Ptasi elegant z czerwonym dziobem wrócił do Polski. Nazywają go mini-bocianem

Spis treści:

1. Ostrygojad a bocian czarny – jak je rozróżnić?
2. Dieta – czym się żywi ptasi elegant?
3. Fenomen odrodzenia – zaskakująca historia powrotu
4. Ostrygojad – ciekawostki ze świata

Ostrygojad (Haematopus ostralegus) to czarno-biały ptak o pomarańczowoczerwonym, sztyletowatym dziobie. Choć jego tryb życia różni się od trybu życia bociana czarnego (Ciconia nigra), można dostrzec między nimi pewne podobieństwa. Z powodu wyglądu ostrygojad bywa nazywany miniaturową wersją bociana czarnego.

Ostrygojad a bocian czarny – jak je rozróżnić?

Pod względem wielkości ciała jest zbliżony do wrony siwej, powszechnie występującej w polskich miastach, i około dwukrotnie mniejszy od bociana czarnego. Ma znacznie krótszy dziób i nogi. U bociana czarnego te części ciała są intensywnie krwistoczerwone i wyraźnie dłuższe.

Oba gatunki wyróżniają się czarno-białym upierzeniem, przypominającym smoking. Podczas lotu ten dwubarwny kontrast jest najbardziej widoczny, co ułatwia ich rozpoznanie.

Dieta – czym się żywi ptasi elegant?

Ostrygojad to ptak brodzący. Żeruje głównie na wybrzeżach i błotnistych brzegach. W Polsce jego pokarm stanowią przede wszystkim małże, w tym także inwazyjne gatunki azjatyckich małży Corbicula, które coraz częściej pojawiają się w Wiśle.

– Żywi się także skorupiakami, pierścienicami, owadami i drobnymi rybami – mówi Łukasz Bednarz, ornitolog z Fundacji Ptasie Horyzonty. – Ponadto ostrygojady wychowane przez Fundację Ptasie Horyzonty, które nie były uczone przez rodziców zdobywania pokarmu, już pierwszego dnia po wypuszczeniu na wolność wyławiały i sprawnie otwierały małże – dodaje Łukasz Bednarz.

Zdolność otwierania muszelek za pomocą dzioba to unikatowa cecha wrodzona ostrygojadów. Inne ptaki nie radzą sobie z tym zadaniem równie dobrze.

Fenomen odrodzenia – zaskakująca historia powrotu

Pierwsze gniazdowanie ostrygojadów w Polsce zaobserwowano w latach 30. XX wieku. Potem na długi czas zniknęły z mapy Polski, aż do lat 70. XX wieku, kiedy ponownie zauważono ich lęgi. W 2024 roku zaobserwowano aż 54 pary, głównie na środkowej Wiśle. Nieliczne pary zamieszkały także w Dolinie Dolnej Odry i ujściu Warty.

Największe zagrożenia to:

• podwyższone poziomy wód,
• powodzie,
• drapieżnictwo,
• działalność człowieka,
• prace hydrotechniczne.

W Europie żyje 284–345 tys. par. W skali globalnej ostrygojad jest bliski zagrożenia, natomiast na kontynencie europejskim uznany został za gatunek narażony na wyginięcie.

Ostrygojad – ciekawostki ze świata

• W balladzie Fuglakvæði z XIX wieku ostrygojad został opisany jako „ptak na wybrzeżu ze swoim czerwonym dziobem” – bohater, który ratuje inne zwierzęta przed śmiercią.
• Na Wyspach Owczych zabicie ostrygojada uważane było za hańbę, a jego powrót z Irlandii celebrowany jest co roku 12 marca jako Grækarismessa (Dzień Św. Grzegorza), święto flagi.
• Ostrygojady opuszczają Polskę po sezonie lęgowym. W 2023 roku samica Ola przeleciała aż 9000 km – z Mazowsza do Gwinei Bissau.
• Organizacje, takie jak Fundacja Ptasie Horyzonty i kampania „Łączą Nas Ptaki”, pracują nad ochroną tych ptaków. Jednak bez współpracy międzynarodowej liczebność ostrygojadów może znów zacząć spadać.

Źródła: Łączą nas ptaki, Dzikie życie

Nasz autor

Aleksander Kusznir

Pasjonat ptaków, fotograf i edukator przyrodniczy. Dziennikarz współpracujący z National-Geographic.pl. Najczęściej z pasją opisuje naturę – zarówno naszą polską, jak i z odległych zakątków świata. Inspirują go podróże, nowe doświadczenia i pyszna kawa.