Co dwa lata międzynarodowa organizacja non-profit World Monuments Fund publikuje listę 25 zagrożonych miejsc światowego dziedzictwa. Zestawienie ma na celu podnoszenie świadomości i zbieranie funduszy na zachowanie ważnych regionów, struktur i tradycji na całym świecie.

Zagrożone miejsca światowego dziedzictwa. Co szkodzi im najbardziej?

Prezes WMF, Bénédicte de Montlaur, powiedział, że w tym roku wybranym miejscom szczególnie zagraża zmiana klimatu, w tym rosnące temperatury, coraz wyższy poziom wód i inne anomalie pogodowe. Na liście znalazły się między innymi: 

  • starożytne nubijskie piramidy Nuri w Sudanie,
  • zamek Hurst w Wielkiej Brytanii,
  • tradycyjne publiczne fontanny w Dolinie Katmandu.

fot. John Elk III/Getty Images

Wielowiekowy system dystrybucji wody w Nepalu będzie wymagał zbadania i konserwacji. Zmieniający się poziom wody zagraża jego dalszemu funkcjonowaniu. W zachowaniu fontann cenna będzie nie tylko wiedza inżynierska, ale też doświadczenie poprzednich pokoleń. Konstruktorzy chcą przeprowadzić rozmowy z lokalnymi społecznościami, żeby dowiedzieć się, skąd ich przodkowie pozyskiwali wodę.

W zestawieniu znalazły się zarówno znane atrakcje turystyczne, jak świątynie Teotihuacán w Meksyku, ale też mniej znane miejsca. Wśród nich:

  • najstarszy i największy cmentarz na Malediwach,
  • dzielnica Chinatown w Kalkucie,
  • modernistyczny Maison du Peuple (Dom Ludzi) w Burkina Faso.

Zapomniane zabytki i niedocenieni ludzie

Zagrożone miejsca światowego dziedzictwa borykają się z różnymi problemami. Niektóre są zaniedbane przez trwającą wojnę. Inne odwiedza rocznie zbyt wielu turystów lub przeciwnie, mało kto o nich wie.

I tak na przykład starożytne miasto Abydos w Egipcie zostało zupełnie przyćmione przez piramidy w Gizie czy Dolinę Królów. Małe zainteresowanie turystów jednym z najważniejszych miejsc dla historii kraju przekłada się na zbyt małe rządowe dofinansowanie.

fot. inigoarza/Getty Images

Lista WMF uwzględnia nie tylko miejsca, ale również często pomijane mniejszości. W tym roku organizacja zwróciła szczególną uwagę na Africatown, historyczną społeczność niedaleko miasta Mobile w stanie Alabama. Założyli ją 32 mieszkańcy Afryki Zachodniej, włączeni w 1860 r. do ostatniej znanej wysyłki niewolników do Stanów Zjednoczonych.

Od czasu opublikowania pierwszej listy w 1996 r. organizacja WMF szacuje, że zebrała około 100 milionów dolarów na działania ochronne w ponad 300 miejscach. W zestawieniu wielokrotnie znajdowały się obiekty z Polski, między innymi stanowisko archeologiczne w Wiślicy (2002), Szpital Jerozolimski w Malborku (2006) czy cerkiew św. Paraskewy w Radrużu (2012).

Całą tegoroczną listę zagrożonych miejsc światowego dziedzictwa znajdziesz TUTAJ.

Zagrożone miejsca w Ukrainie

Zestawienie na 2022 r. zostało przygotowane jeszcze przed inwazją Rosjan na Ukrainę. WMF wydała osobne oświadczenie, w którym eksperci wyrazili „głębokie zaniepokojenie” zagrożeniem dla życia cywilnego i ukraińskiego dziedzictwa kulturowego. W walkach cierpiało już Iwankowskie Muzeum Historyczno-Lokalne. 

– Ukraina posiada niezwykłe bogactwo miejsc dziedzictwa kulturowego, z których wszystkie są zagrożone przez ten konflikt. Nasze doświadczenia z odbudową pokryzysową na całym świecie nadal ujawniają trwałe konsekwencje zniszczenia dla społeczności – czytamy w oświadczeniu.

Źródło: World Monuments Fund