Sporty ekstremalne: rodzaje

Sporty ekstremalne to taka grupa sportów, których uprawianie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem kontuzji i wypadków. Nie istnieje konkretna, jedna definicja sportów ekstremalnych  0150 Słownik Języka Polskiego definiuje je jako sporty uprawiane w wyjątkowo trudnych warunkach. Swoje definicje mają także towarzystwa ubezpieczeniowe, które nieco inaczej traktują klientów ubezpieczających się, gdy ci uprawiają sporty o wysokim ryzyku. Wybierając ubezpieczenie, warto sprawdzić co ubezpieczyciel uznaje za sport podwyższonego ryzyka, co za sport ekstremalny i czy polisa uwzględnia wypadki w wyniku uprawiania tych sportów.

Nie istnieje także oficjalna lista sportów ekstremalnych. W roku 1997 ukazała się "Encyklopedia ekstremalnych sportów" Joe Tomlinson. Obejmuje ona kilkadziesiąt różnych dyscyplin sportowych, najczęściej uprawianych w trudnych warunkach przyrodniczych i wymagających wyjątkowej sprawności. ekstremalne sporty dzieli się najczęściej na grupy w oparciu o miejsce ich uprawiania. Jakie są sporty ekstremalne? Oto rodzaje sportów ekstremalnych.

 

Lądowe sporty ekstremalne

To głównie sporty motorowe i motocrossowe, ale też uprawiane w górach - wspinaczka, kolarstwo górskie, a także liczne niebezpieczne sporty zimowe (snowboarding, niektóre formy narciarstwa). Do tej grupy zalicza się wszystkie sporty, które nie wymagają odrywania się od ziemi lub zakładają jedynie odrywanie się od niej na chwilę i na niewielką wysokość. Oprócz popularnych i znanych sportów, w tej grupie znajduje się między innymi także speleologia (eksplorowanie jaskiń).

 

Ekstremalne sporty powietrzne

Do tej grupy zalicza się wspinaczkę wysokogórską, skałkową, skok na bungee, skoki ze spadochronem, paralotniarstwo i inne. Sporty te wymagają odrywania się od powierzchni ziemi na znaczne wysokości. Sporty ekstremalne powietrzne nie zawsze wymagają uprawień, choć aby uprawiać niektóre z nich, trzeba skończyć długi i wymagający kurs.

 

Ekstremalne sporty wodne

Dużą grupą, do której należy wiele popularnych sportów ekstremalnych są też sporty wodne - w wodzie lub na wodzie. Zalicza się tutaj między innymi windsurfing, nurkowanie, kajakarstwo górskie.  To także liczne odmiany sportów zakładających wykonywanie akrobacji i figur ponad powierzchnią wody lub na falach.

Na czym dokładnie polegają sporty ekstremalne? Przykłady mówią za siebie. Poniżej 5 ciekawych i bardzo niebezpiecznych przykładów, przedstawiających najbardziej ekstremalne sporty.

Sporty ekstremalne: motocross

Sporty ekstremalne uprawiane bez wzlatywania w przestworza to w wielu przypadkach sporty motorowe. Wśród nich dużą popularnością cieszy się widowiskowy motocross. To specyficzna forma wyścigów motocyklowych, które rozgrywają się na specjalnie przygotowanych do tego torach, usypanych z piasku, gliny, ziemi. Istnieją specjalne, przystosowane do jazdy w podobnych warunkach motocykle, o pojemności silników  od 50 cm³ do 525 cm³. Nie są one dopuszczone do ruchu ulicznego ze względu na brak oświetlenia i innych niezbędnych elementów.

W wyścigu motocrossowym udział bierze zwykle 40 zawodników. Wiąże się on z silnymi emocjami i sporym ryzykiem. Wymaga od zawodników sprawności, biegłości w prowadzeniu maszyny, siły. Aby ukończyć wyścig, muszą oni pokonać tor przeszkód o różnej trudności. Zwody motocrossowe przyciągają bardzo wielu widzów ze względu na swoją widowiskowość.

 

Sporty ekstremalne: skoki na bungee

Sporty ekstremalne wychodzą niekiedy poza wąskie grono ich entuzjastów i stają się popularną rozrywką. Dotyczy to na przykład skoków na bungee. To skoki wykonywane z dużej wysokości, na długiej linie z gęsto splecionych, gumowych włókien. Guma jest przymocowana do nóg skaczącego. Początki tego sportu wywodzą się z wyspy Pentecost - jej rdzenni mieszkańcy wykonywali skoki z bambusowych wież, z asekuracją przywiązanych do kostek lin, aby zapewnić plemieniu szczęście i urodzaj, a także udowodnić swoją siłę i męskość.
Pierwszy skok poza wyspą wykonali Brytyjczycy w roku 1979. Od tamtej pory popularność skoków na bungee wzrastała. Dziś niewiele osób uprawia ten sport regularnie, choć pojedyncze skoki są atrakcją wielu imprez i miejsc. Często skoku dokonuje się w bardzo malowniczych okolicznościach, co zapewnia dodatkowe emocje i doznania.

 

Sporty ekstremalne: alpinizm

Sporty ekstremalne to także te, które wymagają radzenia sobie w szczególnie trudnych warunkach. Należy do nich alpinizm - wspinaczka górska uprawiana w górach klasyfikowanych jako wysokie (charakteryzujących się rzeźbą alpejską).  Szczególnymi odmianami alpinizmu są wspinaczka skalna, wspinaczka lodowa, a także alpinizm jaskiniowy i narciarstwo wysokogórskie. Każda jego odmiana wiąże się z wysokim ryzykiem i wymaga doświadczenia, sprzętu, specjalistycznej wiedzy.

Alpinizm w polskim nazewnictwie to także wspinanie się w wysokich partiach Tatr. Alpiniści nierzadko zdobywają naprawdę wysokie szczyty. Aby tego dokonać, miesiącami lub latami pracują nad swoją kondycją i formą. Potrzebują też wsparcia specjalistycznego sprzętu. W górach mierzą się nie tylko z własnymi słabościami i ograniczeniami, ale przede wszystkim z surowymi, bardzo trudnymi warunkami i z samą przyrodą.

Sporty ekstremalne: canyoning

Sporty ekstremalne to także sporty uprawiane na wodzie. Canyoning to sport, który wielu osobom nie przyszedłby nawet do głowy. Polega na pokonywaniu przeszkód w wodzie, skokach ze szczytu wodospadów, pokonywaniu rwących rzek wpław i przemieszczeniu się przez górskie wąwozy. Wszelkie przeszkody pokonuje się siłą własnych mięśni, będąc wyposażonym w kask, liny, uprząż i inne zabezpieczenia.

Canyoning wymaga ogromnej sprawności fizycznej. Osoba decydująca się na uprawianie tego sportu musi dobrze pływać, być wytrzymała, świetnie się wspinać i wykazywać dużą siłą fizyczną. Na całym świecie na adeptów tego sportu czekają malownicze, niezapomniane trasy - ich pokonywanie trwa od 6 do 10 godzin. Aby po raz pierwszy spróbować swoich sił w canyoningu, trzeba się długo przygotowywać. To zdecydowanie nie sport dla amatorów w przeciętnej formie. Niezbędna jest siła zarówno fizyczna, jak i psychiczna.

 

Sporty ekstremalne: extreme ironinig

Sporty ekstremalne bywają naprawdę dziwaczne i zaskakujące. Jednym z tych, które zawsze wywołują uśmiech na twarzy, jest extreme ironing, czyli... ekstremalne prasowanie. Dyscyplinę stworzył Brytyjczyk Phill "Steam" Show, który w roku 1997 postanowił połączyć nudny obowiązek prasowania ze wspinaczką. Prasowanie ubrań na szczycie skały tak mu się spodobało, że postanowił rozpropagować nowy sport na całym świecie.

Dziś extreme ironing to nie tylko prasowanie w trakcie wspinaczki. Zawodnicy prześcigają się w pomysłach - pracują na kajaku, podczas skoku ze spadochronem, a nawet... pod wodą! Pierwsze zawody ogólnoświatowe odbyły się w Niemczech w roku 2002. Wśród dyscyplin znalazły się prasowanie w zepsutym samochodzie, na czubku drzewa, w rwącej rzece, na ściance wspinaczkowej.

 

Wypadki przy sportach ekstremalnych

Sporty ekstremalny wiążą się z dużym ryzykiem wypadku lub kontuzji. Historia sportów ekstremalnych zna wiele poważnych wypadków, w tym takich, w wyniku których zgięli profesjonaliści. Tragicznemu wypadkowi uległ między innymi Dean Potter, znany jako mistrz sportów ekstremalnych, przekraczający granice rzeczywistości. Zgiął on uprawiając windsuiting - sport polegający na skokach z ogromnej wysokości w specjalnym kombinezonie umożliwiającym szybowanie.

Także windsuiting był przyczyną śmiertelnych wypadków dwóch słynnych spadochroniarzy - Ulego Emanuela'a i Alexandra Polliego. Wiele osób straciło życie w pogoni za adrenaliną, a jednak sporty związane z wielkim ryzykiem wciąż kuszą i przyciągają. Być może to specyfika natury ludzkiej?