Płazy, które łamią zasady– ropuchy z gór Tanzanii zaskoczyły naukowców

Badania były prowadzone przez międzynarodowy zespół składający się m.in. z uczonych z Wielkiej Brytanii, Danii czy Niemiec. Przy projektowaniu metodologii, naukowcy wykorzystali technikę muzeomiki, która polega na pozyskiwaniu i analizie DNA z historycznych próbek biologicznych. W ten sposób badacze wyodrębnili trzy nowe gatunki zwierząt, dające przykład tego, jak ewolucja potrafi przystosować osobniki do panujących warunków środowiskowych.

257 ropuch pod lupą – jak przebiegały badania?

Od 1905 roku biolodzy żyli w przekonaniu, że jedynym endemiczny gatunkiem ropuch w całej Tanzanii jest Nectophrynoides viviparus. Płazy, opisane po raz pierwszy przez niemieckiego zoologa Gustava Torniera, różniły się od siebie wyglądem w obrębie jednej populacji. Ta różnorodność skłoniła naukowców do przeprowadzenia wnikliwych badań, w trakcie których przeanalizowano 257 kodów genetycznych poszczególnych osobników.

Okazy, nad którymi pochylili się naukowcy, były zarówno płazami żyjącymi współcześnie, jak i tymi złapanymi aż 120 lat temu, przy okazji pierwszych badań nad tym gatunkiem. Zespół porównywał próbki z poprzedniego stulecia z tymi współczesnymi i na ich podstawie ustalał stopień pokrewieństwa badanych gatunków. Kierowniczka badań muzeomicznych, Alice Petzold, tak argumentuje wykorzystanie archiwalnych ropuch: „Nasze analizy pozwoliły dokładnie ustalić, do jakich populacji należały te stare okazy. A to daje nam znacznie większą pewność w przyszłych badaniach nad tymi ropuchami”.

Jak przetrwać bez wody? – trzy nowe gatunki ropuch

Badania udokumentowały występowanie trzech – wcześniej nieopisanych – gatunków ropuch z rodzaju Nectophrynoides. Odkrycie to nie byłoby tak niezwykłe, gdyby nie fakt, który od lat fascynuje naukowców. Nectophrynoides nie stosują bowiem klasycznej dla płazów drogi rozmnażania. Ograniczony dostęp do wody, w której zwykle wykluwają się kijanki, zmusił te zwierzęta do noszenia zapłodnionych zarodków w swoim ciele. Ropucha, niczym w ciąży, nosi w sobie młode, aż do momentu, gdy te będą w pełni ukształtowane.

Taki sposób rozmnażania to żyworodność. Nectophrynoides wyróżnia to, że zapłodnienie jest wewnętrzne (przebiega w organizmie samicy). To jedne z bardzo nielicznych gatunków ropuch na świecie, które nie znoszą jaj.

Odkrycie trzech nowych rozmnażających się w ten sposób gatunków daje naukowcom szerszy obraz tej wyjątkowej strategii rozrodu. Nowo opisane gatunki Nectophrynoides luhomeroensis, uhehe i saliensis, stanowią idealny przykład tego, jak natura potrafi dopasować się do warunków środowiska.

Jakie są zagrożenia dla ropuch?

Odkryte ropuchy zamieszkują jedynie góry Eastern Arc w Tanzanii. Ten afrykański łańcuch jest stale narażony na eksploatacje zasobów naturalnych. W paśmie tym uprawiania jest intensywna działalność rolnicza, co sprawia, że lasy – będące domem dla ropuch – znikają w zastraszającym tempie.

Niewielkie ropuchy, które już wcześniej musiały przystosować się do kurczących się lasów, są dziś narażone na wyginięcie wskutek działalności człowieka. Nie wiadomo, czy tym razem płazom uda się przetrwać – oraz czy pozostaną symbolem niezwykłej różnorodności przyrody.

Źródło: Discover Magazine

Nasz autor

Olaf Kardaszewski

Absolwent Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie student magisterskiego kierunku Studiów Miejskich na tej samej uczelni. Interesuje się społecznymi i kulturowymi aspektami zmieniającego się świata, o czym chętnie pisze w swoich pracach. Współprowadzący projekt „Podziemna Warszawa” w National Geographic Polska. Uwielbia podróże, w trakcie których zawsze stara się obejrzeć mecz lokalnej drużyny piłkarskiej.