Niezwykła wędrówka pierwszych psów po Ameryce. DNA zdradza jej tajemnicę
Najlepsi przyjaciele człowieka trafili do Ameryki Południowej i Środkowej nie z łowcami i zbieraczami, ale z pierwszymi rolnikami – wynika z najnowszych badań genetycznych. Być może wówczas psy… konsumowano.
Spis treści:
Pierwsze psy wcale nie trafiły do Ameryki wraz z Europejczykami w XVI wieku. Dotarły tam z Azji wspólnie z ludźmi kilkanaście tysięcy lat temu przez przesmyk lądowy między Azją a Ameryką Północną. Ale kiedy i z kim dotarły dalej na południe Nowego Świata? Długo sądzono, że z pierwszymi łowcami i zbieraczami. Zweryfikowały to nowe badania genetyczne.
DNA psa – zagadka rozwiązana
Pod kierownictwem dr Aurélie Manin z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Oksfordzkiego międzynarodowy zespół naukowców zsekwencjonował 70 kompletnych genomów mitochondrialnych. Próbki pobrano zarówno ze szczątków pochodzących ze stanowisk archeologicznych, jak i od współczesnych osobników żyjących od środkowego Meksyku po środkowe Chile i Argentynę.
Okazało się, że psy nie migrowały wspólnie z pierwszymi łowcami-zbieraczami, ale wraz z mobilnymi społecznościami rolniczymi. Stało się to zatem później, niż przypuszczano. Było to w okresie między około 7200 a 5000 lat temu, co silnie zbiega się z wczesnymi uprawami kukurydzy w Meksyku i Ameryce Południowej.
Co ciekawe, podobny wzorzec zaobserwowano we Wschodniej Azji. Tam ekspansja populacji psów około 7500 lat temu powiązana była z rozprzestrzenianiem się społeczności rolniczych.
Dlaczego psy towarzyszyły rolnikom. To wnioski badaczy
- Były źródłem mięsa: psy mogły być hodowane jako źródło pożywienia.
- Ochraniały i towarzyszyły: psy mogły zapewniać ochronę osadom rolniczym oraz pełnić rolę towarzyszy dla ludzi.
- Żerowały: produkcja nadwyżek żywności przez społeczności agrarne mogła zachęcać psy do padlinożerstwa i umożliwiać im rozmnażanie się w pobliżu osiedli rolniczych.
Rozprzestrzenianie się psów na południe kontynentu mogło być związane z hodowaniem psów, ale nie wyklucza się, że zdziczałe egzemplarze również mogły rozprzestrzeniać się samodzielnie.
Dziedzictwo prapsów amerykańskich
Przybycie Europejczyków spowodowało pojawienie się nowych linii psów, które w dużej mierze zastąpiły rdzenne. Jednak zespół odkrył, że niektóre współczesne chihuahua nadal posiadają matczyne geny (mitochondrialne DNA z kladu A2b), ściśle powiązane z psami mezoamerykańskimi, ich przodkami z Mezoameryki sprzed kontaktu z Europejczykami. Te rzadkie echa genetyczne podkreślają trwałe dziedzictwo pierwszych amerykańskich psów i głębokie korzenie tej kultowej rasy.
Źródło: Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences
Nasz autor
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.