Piekarnia w Turcji piecze chleb sprzed 5000 lat. Pomogli archeolodzy i burmistrzyni
Kawałek spalonego chleba odkryty w centralnej Turcji zainspirował pewną piekarnię. Z pomocą archeologów i burmistrzyni miasta Eskişehir odtworzono starożytny wypiek. Po „chleb sprzed 5000 lat” ustawiają się kolejki.
Spis treści
Odkrycie archeologiczne w Turcji ma nieoczekiwane konsekwencje. Pozostałości chleba sprzed 5000 lat zainspirowały piekarnię do stworzenia podobnego wypieku. Chlebek stał się lokalnym hitem. Aby go kupić, ustawiają się kolejki. Starożytny przepis okazał się strzałem w dziesiątkę.
Odkrycie chleba z Kulluoby
We wczesnej epoce brązu, około 3300 lat p.n.e., pod progiem nowo wybudowanego domu w dzisiejszej centralnej Turcji zakopano spłaszczony, okrągły chlebek o średnicy 12 cm. Ponad 5000 lat później, w 2024 roku, archeolodzy odkryli go podczas wykopalisk w Kulluobie, niedaleko miasta Eskişehir. Chleb zachował się w wyjątkowo dobrym stanie dzięki temu, że został zwęglony i zakopany. Według archeologa Murata Türktekiego mogło to nastąpić podczas rytuału.
Odnaleziony we wrześniu 2024 roku wypiek trafił do Muzeum Archeologicznego w Eskişehir. Odkrycie odbiło się szerokim echem zarówno wśród badaczy, jak i lokalnych władz. Burmistrzyni miasta, Ayşe Ünlüce, zainspirowana znaleziskiem zaproponowała odtworzenie pradawnego chleba.
Jak odtwarzano starożytny chleb?
Analiza wykazała, że został przygotowany z grubo mielonej mąki z pszenicy samopszy i nasion soczewicy. Ciasto fermentowało z użyciem liścia nieokreślonej rośliny. Ponieważ samopsza nie jest już uprawiana w Turcji, zdecydowano się użyć blisko spokrewnionej, lokalnej odmiany – pszenicy kavilca, a także bulguru i soczewicy, powszechnych w kuchni tureckiej.
W piekarni Halk Ekmek („Chleb Ludowy”), wspieranej przez władze miasta i oferującej pieczywo w niskich cenach, codziennie wypieka się 300 bochenków chleba Kulluoba. Każdy waży 300 gramów i kosztuje 50 lir tureckich (około 5 złotych). Chleb szybko zdobył popularność – pierwsze wypieki wyprzedały się w ciągu kilku godzin. Klienci ustawiają się w kolejkach, ciekawi jak smakuje chleb sprzed 5000 lat.
Odżywczy superfood sprzed 5000 lat
Według kierowniczki piekarni, Serap Güler, nowy-stary chleb to sycący, bogaty w składniki, niskoglutenowy i pozbawiony konserwantów wypiek. Odkrycie starożytnego chleba wzbudziło też zainteresowanie cywilizacją zamieszkującą wówczas te rejony – ludem Hatti, który poprzedził Hetytów.
Dawna Kulluoba była średniej wielkości osadą miejską, gdzie kwitły handel, rolnictwo, rzemiosło i górnictwo. Władze Eskişehiru planują wspierać powrót do upraw zbóż takich jak kavilca, widząc w tym zarówno powrót do korzeni, jak i krok w stronę zrównoważonego rolnictwa.
Źródła: Phys.org, Halk Ekmek
Nasza autorka
Magdalena Rudzka
Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.