Pałac Papieży w Awinionie jest jedną z największych gotyckich budowli świata. Powstał w czasie tzw. papieskiej niewoli awiniońskiej

Spis treści

1. Jak papieże znaleźli się w Awinionie?
2. Niezwykłe fakty o Pałacu Papieży w Awinionie
3. Papieże pozostawili po sobie wina Chateauneuf-du-pape

Pałac Papieży w Awinionie jest nie tylko bezcennym i wybitnym przykładem architektury gotyckiej. Jest też świadkiem niezwykłej historii: okresu, w którym Stolica Apostolska znajdowała się poza Rzymem, a uzależnieni od władz Francji papieże rezydowali na południu Francji, w Awinionie. Pałac, wraz z przylegającą do niego katedrą Notre Dame oraz mostem Pont Saint-Bénézet na rzece Rodan, został w 1995 r. wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Rezydujący w Awinionie papieże pozostawili po sobie także doskonałe, dostępne do dziś wina.

Jak papieże znaleźli się w Awinionie?

Tak zwana niewola awiniońska papieży to okres w historii kościoła katolickiego, gdy siedzibę papieży przeniesiono z Rzymu do Awinionu. Trwała od 1309 do 1377 roku i miała poważne konsekwencje dla autorytetu papiestwa oraz jedności Kościoła. Jej początkiem był konflikt między papieżem Bonifacym VIII a królem Francji Filipem IV Pięknym. Po śmierci Bonifacego jego następcy coraz silniej ulegali naciskom francuskiego monarchy. W 1309 roku papież Klemens V, Francuz z pochodzenia, postanowił osiedlić się w Awinionie, w Prowansji. Tam też osiedlili się kolejni papieże, wszyscy pochodzący z Francji.

Przeniesienie siedziby do Awinionu osłabiło prestiż Stolicy Apostolskiej. Papieże byli postrzegani jako zależni od woli króla Francji, krytykowano także przepych i materializm awiniońskiego dworu papieskiego. W tym czasie Kościół zyskał opinię skorumpowanego i oderwanego od duchowości. Dopiero papież Grzegorz XI zdecydował się powrócić do Rzymu w 1377 roku. Jego śmierć rok później doprowadziła jednak do kolejnego kryzysu – wielkiej schizmy zachodniej. Równocześnie wybrano dwóch papieży: jednego w Rzymie i drugiego w Awinionie. Niewola awiniońska była symbolem upadku autorytetu papiestwa i początkiem wielkiego kryzysu w kościele, który trwał aż do reform w XV wieku. W sumie w Awinionie rezydowało siedmiu papieży.

Niezwykłe fakty o Pałacu Papieży w Awinionie

Pałac Papieży w Awinionie (fr. Palais des Papes) to jedna z najważniejszych i największych budowli gotyckich w Europie. Ma ponad 15 tysięcy m kw., co odpowiada powierzchni 4 boisk piłkarskich. Budowę rozpoczęto w 1335 roku z inicjatywy papieża Benedykta XII. Wznoszono go etapami przez około 20 lat, głównie za pontyfikatu Klemensa VI, który rozbudował rezydencję, nadając jej jeszcze bardziej reprezentacyjny charakter. Pałac powstał na wzgórzu górującym nad miastem, dzięki czemu był obiektem trudnym do zdobycia. Z masywnymi murami (do 5 m grubości) i basztami przypomina bardziej warowną twierdzę niż pałac.

Architektonicznie łączy funkcje rezydencji, siedziby administracyjnej i obiektu sakralnego. Składa się z dwóch części: „starego pałacu” (Palais Vieux) z czasów Benedykta XII oraz „nowego pałacu” (Palais Neuf) zbudowanego przez Klemensa VI. Wewnątrz znajdują się kaplice, sale audiencyjne, komnaty mieszkalne, największa wówczas w Europie biblioteka, a także imponująca Wielka Kaplica oraz Sala Konsystorza. Część pomieszczeń zdobią zachowane do dziś, bezcenne freski wykonane przez włoskiego malarza Matteo Giovanettiego, przedstawiające sceny biblijne i motywy roślinne.

Ogrom pałacu przyczynił się do zmian w funkcjonowaniu administracji Kurii Rzymskiej. Personel papieży wynosił w XIII w. około 200 osób. W XIV w. w Pałacu pracowało ich już 1500. Po powrocie papieży do Rzymu budynek był nadal wykorzystywany. Po Wielkiej Schizmie Zachodniej rezydowali w nim antypapieże, a później, aż do Rewolucji Francuskiej, legaci papiescy. Pałac można zwiedzać między 9 a 19. Bilet zawierający wszystkie atrakcje (wraz z ogrodami) kosztuje 17 euro.

Papieże pozostawili po sobie wina Chateauneuf-du-pape

Papieże w Awinionie pozostawili nie tylko monumentalny pałac. Także słynna apelacja winiarska z Południa Francji – Châteauneuf-du-Pape – to pozostałość po papieskich winnicach z XIV wieku. Dosłownie oznacza „nowy zamek Papieża” i wiąże się z letnią rezydencją Jana XXII w miasteczku o tej właśnie nazwie. W średniowieczu winnice tam założone zaopatrywały w wino głównie papieski dwór. Potem mocno podupadły i zaczęły odradzać się dopiero po II wojnie światowej. Dziś Châteauneuf-du-Pape to ceniona apelacja, w której można uprawiać 18 odmian winorośli. Słynie z czerwonych win z wysoką zawartością tanin, doskonałych do mięs i serów, jakością nie ustępujących winom z Bordeaux.

Źródło: Palais des Papes

Nasza autorka

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.