Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego pozytywnie rozpatrzył wniosek Polski o wpisanie poloneza na listę UNESCO. Decyzję ogłoszono podczas odbywającej się w Kasane w Botswanie 18. sesji komitetu. To już szósty polski wpis, który uwzględniono w tym prestiżowym zestawieniu. 

Polonez na liście UNESCO

To już oficjalne. Polonez trafił na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego ogłosił pozytywną dla Polski decyzję raptem dwa lata po tym, jak rozpoczęto prace nad wnioskiem zgłoszeniowym. I raptem rok po tym, jak złożono go do Sekretariatu Konwencji. 

– Wpis poloneza na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO to wielki dzień dla polskiej kultury i tradycji – nasz narodowy sukces. Polonez to kod genetyczny, kod kulturowy naszego narodu – jeden z najstarszych polskich tańców narodowych, który funkcjonuje do dzisiaj. Nie ma balu studniówkowego, który nie rozpoczyna się od poloneza. Jest to taniec znany każdemu Polakowi, a teraz usłyszy o nim cały świat – zaznacza Dominika Chorosińska, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

I dodaje: – Gratuluję i dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do szczęśliwego finału tej procedury i wpisania poloneza na listę UNESCO. 

Polonez to jeden z najstarszych polskich tańców narodowych (Fot. Dominika Zarzycka/NurPhoto via Getty Images)

Polonez to jeden z pięciu tradycyjnych tańców polskich. Początki „chodzonego”, bo tak brzmi staropolska nazwa poloneza, sięgają XVI wieku. Na przestrzeni lat stał się ważnym elementem dworskich uroczystości oraz obchodów zarówno o charakterze lokalnym, jak i narodowym. Dziś ta tradycja jest wciąż żywo kultywowana, szczególnie przez zespoły ludowe, ale i uczniów przygotowujących się do egzaminu dojrzałości. Obecnie polonez tradycyjnie otwiera bale maturalne. 

Co ciekawe, polonez robi furorę także poza granicami kraju. W 2016 r. przebywający na turnee po Japonii polski Zespół Pieśni i Tańca SGH nauczył japońskich artystów naszego narodowego tańca. Efekt był piorunujący. 

Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO

W rozumieniu Konwencji UNESCO z 2003 roku, dziedzictwo niematerialne to „zwyczaje, przekaz ustny, wiedza i umiejętności oraz związane z nimi przedmioty i przestrzeń kulturowa, które są uznane za część własnego dziedzictwa przez daną wspólnotę, grupę lub jednostki”. 

Polonez jest szóstym polskim wpisem na Liście Reprezentatywnej Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. W poprzednich latach wyróżnione zostały: 

  • szopkarstwo krakowskie (2018)
  • kultura bartnicza (2020)
  • sokolnictwo (2021)
  • tradycja dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała (2021)
  • flisactwo (2022)

Ile obiektów UNESCO znajduje się w Polsce? 

Aktualnie na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajdziemy 17 obiektów z Polski. Pierwszy z nich, Stare Miasto w Krakowie, wpisane zostało w 1978 roku. Z kolei ostatni, czyli lasy bukowe położone na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, wyróżniono w 2021 r. Pełen wykaz do sprawdzenia poniżej. 

  1. Stare Miasto w Krakowie
  2. Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni
  3. Auschwitz-Birkenau – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady
  4. Puszcza Białowieska
  5. Stare Miasto w Warszawie
  6. Stare Miasto w Zamościu
  7. Średniowieczny zespół miejski Torunia
  8. Zamek Krzyżacki w Malborku
  9. Kalwaria Zebrzydowska – manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy
  10. Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy
  11. Drewniane kościoły południowej Małopolski – Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa
  12. Park Mużakowski
  13. Hala Stulecia we Wrocławiu
  14. Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat
  15. Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku w Tarnowskich Górach oraz system gospodarowania wodami podziemnymi
  16. Krzemionkowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego
  17. Lasy bukowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym

Źródło: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, unesco.pl