Pierwszy australijski karcharodontozaur, czyli „jaszczur z zębami rekina”. Jego rozmiary zaskakują

Spis treści:

1. Pierwsze dowody na występowanie karcharodontozaurów
2. Jaszczur z zębami rekina nie była sam
3. Dinozaury zdradzają tajemnicę superkontynentu

Nieznany do tej pory w Australii dinozaur należy do teropodów. Zwierzęta te żyły od początku późnego triasu, czyli około 228 mln lat temu, aż do końca okresu kredy, czyli 65 milionów lat temu. Wówczas doszło do impaktu, który zmiótł z powierzchni Ziemi wiele form życia, w tym dinozaury.

Pierwsze dowody na występowanie karcharodontozaurów

Artykuł na temat znalezienia szczątków karcharodontozaurów opublikowano właśnie na łamach „Journal of Vertebrate Paleontology”. Ich nazwę można tłumaczyć jako „jaszczur z zębami rekina”.

W artykule opisano badania prowadzone przez Museums Victoria Research Institute i doktoranta Monash University Jake'a Kotevskiego. Do odkrycia doszło w południowo-wschodnim stanie Wiktoria, na jego wybrzeżu. Skamieniałości znajdowały się w warstwach sprzed około 121-108 mln lat.

Choć karcharodontozaury uznawane są za jednych z największych mięsożerców wszech czasów, osobniki z Australii były mniejsze niż te odkrywane dziś na innych kontynentach, co jest dość zaskakujące.

Jaszczur z zębami rekina nie była sam

– Odkrycie karcharodontozaurów w Australii jest przełomowe – mówi Jake Kotevski. Z jakiego powodu? Bo w tym samych warstwach paleontolodzy dostrzegli skamieniałości najstarszego znanego na świecie megaraptora (jego nazwa to „duży rabuś” – z gr. mega i łac. rapto) – dużego mięsożernego dinozaura znanego z Ameryki Południowej.

– Fascynujące jest zobaczyć, jak hierarchia drapieżników w stanie Wiktoria różniła się od tej w Ameryce Południowej, gdzie karcharodontozaury osiągały rozmiary podobne do Tyrannosaurus rex, do 13 metrów, górując nad megaraptorydami. Tutaj role się odwróciły, co podkreśla wyjątkowość ekosystemu Australii z okresu kredy – dodaje Kotevski.

Dinozaury zdradzają tajemnicę superkontynentu

Na podstawie nowych znalezisk naukowcy sądzą, że prehistoryczny krajobraz stanu Wiktoria sprzed 121-108 mln lat był zdominowany przez potężne megaraptorydy, osiągające 6-7 metrów długości, i mniejsze karcharodontozaury. Te drugie miały „zaledwie” 2-4 metry długości. Wszystkie były drapieżne i żywiły się mięsem.

– Odkrycia nie tylko poszerzają australijski zapis kopalny teropodów, ale oferują też przekonujące dowody na wymianę fauny między Australią a Ameryką Południową przez Antarktydę we wczesnej kredzie. Odkrycia podważają również wcześniejsze założenia dotyczące hierarchii rozmiarów ciała w ekosystemach drapieżników Gondwany, podkreślając wyjątkową faunę Wiktorii z okresu kredy – mówi dr Thomas Rich, starszy kustosz w Museums Victoria Research Institute.

Gondwana była superkontynentem, który powstał 600 mln lat temu. Z czasem zaczął się rozpadać. O tym, w jakim tempie się to działo, mówi między innymi rozprzestrzenienie gatunków zwierząt, w tym dinozaurów. Nowe znaleziska pochodzą z czasów, gdy Gondwana w dużej części już się podzieliła. Ale nie wszędzie.

Skamieniałości z Wiktorii wskazują, że przyszła Australia i Ameryka Południowa były połączone, a istniejący „most” umożliwiał przemieszczanie się między nimi różnych gatunków. Taki wniosek był możliwy również dzięki porównaniu nowo odkrytych szczątków dinozaurów z tymi odkopanymi w latach 80. XX wieku na terenie Australii.

Źródło: Journal of Vertebrate Paleontology

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.