Dinozaury przed milionami lat dominowały na Ziemi? Jak się okazuje, nie zawsze była to prawda. Czasami padały ofiarą znacznie mniejszych od siebie ssaków. Właśnie ogłoszono znalezienie niezwykłego materialnego dowodu potwierdzającego to stwierdzenie. Absolutnie wyjątkową skamieniałość − splecionych ze sobą ssaka i dinozaura, walczących do ostatniej chwili swojego życia – odkryto w Chinach.
Co najważniejsze – w walce tej wygrywał ssak. Dokładnie widać, że wgryzał się już w żebro dinozaura, przytrzymując go łapkami. Walka była tak zacięta, że zwierzęta nie zdołały uciec przed lawiną błotną – efektem wybuchu wulkanu. Materiał zasypał je i tak przetrwały aż do naszych czasów.
Ssak kontra gad jak borsuk kontra duży pies
Szczątki, określone przez portal Live Science jako epickie, zostały odkryte w 2012 roku. Pochodzą z Liujitun w prowincji Liaoning. To miejsce nazywane bywa „chińskimi Pompejami dinozaurów”. Nagły spływ błotny wywołany przez wybuch wulkanu błyskawicznie zalał duży teren, zabijając wszystkie zwierzęta, które się na nim znajdowały.
Ssak kontra dinozaur / ryc. Michael Skrepnick
Do grupy pechowców należały również roślinożerny dinozaur i polujący na niego ssak. Pierwszy należał do rodzaju Psittacosaurus – roślinożernych gadów z ptasimi dziobami, wielkości dużego psa. Miał nieco ponad metr. Drugi – zwycięzca pojedynku – to Repenomamus robustus, zwierzę rozmiarów współczesnego borsuka. Około 50-centymetrowy, 125 mln lat temu był jednym z największych ssaków, jakie wówczas żyły na Ziemi.
Punkt kulminacyjny starcia ssaka z gadem
Sam fakt, że ssak polował na dinozaura, nie był dla naukowców niczym nowym. Wcześniej już znajdowano kości dopiero co wyklutych dinozaurów w żołądkach ssaków. Jednak ta skamieniałość „to jeden z pierwszych dowodów bezpośrednio pokazujących, że dinozaury padały ofiarami drapieżnych ssaków” – powiedział Jordan Mallon. To paleobiolog z Canadian Museum of Nature i współautor pracy opublikowanej dzisiaj w czasopiśmie naukowym „Scientific Reports”.
Dokładne przyjrzenie się skamieniałości ujawnia niezwykłe szczegóły. Starcie zwierząt było w punkcie kulminacyjnym. Dinozaur leżał na brzuchu – jego tylne nogi znajdują się po obu stronach ciała. Ogon jest podwinięty, szyja skręcona. Na nim przysiadł zwycięski ssak. Przednią łapą przytrzymuje żuchwę gada, tylną – jego nogę. Wgryza się w żebro dinozaura.
Śmierć dinozaura w czasie walki
– Dowody wskazują, że śmierć nastąpiła w trakcie ataku – mówi dr Mallon. Naukowcy wykluczyli możliwość, że ssak rozszarpywał martwego dinozaura. Na kościach tego ostatniego nie znaleziono śladów ugryzień. Gdyby istniały, sugerowałoby to, że gad po śmierci padł ofiarą padlinożercy. Co więcej, gdyby jedno ze zwierząt było już martwe, jest mało prawdopodobne, że byłyby tak splątane. – Możliwe jest, że Repenomamus zjadał psitakozaura, kiedy ten jeszcze żył – podejrzewa Mallon.
Atak ssaka na potężniejsze zwierzę nie jest niczym nadzwyczajnym. Współcześnie zdarza się, że rosomaki – zwłaszcza zimą – polują na znacznie większe od nich jelenie albo łosie. Tak samo mogły więc zachowywać się najwcześniejsze ssaki, żyjące w epoce dinozaurów.
Wyjątkowa skamieniałość ssaka i dinozaura / fot. Gang Han
Prof. Steve Brusatte, paleontolog i autor wydanej także w Polsce książki „Era dinozaurów. Od narodzin do upadku”, powiedział „Guardianowi”, że był oszołomiony odkryciem. – Przetrwanie [do naszych czasów – przyp. red.] dużej liczby kości jest rzadkie, całego szkieletu dinozaura jeszcze rzadsze. Ale uchwycenie dwóch zwierząt splecionych w walce wydaje się cudem – komentował Brusatte.
– Ta prehistoryczna walka zachowana w kamieniu wygląda jak zatrzymana klatka filmowa. I stawia na głowie nasze ugruntowane przekonania. Zwykło myśleć się o erze dinozaurów jako o epoce, kiedy władały światem, podczas gdy małe ssaki chowały się w ciemnych kryjówkach. Tutaj jednak mamy coś odwrotnego – ssaka, który najwyraźniej zjada dinozaura – podsumowuje badacz.
Źródła:
