To maleństwo może uratować ginący gatunek. „Pisklę 101” daje nową nadzieję
Tej pięknej papugi w naturze już nie ma. Żyła na niewielkim obszarze, w gęstych lasach brazylijskiej Amazonii. Od 2019 roku jest uznawana za gatunek wymarły na wolności. Jej przetrwanie zależy już tylko od osobników żyjących w niewoli. Pojawiła się nowa iskierka nadziei – w ogrodzie zoologicznym w Belgii właśnie wykluło się pisklę ary modrej.
Ara modra to piękna papuga, której niestety już w naturze nie zobaczymy. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) w 2019 roku ogłosiła ją gatunkiem wymarłym na wolności. Ostatni dziki osobnik widziany był w 2000 roku. Obecnie wszystkie istniejące ary modre żyją w niewoli – w ogrodach zoologicznych i ośrodkach hodowlanych uczestniczących w międzynarodowych programach ochrony. Jeden z nich – prywatne ZOO Pairi Daiza w Hainaut (Belgia) – właśnie dochował się pisklęcia. Był to długi i trudny proces.
Sukces hodowców ary modrej w Belgii
Belgijska placówka od lat uczestniczy w globalnym programie ochrony ary modrej. Współpracuje m.in. z brazylijskim instytutem ICMBio (Chico Mendes Institute for Biodiversity Conservation) oraz ogrodem zoologicznym w São Paulo. W Pairi Daiza mieszka dwanaście takich papug. Tylko trzy z nich są pokazywane publicznie. Pozostałe przebywają w odizolowanej wolierze, z minimalnym kontaktem z ludźmi, ze względu na ich niezwykłą wrażliwość i płochliwość.
Wysiłki belgijskich hodowców, by ary modre rozmnożyć, przez całe lata nie przynosiły efektu. Od początku ich obecności w placówce ptaki złożyły już dokładnie 100 jaj. Niestety, żadne nie było zapłodnione. Dopiero jajko numer 101 okazało się sukcesem. Dlaczego? Dokładnie nie wiadomo. Opiekunowie przypuszczają, że mogło być skutkiem ostatnich zmian w diecie ptaków, które wpłynęły korzystnie na ich płodność.
Jak wyhodowano cenne pisklę?
Para papuzich rodziców była niedoświadczona, więc zapłodnione jajo zostało od razu zabrane z gniazda i przekazane pod opiekę zespołu specjalistów. Po starannej inkubacji, 21 września 2025 roku wykluło się zdrowe pisklę! Od tego czasu jest karmione ręcznie, co dwie godziny, przez całą dobę. Jak podkreśla opiekun ptaków, Thomas Biagi, to praca wyczerpująca, ale niezwykle satysfakcjonująca. Cały zespół ZOO ma świadomość, że w jego rękach leży przyszłość jednego z najrzadszych gatunków na świecie.
Nowonarodzone pisklę nie ma jeszcze pięknego błękitnego upierzenia – na razie jego ciałko jest nagie i różowe, a zaczątki piór dopiero przebijają się przez skórę. Jego narodziny to ogromny przełom dla programu ochrony ary modrej. Młody ptak w przyszłości odegra kluczową rolę jako osobnik hodowlany i pomoże w odbudowie populacji w Brazylii.
W 2022 roku rozpoczęto tam program reintrodukcji ary modrej i wypuszczono kilka ptaków na wolność. Naukowcy i opiekunowie w Pairi Daiza wierzą, że nowonarodzone „pisklę 101” odegra istotną rolę w przywróceniu gatunku naturze.
Inne programy ochrony ary modrej
W 2012 roku Brazylijska Agencja Ochrony Przyrody (ICMBio) wraz z kilkoma organizacjami partnerskimi utworzyła plan ratowania ary modrej, którego celem jest zwiększenie populacji hodowlanej. W 2016 roku, wraz z międzynarodową organizacją ratującą zagrożone papugi (ACTP), rozpoczęła projekt reintrodukcji ary modrej. Dwa lata później wiele osobników zostało zgromadzonych w ośrodku ACTP w Berlinie, gdzie udało się z powodzeniem rozmnożyć ary.
Dziś te osobniki stanowią podstawę programu reintrodukcji. W 2020 roku ponad 50 ar modrych przewieziono do specjalnie wybudowanej przez ACTP stacji w Curaçá w Brazylii. To z niej ptaki będą przywracane do środowiska naturalnego.
Źródła: Pairi Daiza, Muzeum Naturalne w Berlinie
Magdalena Rudzka
Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.