Paleontolodzy z Niemiec i Luksemburga opublikowali właśnie niezwykle interesujący artykuł na łamach czasopisma naukowego „Swiss Journal of Palaeontology”. Informują w nim o odkryciu nowego gatunku głowonoga z rzędu wampirzyc (Vampyromorphida).

Współcześnie znany jest tylko jeden żyjący gatunek wampirzyc

To małe stworzenia z grupy płaszczoobrosłych, które z wyglądu przypominają ośmiornice. Właśnie dlatego dawniej zaliczano je do rzędu Octopoda. Współcześnie ustalono jednak, że to forma przejściowa pomiędzy ośmiornicami a dziesięciornicami.

Wampirzyce występowały już w erze mezozoicznej, ponad 200 milionów lat temu. Jednak niewiele wiadomo o ich ewolucji. Wiadomo, że do dziś przetrwał tylko jeden gatunek, jakim jest wampirzyca piekielna (Vampyroteuthis infernalis). Żyje w ciepłych wodach oceanicznych na głębokości 800–2000 m. Co ciekawe, badania sprzed kilku lat wykazały, że te rzadkie stworzenia mogły żyć w podobnych warunkach nawet 30 mln lat temu.

Paleontolodzy zidentyfikowali nowy gatunek rzędu Vampyromorphida

– Ewolucyjna historia rzędu głowonogów Vampyromorphida jest wciąż niejasna. Nowy okaz z wczesnej jury dostarcza kolejnych informacji na temat morfologii wampirzyc w tym okresie – napisali naukowcy w artykule. Badacze nowo odkryty gatunek nazwali Simoniteuthis michaelyi.

Skamieniałość została znaleziona podczas wykopalisk we wsi Bascharage, w południowo-zachodnim Luksemburgu, w 2022 roku. Dzięki odkryciu naukowcom udało się przygotować niemal pełny opis taksonomiczny gatunku.

Paleontolodzy stwierdzili, że gatunek jest morfologicznie pośredni między dwoma rodzinami wampirzyc: Loligosepiidae i Geopeltidae. – Co ciekawe, S. michaelyi ma tylko cztery pary ramion, chociaż u przedstawicieli linii macierzystej Vampyromorphida należy spodziewać się konfiguracji ramion składającej się z pięciu par – twierdzą autorzy.

Co wyróżniało nowo odkrytą wampirzycę?

– Ta obserwacja zachęciła nas do krytycznego przeglądu domniemanej homologii (wspólne ewolucyjne pochodzenie narządów) włókien rzędu wampirzyc – twierdzą uczeni. Co ciekawe, skamieniałość głowonoga znajdowała się w towarzystwie kilku ryb kostnoszkieletowych. Odnaleziono je w okolicy pyska wampirzycy. – To sugeruje, że Simoniteuthis michaelyi żerowały na tych stworzeniach w głębinach oceanicznych – czytamy.

Naukowcy napisali, że odkryli również różnice pomiędzy nowo odkrytym głowonogiem a współcześnie żyjącym jedynym przedstawicielem rzędu. – W przeciwieństwie do współczesnej wampirzycy piekielnej, Simoniteuthis michaelyi żyły i polowały w płytszych wodach, co jest typowe dla rzędu Vampyromorphida z mezozoicznej linii – wyjaśnili badacze.

Wampirzyca żyła w okresie jurajskim

Paleontolodzy datują skamieniałość wampirzycy na ok. 183 miliony lat. To oznacza, że przemierzała oceany w okresie jurajskim. Miała długość 38 centymetrów. – Skamieniałość jest wyjątkowa również dlatego, że zachowała się w niemal doskonałym stanie. To pozwoliło szczegółowo zbadać struktury tkanek miękkich, takich jak gałki oczne i tkanka mięśniowa – napisali autorzy.

Zespół zwrócił uwagę, że niezwykły stopień zachowania wampirzycy wynika z wyjątkowych warunków panujących w momencie śmierci stworzenia. Woda na dnie morza, w miejscu, w którym umarła, była tak słabo natleniona, że stworzenie się udusiło. W tym środowisku żadne inne stworzenie nie mogło żerować na jej szczątkach, dlatego zostały zachowane w całości.

Źródło: Swiss Journal of Palaeontology.