpowiednio wysoka wilgotność. Ślimaki bananowe są bowiem pozbawione skorupy, więc ich ciała są narażone na wysychanie. Co z atakami drapieżników? Śluz wydzielany przez te zwierzęta nie tylko ułatwia im poruszanie, jest też czymś w rodzaju "straszaka". Nie jest to jednak 100-procentowo skuteczna broń. Niektórzy mięsożercy obtaczają ślimaka w ziemi, niczym kawałek mięsa w mące. W ten sposób neutralizują działanie wydzieliny, która powoduje odrętwienie języka. 

Manat

Manaty to sporych rozmiarów morskie ssaki, zamieszkujące przybrzeżne wody północnej Brazylii, Stanów Zjednoczonych i Karaibów. To łagodny olbrzym, żywiący się pokarmem roślinnym, przede wszystkim - trawą morską i glonami. Jak na morskie zwierzę, prowadzi wyjątkowo niespieszny tryb życia - porusza się z prędkością od 5 do 8 km/godz. Jak taki "powolniak" unika ataku rekinów, orek i innych drapieżników? Manaty żyją na płytkich wodach, gdzie nie docierają duzi mięsożercy. Mniejsze gatunki nie stanowią dla nich zbyt dużego zagrożenia - dorosły manat osiąga 450 cm długości i wagę do 600 kg, a przed atakami chroni go gruba skóra. 

Heloderma arizońska

Waran z Komodo udowadnia, że wielka, pozornie ociężała jaszczurka może poruszać się bardzo szybko. Skoro wielki i ciężki gad może biegać szybciej niż człowiek, mniejszy i lżejszy powinien poruszać się jeszcze szybciej, prawda? Jest w tym pewna logika, ale heloderma arizońska stanowi zaprzeczenie tej tezy. Jadowita jaszczurka, osiągająca 51-56 cm długości, przemieszcza się z prędkością ok. 2,5 km/godz. Większość czasu spędza pod ziemią. Gdy wychodzi na łowy, ofiarę lokalizuje za pomocą świetnie rozwiniętego zmysłu węchu. Gdy dopadnie swoją zdobycz, wstrzykuje jej silną neurotoksynę.

Rozgwiazda

W królestwie fauny występuje kilkanaście tysięcy gatunków rozgwiazd i zaledwie garstka potrafi poruszać się szybciej niż powoli. Większość, prowadzi wyjątkowo niespieszny tryb życia. Na każdym ramieniu tych bezkręgowców (po spodniej stronie) znajdują się bruzdy ambulakralne, z których wyrasta kilka rzędów nóżek ambulakralnych. To właśnie one wprawiają ciało zwierzęcia w ruch, umożliwiając niespieszne pełzanie po morskim dnie. Niespieszne, czyli jakie? Większość rozgwiazd porusza się z prędkością 15 cm na minutę.

Ukwiał

Kolejne morskie zwierzę w naszym zestawieniu. Ukwiały reprezentują rząd parzydełkowców. Większość czasu spędzają przyczepione do muszli, koralowców, skał lub roślin. Rzadko się przemieszczają, a gdy to robią, w ciągu godziny pokonują... 1-2 cm.

Karłowaty konik morski

Niewielki gatunek pławikonika zamieszkuje zachodnie wody Oceanu Spokojnego. Budowa ciała tego zwierzęcia sprawia, że nie może ono wykonywać dynamicznych ruchów. W konsekwencji, jego przemieszczanie polega na powolnym dryfowaniu. W ciągu godziny pokonuje 150 cm, co pozwoliło mu znaleźć się w Księdze Rekordów Guinnessa. Figuruje tam jako najwolniejsza ryba.

Słonka amerykańska

Naszą listę zamyka średniej wielkości ptak z rodziny bekasowatych. O ile żółw czy ślimak nikomu nie kojarzy się z prędkością, to ptaki, zwłaszcza wędrowne, najczęściej są postrzegane jako zwierzęta przemieszczające się szybko i sprawnie. Cóż, powyższe nie dotyczy słonki amerykańskiej. Najniższa prędkość tego gatunku to 8 km/godz.