Z czego słynie miasto Pula? Chorwacja pokazuje tu wielokulturowe oblicze
Pula w Chorwacji to wyjątkowe miasto. Na wybrzeżu Istrii głęboko zakorzenione są wielowiekowe tradycje. Wyjątkowa muzyka, język i taniec są tu obecne do dziś. Mieszkańcy z dumą pracują na to, aby to dziedzictwo przetrwało.
- Daniel Stables
Spis treści:
Dumnie, ale lekko – tak miasto Pula w Chorwacji nosi swoje dziedzictwo. – W pierwszym wieku Pula była znana jako Pietas Julia – wyjaśnia Vesna Jovicic, lokalna przewodniczka z długimi włosami w kolorze brązu i grubymi fioletowymi okularami przeciwsłonecznymi. – Cesarz Wespazjan miał kochankę z Puli, zwaną Antonią – wyzwoloną niewolnicę, która została jego towarzyszką po śmierci żony. Zbudował dla niej amfiteatr.
Pula Chorwacja
Wiele się zmieniło w ciągu minionych stuleci. Amfiteatr jest teraz gospodarzem corocznego Pula Film Festival. W 2013 roku arena była nawet miejscem beatyfikacji księdza Miroslava Bulešicia, który został zamordowany za swoje przekonania w latach 40. XX wieku. Mimo to jej starożytne kamienie pozostały niewzruszone, podczas gdy polityczne piaski przesuwały się raz po raz wokół Puli i szerszego regionu Istrii, w którym się znajduje.
Pomimo, a może właśnie z powodu zmiennego klimatu politycznego, Istria rozwinęła żywe, dumnie chronione tradycje kulturowe, całkowicie własne, w muzyce, tańcu i językach. To właśnie je przyjechałem zbadać.
Historia Istrii
Półwysep Istria jest największym półwyspem na Morzu Adriatyckim, rozciągającym się na terytorium Chorwacji, Włoch i Słowenii, z chorwackim okręgiem, zwanym również Istrią, stanowiącym 90% jego powierzchni. W XIX wieku półwysep znalazł się pod kontrolą Cesarstwa Austriackiego, a w latach 1918–1947 Włoch. Następnie był częścią Jugosławii, zanim został wchłonięty przez nowo utworzone państwo Chorwacji w 1991 roku.
– Mam przyjaciela, którego dziadek urodził się w Austrii, ojciec we Włoszech, on sam w Jugosławii, a syn w Chorwacji. Wszystko to bez opuszczania Puli – mówi Vesna. – Rządy przychodzą i odchodzą, ale Istria po prostu pozostaje sobą. Technicznie rzecz biorąc, większość Istriańczyków to etniczni Chorwaci, ale inni Chorwaci mówią, że jesteśmy Włochami. Oba określenia są błędne – jesteśmy Istriańczykami!
Zwiedzanie Puli
Pula jest największym miastem Istrii, a jej naturalnie chroniony port od dawna czynił ją atrakcyjną dla sił inwazyjnych, od Rzymian i Franków po Napoleona i Austro-Węgry. Jej ulice są jak książka obrazkowa, opowiadająca o jej różnorodnej historii. Vesna wskazuje na pochyłą ulicę, która prowadzi na południe od amfiteatru, gdzie średniowieczne domy pokryte blaknącymi freskami stoją pośród wieżowców z czasów Jugosławii i nowoczesnych apartamentowców. – Na tej ulicy jest kawiarnia z muzyką rockową, kościół, sex shop i amfiteatr – mówi z uśmiechem. – Czego więcej można chcieć?
Większość budynków wykuto z lśniącego białego kamienia istryjskiego, nieprzepuszczalnego wapienia, który był ceniony przez kolejnych najeźdźców, od Gotów po Wenecjan. Około 90% budynków we współczesnej Wenecji jest z niego wykonanych. To fizyczny przejaw tego, co jest, jak zaraz odkryję, ściśle splecionym związkiem kulturowym.
Vesna zabiera mnie na lunch do restauracji Amifteatar. Chce, żebym spróbował istryjskiej oliwy z oliwek. – Pliniusz Starszy powiedział, że była drugą najlepszą w Cesarstwie Rzymskim – mówi z nutą dumy. Jest aromatyczna, trawiasta i, jak każda najlepsza oliwa z oliwek, pozostawia rozgrzewające uczucie w gardle. Delektujemy się nią z chlebem i pršutem, klejnotem kuchni istryjskiej. To wędzona szynka suszona przez bora, północny wiatr, który wieje nad wybrzeżem Adriatyku w miesiącach zimowych. Nadaje mięsu miękką słoność.
Pula – atrakcje
Pula w Chorwacji to miasto liczące zaledwie 58 tys. mieszkańców. Mimo niewielkich rozmiarów oferuje wiele atrakcji.
Pula Arena
Spektakularna rzymska arena, pochodząca z I wieku, jest jednym z najlepszych przykładów amfiteatru poza Rzymem. Zachowuje wiele z wizualnej mocy, jaką musiała mieć, gdy jej 23 tys. miejsc było wypełnionych podczas walk gladiatorów. Nadal odbywają się tam duże wydarzenia, w tym letnie pokazy na Festiwalu Filmowym w Puli.
Twierdza Wenecka
Twierdza Kaštel jest centralnym punktem miasta. Została zbudowana przez Wenecjan w latach 1630–1633. Ma charakterystyczny kształt, z kwadratową twierdzą zaostrzoną wieżami w kształcie włóczni na każdym rogu. Spacer po fortyfikacjach jest punktem obowiązkowym.
Jeśli szukasz więcej przebłysków rzymskiej przeszłości miasta, udaj się na plac Trg Forum. Na jego zachodnim skraju stoi sześć symetrycznych kolumn korynckich Świątyni Augusta z tego samego okresu, co amfiteatr. Krótki spacer dzieli cię od wielkiego Łuku Sergiusza.
Współczesna Pula
Pomimo bogatego dziedzictwa miasta, łatwo odkryć także XXI-wieczną Pulę.
- Przykładem jest Muzeum Sztuki Współczesnej Istrii z jego cyklicznymi wystawami chorwackiej fotografii, filmu i rzeźby.
- Jedną przecznicę dalej Muzeum Oliwy z Oliwek zagłębia się w rytuały najbardziej wychwalanego produktu rolnego regionu. Oferuje również degustacje bursztynowego nektaru.
- Zakończ wizytę obfitym lunchem w Meating, na nadmorskim pasie ulicy Riva. To gościnna restauracja, która, jak sugeruje jej nazwa, opiera się głównie na stekach podawanych w eleganckim, nowoczesnym miejscu.
Źródło: National Geographic