16 smakołyków z jarmarków bożonarodzeniowych – czego warto spróbować

Spis treści:

1. Grzane wino
2. Świąteczna gorąca czekolada
3. Niemieckie ciasteczka Lebkuchen
4. Gorący rum z masłem
5. Placek alzacki
6. Grzane porto ze świątecznymi przyprawami
7. Hot-dog z kiełbaską
8. Koktajl jajeczny
9. Gorący wiśniowy kubek
10. Pierniczki choinkowe
11. Grzany cydr
12. Orzechy w miodzie
13. Grzane piwo
14. Karmelowy krokant z solonymi orzeszkami i preclami
15. Wypiekane precle
16. Strucla bożonarodzeniowa

Jarmarki bożonarodzeniowe w różnych miastach Europy przyciągają nie tylko atmosferą świąt, ale także zapachem grzanego wina, cynamonu i świeżo pieczonych ciasteczek. Wśród kolorowych stoisk znajdziesz mnóstwo tradycyjnych przysmaków – zarówno tych na słodko, jak i na słono. Od klasycznego grzańca, przez rum z masłem, aż po chrupiące precle i kiełbaski i pajdy ze smalcem – europejskie zimowe jarmarki to prawdziwy festiwal smaków.

Grzane wino

Tradycyjne grzane wino, znane jako mulled wine lub Glühwein, jest jednym z mniej znanych osiągnięć starożytnego Rzymu, gdzie podgrzewano wino z przyprawami w chłodne dni. Najczęściej powstaje na bazie czerwonego wina, choć na jarmarkach bożonarodzeniowych coraz częściej spotyka się także wersje białe i owocowe. Swój charakterystyczny aromat zawdzięcza korzennym przyprawom, takim jak cynamon, goździki, anyż i skórka cytrusów. W różnych krajach istnieją jego lokalne odmiany – w Skandynawii popularny jest glögg, często wzbogacany migdałami i rodzynkami. Choć grzane wino podgrzewa się do wysokiej temperatury, tradycyjnie nie doprowadza się go do wrzenia, by nie odparować alkoholu i zachować pełnię smaku.

Świąteczna gorąca czekolada

Ciepła filiżanka gęstej, aksamitnej gorącej czekolady to prawdziwa zimowa przyjemność, której trudno się oprzeć. W świątecznej wersji napój zyskuje wyjątkowy charakter dzięki dodatkowi aromatycznych przypraw, takich jak cynamon czy gałka muszkatołowa. To właśnie one nadają mu korzenny, rozgrzewający posmak, idealnie wpisujący się w atmosferę bożonarodzeniowych jarmarków. Całość staje się jeszcze bardziej kusząca, gdy zostaje zwieńczona puszystą bitą śmietaną, tworząc apetyczny kontrast z intensywną czekoladą. Taki napój to nie tylko deser, ale także mały świąteczny rytuał, który potrafi umilić nawet najchłodniejszy zimowy wieczór.

Niemieckie ciasteczka Lebkuchen

Słynne Lebkuchen, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych przysmaków świątecznych jarmarków u naszych zachodnich sąsiadów, słodzony miodem i doprawiany korzenną mieszanką cynamonu oraz imbiru. Ich historia sięga średniowiecza, kiedy wypiekano je w klasztornych piecach jako wyjątkowo trwały i aromatyczny smakołyk adwentowy. Charakterystyczny, głęboki smak ciasteczek wynika z połączenia przypraw, miodu oraz mielonych orzechów, które nadają im miękkiej, lekko wilgotnej konsystencji.

Gorący rum z masłem

Gorący rum z masłem to mniej znana, ale tradycyjna zimowa alternatywa dla grzanego wina, która coraz częściej pojawia się na jarmarkach bożonarodzeniowych. Napój ten wywodzi się z amerykańskiej kolonialnej receptury hot buttered rum, popularnej zwłaszcza wśród żeglarzy i mieszkańców północnego wybrzeża. Jego aksamitną konsystencję zawdzięcza połączeniu złotego rumu, miękkiego jasnobrązowego cukru oraz niesolonego masła, które po rozpuszczeniu tworzą kremową bazę. Charakter świąteczny nadaje mu mieszanka korzennych przypraw, takich jak cynamon, gałka muszkatołowa czy goździki. Ten aromatyczny, rozgrzewający napój nie tylko umila mroźne wieczory, ale też zaskakuje gości czymś rzadziej spotykanym niż tradycyjne grzańce.

Placek alzacki

Flammkuchen to tradycyjne danie wywodzące się z pogranicza niemiecko-alzackiego, które coraz częściej pojawia się także na jarmarkach bożonarodzeniowych. Choć przypomina pizzę, wyróżnia się brakiem sosu pomidorowego i wyjątkowo cienkim, chrupiącym ciastem. Jego charakterystyczny smak tworzy połączenie wędzonego boczku oraz crème fraîche, które po zapieczeniu stają się delikatnie kremowe. Całość wzbogacają aromaty gałki muszkatołowej i świeżego tymianku, nadające potrawie świątecznego, korzennego akcentu. To rozgrzewająca, pachnąca propozycja, idealna do podjadania w chłodne zimowe wieczory podczas świątecznych festynów.

Grzane porto ze świątecznymi przyprawami

Grzane porto ze świątecznymi przyprawami to elegancka alternatywa dla klasycznych grzańców, coraz częściej spotykana na jarmarkach bożonarodzeniowych. Rubinowe porto po podgrzaniu staje się jeszcze głębsze w smaku, tworząc idealną bazę dla aromatycznych dodatków. Cynamon, goździki i pieprz nadają mu korzennego, rozgrzewającego charakteru, typowego dla zimowych napojów. Liście laurowe i rozmaryn wprowadzają z kolei subtelną, ziołową nutę, która wyróżnia ten napój spośród innych świątecznych propozycji. To doskonały wybór dla tych, którzy lubią połączenie słodyczy porto z bogactwem świątecznych przypraw, zwłaszcza podczas chłodnych, festynowych wieczorów.

Hot-dog z kiełbaską

Hot-dog z kiełbaską to jeden z najbardziej rozpoznawalnych przysmaków jarmarków bożonarodzeniowych, idealny na szybkie, rozgrzewające przekąszenie w zimowe dni. Soczysta kiełbaska podawana jest w chrupiącej bułce, która świetnie kontrastuje z miękkimi dodatkami. Karmelizowana cebula i kiszona kapusta nadają mu słodko-kwaśny balans, tak charakterystyczny dla festynowych potraw. Obowiązkowa porcja musztardy podkreśla smak kiełbaski, dodając jej wyrazistości. Całość często dopełnia szybki sos w stylu currywurst, który nadaje temu klasykowi świąteczny, pikantno-korzenny akcent.

Koktajl jajeczny

Koktajl jajeczny to klasyk zimowych jarmarków, znany z kremowej konsystencji i bogatego, świątecznego smaku. Tradycyjnie przygotowuje się go z żółtek ucieranych z cukrem, które nadają napojowi aksamitną gładkość. Dodatek śmietany sprawia, że jest wyjątkowo sycący i rozgrzewający, idealny na chłodne grudniowe wieczory. Sherry i rum wprowadzają delikatną, korzenną głębię, która pięknie łączy się z zimowymi aromatami. Całość wieńczy solidna szczypta świeżej gałki muszkatołowej, dzięki której koktajl zyskuje swój charakterystyczny, świąteczny urok.

Gorący wiśniowy kubek

Gorący wiśniowy kubek to aromatyczny zimowy napój, który coraz częściej pojawia się na jarmarkach bożonarodzeniowych jako ciekawa odmiana klasycznego grzańca. Powstaje z połączenia czerwonego wina i likieru czereśniowego, dzięki czemu zyskuje intensywnie owocowy, głęboki smak. Dodatek świeżych przypraw, takich jak cynamon, goździki czy anyż nadaje mu rozgrzewającego, korzennego charakteru idealnego na mroźne wieczory. Cytrusy wprowadzają lekką, orzeźwiającą nutę, która równoważy słodycz wiśni. Podawany na gorąco i udekorowany laską cynamonu, stanowi efektowną, świąteczną propozycję, która przyciąga zapachem z odległości.

Pierniczki choinkowe

Pierniczki choinkowe to klasyk jarmarków bożonarodzeniowych, który potrafi jednym kęsem przenieść na zaśnieżony, tętniący aromatami rynek. Ich prostota kryje intensywną mieszankę cynamonu, imbiru i ziela angielskiego, tworząc głęboki, korzenny smak. Podczas pieczenia uwalniają charakterystyczny świąteczny zapach, który natychmiast budzi zimowy nastrój. Na wielu jarmarkach spotkać można ich lokalne odmiany, niekiedy ozdobione cukrem lub delikatnym lukrem. To idealna przekąska do chrupania w drodze między straganami, rozgrzewająca aromatem i świąteczną atmosferą.

Grzany cydr

Ten super prosty, rozgrzewający jesienny koktajl to napój, który często pojawia się także na świątecznych jarmarkach jako delikatniejsza alternatywa dla klasycznego grzańca. Jego ciepła, korzenna nuta idealnie komponuje się z chłodnymi, przepełnionymi aromatami uliczkami festynów. Podawany na gorąco sprawia, że każdy łyk natychmiast rozgrzewa i poprawia nastrój. Laska cynamonu użyta jako dekoracja dodaje mu nie tylko efektownego wyglądu, ale także podkreśla jego aromat. To napój, który zachwyca prostotą i świątecznym urokiem, a jednocześnie idealnie wpasowuje się w zimowy klimat jarmarków.

Orzechy w miodzie

Ta pyszna mieszanka orzechów to jedna z tych przekąsek, które na jarmarkach bożonarodzeniowych kuszą zapachem już z daleka. Połączenie migdałów, makadamii, nerkowców, pekanów, orzechów włoskich, orzeszków ziemnych i nasion tworzy wyjątkowo chrupiącą, różnorodną kompozycję. Każdy składnik pokryty jest błyszczącym, miodowym sosem z odrobiną soli, dzięki czemu smaki słodkie i słone idealnie się równoważą. Podczas prażenia orzechy nabierają głębokiego aromatu, który natychmiast przywołuje świąteczny klimat. To idealna przekąska do podjadania w drodze między straganami, dodająca energii w chłodne zimowe wieczory.

Grzane piwo

Grzane piwo to ciekawa, coraz popularniejsza alternatywa dla tradycyjnych zimowych napojów, która świetnie wpisuje się w klimat jarmarków bożonarodzeniowych. Podgrzanie piwa wydobywa z niego łagodniejsze, słodowe nuty, dzięki czemu idealnie łączy się ze świątecznymi przyprawami. Dodatek cynamonu, goździków i anyżu nadaje mu korzennego aromatu, przywołującego typowy grudniowy nastrój. Klementynki wprowadzają świeżą, cytrusową słodycz, która pięknie równoważy głębię przypraw. To napój, który zaskakuje smakiem i z łatwością staje się hitem zimowych spotkań przy straganach.

Karmelowy krokant z solonymi orzeszkami i preclami

Chrupiące krokanty to jedna z tych świątecznych przekąsek, które na jarmarkach bożonarodzeniowych znikają szybciej, niż zdążysz je podać. Połączenie słodyczy i subtelnej słoności sprawia, że są niesamowicie wciągające i trudno poprzestać na jednym kawałku. Ich karmelowa, łamiąca się struktura idealnie nadaje się do dzielenia – wystarczy je pokruszyć i pozwolić każdemu sięgnąć po małą porcję. Aromat prażonych orzechów i karmelu doskonale wpisuje się w zimowy klimat, unosząc się w powietrzu między festynowymi straganami. To przekąska, którą warto zrobić w większej ilości, bo znika błyskawicznie – dlatego dobrze zachować choć odrobinę tylko dla siebie.

Wypiekane precle

Te efektowne precle to jeden z hitów jarmarków bożonarodzeniowych, wyróżniający się swoim charakterystycznym, lekko słodowo-drożdżowym aromatem dzięki temu, że przygotowuje się je z piwem zamiast wody. Dodatek soli kamiennej na wierzchu nadaje im przyjemnej chrupkości i klasycznego wyglądu rodem z europejskich festynów. Podczas pieczenia precle nabierają złocistej barwy i miękkiego, sprężystego wnętrza, idealnego do maczania w ciepłych dipach. Resztki użytego piwa świetnie sprawdzą się w kremowym dipie camembert, który podkreśla ich słodowo-maślany charakter. To przekąska, która doskonale łączy świąteczną atmosferę z tradycyjnym smakiem ulicznych wypieków.

Strucla bożonarodzeniowa

Ten delikatnie przyprawiony, świąteczny wypiek to klasyk jarmarków bożonarodzeniowych, którego aromat suszonych owoców i korzennych przypraw przyciąga przechodniów już z daleka. Jego miękkie wnętrze skrywa słodki marcepan, dodający mu wyjątkowego, migdałowego charakteru. Podczas pieczenia owoce i przyprawy łączą się w harmonijną, świąteczną kompozycję, która idealnie pasuje do gorącej herbaty lub grzańca. To jeden z tych wypieków, które często kupuje się jako domowy prezent, pięknie zapakowany i gotowy do wręczenia najbliższym. Doskonale sprawdza się także jako popołudniowa przekąska, wprowadzając do dnia odrobinę zimowej, świątecznej magii.

Źródło: National Geographic Traveler

Nasz ekspert

Łukasz Załuski

Redaktor naczelny „National Geographic Polska” i National-Geographic.pl. Dziennikarz podróżniczy i popularnonaukowy z 20-letnim stażem. Wcześniej odpowiedzialny m.in. za magazyny „Focus”, „Focus Historia” i „Sekrety Nauki”. Uważny obserwator zmieniającego się świata i nowych trendów podróżniczych. Inicjator projektu pierwszej naukowej rekonstrukcji wizerunków władców z dynastii Jagiellonów. Po świecie podróżuje w poszukiwaniu smaków lokalnych kuchni. Miłośnik tenisa, książek kryminalnych i europejskich stolic.