Ten szczur to najbardziej skuteczny saper na świecie. Uratował setki istnień
Co ma wspólnego saper z gryzoniem? Więcej, niż mogłoby się wydawać. Ten szczur z Tanzanii pobił rekord Guinnessa, wykrywając więcej min niż niejeden zawodowiec.
Spis treści:
Miny lądowe są śmiertelnym zagrożeniem dla ludności cywilnej nawet na długo po zakończeniu konfliktów zbrojnych. Usuwanie tzw. niewybuchów to niebezpieczna praca wymagająca nie tylko precyzji, ale też odwagi. Jak się okazuje, ważny jest również dobry węch. Nie chodzi jednak o ludzi, a o szczury.
Nieoczywistym bohaterem walki z ukrytymi ładunkami wybuchowymi jest Ronin. Ten wielkoszczur gambijski zapisał się na kartach historii dzięki pobiciu osobliwego rekordu. W ciągu zaledwie kilku lat wykrył 109 min lądowych i 15 innych niewybuchów, takich jak pociski moździerzowe i granaty, na terenie gminy Sror Aem w kambodżańskiej prowincji Preah Vihear. Jego osiągnięcie zostało oficjalnie odnotowane w Księdze Rekordów Guinnessa. Ronin jest najbardziej skutecznym szczurem w historii rozminowywania.
O szczurze, który został saperem
Szczurzy bohater urodził się w sierpniu 2019 roku w Tanzanii. Jest jednym z ponad stu szczurów szkolonych przez belgijską organizację non-profit APOPO. Organizacja ta, znana z innowacyjnych rozwiązań w walce z globalnymi problemami, wykorzystuje szczury nie tylko do wykrywania min. Tak zwane HeroRATs mają też inne zaskakujące zadania, na przykład diagnozowanie gruźlicy, lokalizowanie ofiar trzęsień ziemi czy znajdowanie przemycanych części ciał dzikich zwierząt.
Szczury są wystarczająco lekkie, by nie zdetonować miny lądowej, a przy tym jednocześnie szybkie i wytrwałe. Ronin potrafi przeszukać teren wielkości kortu tenisowego w pół godziny. Dla porównania, człowiek z wykrywaczem metalu potrzebowałby na to nawet czterech dni. Gryzonie są szkolone do wykrywania zapachu substancji chemicznych obecnych w materiałach wybuchowych. Będąc „w pracy”, ignorują metalowy złom, który często zakłóca pracę tradycyjnych wykrywaczy.
Praca Ronina i innych HeroRATs to realna pomoc dla społeczności żyjących na terenach z minami. Kambodża, gdzie działa Ronin, zmaga się z tragicznym dziedzictwem konfliktów zbrojnych. Szacuje się, że w ziemi ukryto od 4 do 6 milionów min. Kraj ten notuje najwyższy na świecie wskaźnik amputacji spowodowanych wybuchami min w przeliczeniu na liczbę mieszkańców.
Niebezpieczne pozostałości po wojnach
Według danych z 2023 roku, miny lądowe na całym świecie zabiły lub okaleczyły 5757 osób. W większości byli to cywile, często dzieci. Od momentu powstania w 2000 roku, APOPO usunęło blisko 170 tysięcy min i niewybuchów w krajach dotkniętych wojną, takich jak Kambodża, Sudan Południowy, Ukraina, Turcja, Senegal i Azerbejdżan.
Problem min i niewybuchów dotyczy także Polski. Co roku służby saperskie usuwają tysiące bomb, granatów i pocisków artyleryjskich, często odkrywanych przypadkowo przez rolników, budowlańców czy spacerowiczów. Mimo upływu lat każdy z tych niewybuchów stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia.
Źródło: Smithsonian Magazine
Nasz autor
Mateusz Łysiak
Dziennikarz podróżniczy, rowerzysta, górołaz. Poza szlakiem amator kuchni włoskiej, popkultury i języka hiszpańskiego.