Szmaragdowy intruz w Polsce. Błyszczący owad pojawił się nieproszony i niszczy
Wygląda jak ozdoba – działa jak szkodnik. Nowy gatunek chrząszcza sieje spustoszenie w parkach i ogrodach. Szczególnie upodobał sobie ulubione rośliny Polaków.
Spis treści:
Kampinoski Park Narodowy bije na alarm. W polskich ogrodach, parkach i miejskich terenach zielonych pojawiło się nowe zagrożenie. To dumek jałowcowy (Lamprodila festiva), czyli inwazyjny gatunek chrząszcza z rodziny bogatkowatych. Jego żerowanie może prowadzić do masowego zamierania popularnych roślin ozdobnych, takich jak tuje, cyprysiki czy jałowce.
Dumek jałowcowy w Polsce
Na pierwszy rzut oka wygląda jak mały cud natury. Swoim metalicznie zielonym ubarwieniem i błyszczącymi niebieskimi plamkami dumek jałowcowy przyciąga uwagę przyrodników. Jednak każdy, kto wie o nim nieco więcej, ma świadomość, że to szkodnik. Owad ten pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, ale na skutek zmian klimatu zaczął szybko rozprzestrzeniać się na północ Europy. Dumek jałowcowy trafia do nowych krajów również przez przypadek – wraz z transportem sadzonek.
W Polsce po raz pierwszy został wykryty w 2019 roku. Dziś obecny jest już m.in. na Podkarpaciu. Bardzo możliwe, że pojawił się też w rejonach Mazowsza. Właśnie dlatego Kampinoski Park Narodowy opublikował w mediach społecznościowych wpis ze zdjęciem autorstwa profesora Dawida Marczaka.
Dumek jałowcowy szczególnie upodobał sobie rośliny z rodziny cyprysowatych. Chętnie sadzimy je m.in. w przydomowych ogródkach. Dorosłe chrząszcze nie są może agresywne, ale ukryte pod korą larwy drążą spiralne korytarze, niszcząc tkanki przewodzące. Skutek? Z czasem całe krzewy zasychają, żółkną i obumierają. Objawy żerowania – takie jak pęknięcia kory, niewielkie, soczewkowate otwory i wyraźne pogorszenie kondycji roślin – widać od razu.
Nowe zagrożenie dla roślin ozdobnych
Jak podają pracownicy Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORiN), na Podkarpaciu potwierdzono obecność wszystkich stadiów rozwojowych szkodnika – od larw po świeżo wyklute, dorosłe osobniki. Rośliny zaatakowane przez chrząszcze muszą zostać jak najszybciej wycięte i zutylizowane. Trzeba tak zrobić zanim owady rozpoczną masowy wylot, który przypada na okres od maja do sierpnia.
Jak na razie szkody ograniczają się głównie do nasadzeń ozdobnych, jednak przyrodnicy zwracają uwagę na poważniejsze ryzyko. Dumek jałowcowy może zacząć atakować także naturalne stanowiska jałowca pospolitego, rośliny charakterystycznej dla wielu rodzimych ekosystemów, w tym Puszczy Kampinoskiej. To mogłoby doprowadzić do zachwiania równowagi ekologicznej.
Dumek jałowcowy to nie tylko kolejny egzotyczny przybysz. Jego pojawienie się przypomina nam, że świat się zmienia, co dotyczy również naszych ekosystemów. Odpowiedzialność za ograniczanie skutków tej zmiany spoczywa zarówno na instytucjach, jak i na właścicielach ogrodów. Wspólnymi siłami możemy powstrzymać szmaragdowego intruza, zanim rozgości się w polskim krajobrazie. Ekspansji szkodnika może zapobiec regularna kontrola stanu roślin w ogrodach, parkach i szkółkach. Warto zwracać uwagę na jakikolwiek zmiany w wyglądzie tui i jałowców oraz unikać kupowania sadzonek z nieznanych źródeł.
Źródła: Kampinoski Park Narodowy, gov.pl
Nasz autor
Mateusz Łysiak
Dziennikarz podróżniczy, rowerzysta, górołaz. Poza szlakiem amator kuchni włoskiej, popkultury i języka hiszpańskiego.