Jezioro Czorsztyńskie – atrakcje i historia, którą warto poznać

Spis treści:

1. Jezioro Czorsztyńskie – gdzie leży i dlaczego warto je odwiedzić?
2. Historia Jeziora Czorsztyńskiego i zapory w Niedzicy
3. Parametry i funkcje Jeziora Czorsztyńskiego
4. Jezioro Czorsztyńskie – atrakcje turystyczne, które warto znać

Położone między Pieninami a Gorcami, Jezioro Czorsztyńskie zachwyca o każdej porze roku – latem przyciąga plażowiczów i rowerzystów, wiosną i jesienią – miłośników ciszy i krajobrazów. W pobliżu znajdziemy średniowieczne zamki, zabytki kultury ludowej, górskie szlaki i popularną trasę rowerową Velo Czorsztyn. To miejsce, w którym historia spotyka się z naturą, a spokój z aktywnością.

Jezioro Czorsztyńskie – gdzie leży i dlaczego warto je odwiedzić?

Jezioro Czorsztyńskie to malowniczy zbiornik wodny położony w Małopolsce, między pasmami Gorców i Pienin. Powstało sztucznie w wyniku budowy zapory wodnej w Niedzicy i od lat 90. XX wieku przyciąga turystów spragnionych wypoczynku i pięknych widoków. Jezioro otoczone górami i historycznymi zabytkami oferuje zarówno błogi relaks na plaży, jak i aktywny wypoczynek na ścieżce rowerowej czy w wodzie.

Dzięki swojemu położeniu w pobliżu Zakopanego, Nowego Targu i Szczawnicy, Jezioro Czorsztyńskie często bywa wybierane na jednodniowe wycieczki podczas górskich wypadów. Latem staje się miejscem rekreacji, wiosną i jesienią zachwyca spokojem i kolorem. To jedno z tych miejsc w Polsce, które łączą w sobie walory krajobrazowe, historyczne i rekreacyjne.

Historia Jeziora Czorsztyńskiego i zapory w Niedzicy

Pomysł budowy zbiornika w dolinie Dunajca sięga początków XX wieku. Już wtedy Gabriel Narutowicz – inżynier hydrotechnik, a później pierwszy prezydent RP – wskazywał na potrzebę ochrony tego terenu przed katastrofalnymi powodziami. Realizacja planu ruszyła jednak dopiero w 1975 roku i trwała ponad 20 lat. Oficjalne otwarcie zapory nastąpiło w 1997 roku – tuż przed tzw. powodzią tysiąclecia, która potwierdziła sens całego przedsięwzięcia.

Budowa zmieniła krajobraz nieodwracalnie. Zalana została dolina, a wraz z nią wieś Maniowy. Mieszkańców przesiedlono do nowych domów na wyżej położonych terenach, a zabytkowe budynki przeniesiono do Osady Czorsztyn – skansenu w Kluszkowcach. Do dziś zdarza się, że przy niskim stanie wody spod tafli jeziora wyłaniają się ślady tamtego świata. Mimo trudnych początków Jezioro Czorsztyńskie stało się przestrzenią nowego życia – dla wędkarzy, żeglarzy, kajakarzy, turystów.

Parametry i funkcje Jeziora Czorsztyńskiego

Jezioro Czorsztyńskie to sztuczny zbiornik wodny o powierzchni około 11 km² i pojemności całkowitej sięgającej 234,5 mln m³. Jego długość to około 9 km, a maksymalna szerokość przekracza 1,5 km. Przy całkowitym napełnieniu głębokość jeziora dochodzi niemal 50 metrów. Linia brzegowa ma charakter urozmaicony – znajdziemy tu zarówno łagodne, piaszczyste brzegi, jak i bardziej strome, kamieniste fragmenty z widokiem na Pieniny i Gorce.

Zbiornik pełni kilka funkcji:

• przeciwpowodziową,
• energetyczną (produkcja energii w elektrowni wodnej),
• turystyczno-rekreacyjną,
• krajobrazową.

Jezioro jest zasilane przez rzekę Dunajec oraz mniejsze dopływy, a jego poziom jest regulowany przez zaporę w Niedzicy. To właśnie dzięki tej różnorodności funkcji i malowniczemu położeniu Jezioro Czorsztyńskie zyskało status jednej z największych atrakcji wodnych Małopolski.

Jezioro Czorsztyńskie – atrakcje turystyczne, które warto znać

Jezioro Czorsztyńskie to nie tylko widoki – w jego okolicy znajduje się szereg atrakcji turystycznych. Do najpopularniejszych należą:

• Zamek Dunajec w Niedzicy – dobrze zachowana warownia z XIV wieku, w której kręcono m.in. "Wakacje z duchami".
• Zamek Czorsztyn – malownicze ruiny na wzgórzu po drugiej stronie jeziora.
• Zapora w Niedzicy – można ją przejść pieszo, stanowi bardzo popularny punkt widokowy.
• Skansen Osada Czorsztyn – zrekonstruowane zabudowania przeniesione ze starej wsi Maniowy.
• Pieniński Park Narodowy – tuż obok jeziora, idealny na piesze wędrówki.
• Rejsy statkiem lub gondolą – turyści mają do wyboru połączenie między zamkami lub pętlę wokół jeziora.

Dla miłośników przyrody i historii to wyjątkowe miejsce – można je zwiedzać pieszo, rowerem lub z pokładu statku.

Jezioro Czorsztyńskie – plaża i kąpieliska

Chociaż Jezioro Czorsztyńskie to zbiornik zaporowy, znajdziemy tu kilka przyjemnych miejsc do kąpieli. Dwie najpopularniejsze plaże to:

• Zamajerz w Niedzicy – strzeżone kąpielisko z infrastrukturą, przystanią wodną, leżakami i widokiem na zamek, idealna dla rodzin z dziećmi.
• Plaża w Kluszkowcach – mniej zatłoczona, z punktem gastronomicznym i wypożyczalnią sprzętu wodnego.

W wielu punktach nad brzegiem można wypożyczyć kajaki, rowery wodne, a nawet SUP-y. Brzeg jeziora jest łatwo dostępny, a w sezonie letnim działa tu wiele punktów gastronomicznych. Kąpiel w Jeziorze Czorsztyńskim dopuszczalna jest wyłącznie w wyznaczonych obszarach wodnych, odpowiednio oznakowanych i strzeżonych przez ratowników wodnych. Dla własnego bezpieczeństwa warto przestrzegać tych zasad, szczególnie że zbiornik ma miejscami dużą głębokość i zmienne warunki.

Trasa rowerowa Velo Czorsztyn

Dookoła Jeziora Czorsztyńskiego wytyczono szlak rowerowy Velo Czorsztyn – jeden z najpiękniejszych w Polsce. Liczy ponad 30 km długości (pełna pętla: 38,5 km), a jego największą atrakcją są widoki na góry, wodę i zamki. Trasa ma asfaltową nawierzchnię i jest oddzielona od ruchu samochodowego.

Warto wiedzieć, że trasa rowerowa Velo Czorsztyn nie jest całkowicie płaska – miejscami występują podjazdy i strome zjazdy, szczególnie w okolicach Falsztyna. Dlatego osobom o słabszej kondycji poleca się rozpoczęcie pętli w Niedzicy, co pozwala łagodniej pokonać różnice wysokości. Wzdłuż szlaku dostępne są MOR-y, czyli Miejsca Obsługi Rowerzystów, a także punkty gastronomiczne, parkingi i wypożyczalnie rowerów, w tym modeli elektrycznych. Velo Czorsztyn stanowi część większej sieci tras rowerowych Velo Dunajec, która łączy Jezioro Czorsztyńskie z Nowym Targiem, Zakopanem i Sromowcami.

Źródło: National Geographic Traveler

Nasza ekspertka

Marzena Wardyn-Kobus

Autorka tekstów z pogranicza przyrody, kultury i podróży. W serwisie tworzy artykuły popularnonaukowe o otaczającym nas świecie, łącząc rzetelną wiedzę z przystępnym językiem i dbałością o szczegóły.

Socjolożka z wykształcenia, od ponad dekady związana z marketingiem internetowym. Zawodowo od lat zgłębia tajniki SEO oraz storytellingu opartego na rzetelnych źródłach. Pisze, by zachęcać innych do uważnego kontaktu z przyrodą – nawet tą najbliższą, tuż za domem.

Kaszubka mieszkająca na Kujawach, zakochana w górskich szlakach i leśnych bezdrożach. Jej przydomowy ogródek to strefa zrównoważonego eksperymentowania – dąży do tego, by uprawiać rośliny ekologicznie, z szacunkiem dla natury. Wolne chwile spędza z książką, wędrując po lesie lub tworząc makramy.