Kisajno jest rajem dla żeglarzy, wędkarzy i ornitologów. To prawdziwa perła Wielkich Jezior Mazurskich

Spis treści:

1. Część składowa drugiego największego jeziora w Polsce
2. Charakterystyka jeziora Kisajno
3. Kisajno zachwyca wspaniałą florą
4. Świat fauny prezentuje się równie imponująco
5. Atrakcje jeziora Kisajno

Jezioro Kisajno cechuje się nie tylko wybitnymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi, ale także rekreacyjnymi. Nic dziwnego, że należy do najchętniej odwiedzanych miejsc w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Charakterystyczna nazwa akwenu w sposób bezpośredni nawiązuje do rybackiej przeszłości regionu – w języku staropruskim słowo „kis” oznacza „rybę”. Kiedyś tamtejsze bogactwo natury przyciągało rybaków, dziś jest niezwykle skutecznym wabikiem na turystów.

Część składowa drugiego największego jeziora w Polsce

Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, czyli centralna część Pojezierza Mazurskiego, jest zdominowana przez jeziora rynnowe, wyrzeźbione przez lądolód skandynawski podczas zlodowacenia bałtyckiego. Pozostałością jego działalności są także liczne wzgórza morenowe i zagłębienia wytopiskowe. Znaczną część tego terenu obficie porastają lasy, w tym fragmenty Puszczy Piskiej. Właśnie w tej wspaniałej scenerii, w granicach gminy Giżycko w województwie warmińsko-mazurskim, rozpościera się wspaniałe jezioro Kisajno.

Tak naprawdę nie mówimy tu o samodzielnym jeziorze, a o jednym z elementów kompleksu jezior, znanego pod nazwą Mamry. Na północy, szeroki, naturalny przesmyk łączy je z jeziorem Dargin. Z kolei z jeziorem Niegocin łączą je dwa kanały, które wychodzą z południowego brzegu. Mowa o Kanale Giżyckim (na wschodzie) i Kanale Piękna Góra (na zachodzie). Pierwszy przebiega przez centrum Giżycka, natomiast drugi prowadzi do jeziora Tajty i dalej Kanałem Niegocińskim wprost do Niegocina.

Charakterystyka jeziora Kisajno

Lustro wody jeziora Kisajno zajmuje powierzchnię 1896 ha. Maksymalna długość akwenu wynosi 8,5 km, a największa szerokość – 3 km. Głębokość maksymalna sięga 25 m, średnia – 8,4 m. Warto jednak zaznaczyć, że w okolicy wysp misy jeziornej, które są wierzchołkami pagórków polodowcowych, dno może opadać gwałtownie, osiągając lokalną głębokość do nawet 28 metrów.

Charakterystyka linii brzegowej

Linia brzegowa jeziora mierzy około 50 km długości i cechuje się urozmaiconym, nieregularnym kształtem. Brzegi są przeważnie niskie, miejscami porośnięte gęstymi szuwarami. W niektórych rejonach występują strome zbocza. Południowa część jeziora, na zachód od wysp, tworzy tzw. Łabędzi Szlak. Pod tą nazwą kryje się sieć wąskich przesmyków i zatoczek, które idealnie nadają się do pływania niewielką łódką lub kajakiem, z dala od głównego szlaku żeglownego.

Wyspy jeziora Kisajno

Istotnym elementem krajobrazu jeziora są wyspy. Wszystkie znajdują się w południowej części jeziora i są objęte ochroną w ramach rezerwatu przyrody „Wyspy na jeziorze Mamry i Kisajno”. Łącznie zajmują powierzchnię 122,9 ha. Najważniejsze z nich to:

• Duży Ostrów – największa wyspa na jeziorze Kisajno, której powierzchnia wynosi 123 ha. Jest zlokalizowana w pobliżu mostu drogowo-kolejowego w Giżycku. Ma nieregularny kształt i wraz z innymi wyspami na jeziorze tworzy malowniczy archipelag, przedzielający jego południową część;
• Górny Ostrów – zlokalizowana na północ od Dużego Ostrowa;
• Sosnowy Ostrów – zlokalizowana na zachód od Dużego Ostrowa, oddzielona od niego wąskim przesmykiem;
• Wielka Kiermuza – zlokalizowana na zachód od Dużego Ostrowa, oddzielona od niego płytkim, porośniętym trzcinami Przesmykiem Świętego Piotra.

Kisajno zachwyca wspaniałą florą

Roślinność jeziora jest niezwykle zróżnicowana i tworzy siedliska dla licznych gatunków zwierząt. Strefa przybrzeżna jest zdominowana przez szerokie pasy szuwarów, składające się przede wszystkim z trzciny, pałki wąskolistnej i sitowia. Pod powierzchnią wody rozciąga się gęsta roślinność zanurzona, w której najbardziej wyróżniają się gatunki takie jak moczarka kanadyjska, rzęsa trójrowkowa i osoka aloesowata.

Szczególną wartością florystyczną cechują się wyspy na jeziorze. W obrębie rezerwatu, zidentyfikowano 12 zbiorowisk roślinnych, z czego największą powierzchnię zajmują olsy (z dominującą olsą czarną). Występują tam także lasy mieszane, w których można spotkać brzozy brodawkowate, dęby, lipy, świerki i sosny. Na Sosnowym Ostrowie występuje bór świeży.

Obszar rezerwatu obfituje w rośliny chronione. Wśród nich należy wymienić gatunki takie jak:

• lilia złotogłów,
• storczyk plamisty,
• wawrzynek wilczełyko.

Świat fauny prezentuje się równie imponująco

Kisajno to prawdziwy raj dla wędkarzy. Można tam złowić piękne okazy szczupaka (w trzcinowiskach), sandacza (na głębszych partiach jeziora) i okonia (występują w niemal każdej części akwenu). Żyją tam również sumy, jazie i węgorze.

Jak u siebie poczują się tam także ornitolodzy i amatorzy lubiący obserwować awifaunę. Wyspy i zarośla szuwarowe są kluczowymi siedliskami lęgowymi dla wielu ptaków wodno-błotnych. Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie ponad 110 gatunków ptaków. Gniazdują tam gatunki takie jak:

• kormoran,
• perkoz rdzawoszyi,
• kormoran,
• żuraw,
• błotniak stawowy.

Można też zaobserwować tam czaplę siwą, łabędzia niemego i bociana czarnego, a nawet orlika krzykliwego i bielika. W okresie migracji, akwen staje się miejscem odpoczynku dla gęsi białoczelnych. W otoczeniu jeziora można natrafić na liczne ssaki, takie jak jelenie, sarny, łosie i dziki.

Atrakcje jeziora Kisajno

Kisajno należy do najintensywniej wykorzystywanych rekreacyjnie jezior w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Jego północny obszar stanowi część ruchliwego szlaku żeglugowego, łączącego Giżycko ze Sztynortem i Węgorzewem. Z kolei na południu znajduje się wspomniany wcześniej Łabędzi Szlak. Nic więc dziwnego, że wokół jeziora rozwinęła się bogata infrastruktura, na którą składają się nie tylko porty i mariny, ale także ośrodki wypoczynkowe i restauracje.

Pobyt nad jeziorem warto połączyć ze zwiedzaniem okolicy. W Giżycku znajduje się wspaniała zabytkowa wieża ciśnień, z której rozpościera się fantastyczny widok na jezioro Niegocin. Obowiązkowym punktem w planie wycieczki powinien stać się także XIV-wieczny zamek krzyżacki i Twierdza Boyen, wzniesiona na przesmyku pomiędzy jeziorami Niegocin i Kisajno. Miejscem wartym odwiedzenia jest też osada Piękna Góra.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.