Karabük to prowincja na północy Turcji w regionie Morza Czarnego. Znajduje się na trasie dawnego szlaku handlowego pomiędzy Amasrą na wybrzeżu a środkową Anatolią. Najwcześniejszym stanowiskiem archeologicznym w tym regionie jest Yazıboy, które znajduje się w dzisiejszym Eskipazar. Badacze uważają, że jeden z kurhanów z tej wsi pochodzi nawet z 2500 r. p.n.e.

Nowe odkrycie w starożytnym Hadrianopolis nieopodal Eskipazar

W czasach starożytnego Rzymu w regionie znajdowało się Hadrianopolis. Było zamieszkane od co najmniej I wieku p.n.e. do VIII wieku n.e. W II wieku n.e. miasto nazwano na cześć rzymskiego cesarza Hadriana.

Odkryto tu wiele fontann, świątyń i łaźni rzymskich, a nawet teatry i typowo rzymskie elementy architektoniczne. Większość z nich została jednak odkopana stosunkowo niedawno. Dużym problemem dla dziedzictwa narodowego były trwające tu w przeszłości nielegalne wykopaliska.

To właśnie na terenie starożytnego rzymskiego miasta archeolodzy prowadzili najnowsze badania. Naukowcom udało się odkryć 10 monet, które schowano w ceramicznej skrytce. Zabytki miały prawie 1400 lat. Uczeni sugerują, że artefakt, w który zdeponowano monety, to dawna skarbonka. Przedmiot przypominał starożytną wazę bez większych zdobień i ornamentów. 

Bizantyjska skarbonka prawdopodobnie należała do kobiety, która żyła w nowo odkrytym budynku / fot. Anadolu Agency

Bizantyjska skarbonka pochodzi z czasów Konstansa II

Tegoroczne wykopaliska prowadził Ersin Çelikbaş, archeolog i wykładowca na Wydziale Archeologii Uniwersytetu Karabük (KBÜ). W pracach brał udział zespół składający się z niemal 60 osób. Skarbonka znajdowała się w nowo odkrytym budynku. Odkryto ją w pomieszczeniu, które prawdopodobnie było kuchnią.

– Na podstawie znalezionych w nim zabytków zakładamy, że mogła być to kuchnia. Wśród odkopanych przedmiotów znajdowały się różne naczynia i przybory kuchenne. Stratygrafia wskazuje na długotrwałe użytkowanie budynku, chociaż szczegóły dotyczące jego końcowej fazy pozostają niejasne – powiedział Çelikbaş.

Monety w skarbonce archeolodzy datują na czasy Konstansa II. To cesarz bizantyjski, który panował w latach od 641 do 668 roku. Był synem Konstantyna III i Gregorii. Tron odziedziczył po wuju Herakleonasie, który został obalony w wyniku zamieszek w Konstantynopolu. Naukowcy podkreślają, że monety są dowodem na to, że budynek był wciąż używany w VII wieku.

– Podejrzewamy, że ten depozyt służył jako prymitywna forma skarbonki. Prawdopodobnie skarb należał do kobiety, która żyła w tym gospodarstwie domowym. Jednak wszystko wskazuje na to, że pieniądze nie były ukryte ani zakopane. Być może były to zwyczajne oszczędności – stwierdził Çelikbaş.

Najstarsze skarbonki na świecie

Dowody archeologiczne wskazują, że najstarsze skarbonki pochodzą z II wieku p.n.e. Odnaleziono je w jońskiej kolonii Priene, w dzisiejszej Turcji. Przedmiot miał kształt miniaturowej greckiej świątyni ze szczeliną na monety, która znajdowała się na frontonie.

Skarbonki odkrywano również w rzymskich Pompejach i Herkulanum. Miały najróżniejsze formy i kształty. Artefakty te szczególnie popularne były w prowincjach rzymskich z okresu późnego, m.in. w Wielkiej Brytanii i wzdłuż Renu. – Odkopanie monet w Hadrianopolis rzuca światło na końcową fazę użytkowania odkrytego budynku. Oferuje cenny wgląd w starożytne praktyki domowe i życie codzienne w czasach Bizancjum – stwierdził autor odkrycia.

Źródło: Anadolu Agency.